بومی سازی کاتالیست ها، تابویی که شکسته شد

جلیل سبحانی که ازاو به پدرصنعت کاتالیست ایران یادمی شود، خودکفایی ایران در تولید کاتالیست های راهبردی صنعت نفت و گازو پتروشیمی را یک تابو شکنی در این صنعت توصیف کرد.

بگفته رئیس هیئت مدیره شرکت دانش بنیان اکسیر نوین فرآیند آسیا ، کاتالیست ها از محصولات فوق امنیتی و راهبردی صنایع جهان به شمار می روند که فقط چند شرکت فناوری تولید آن را در اختیار دارند اما با تلاش نخبگان ایرانی در سال های گذشته تابوی ناتوانی تولید کاتالیست در کشورمان شکسته شد.

بگفته جلیل سبحانی امروزه کاتالیست های مختلفی در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و نیز برخی دیگر از صنایع شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند که عمده ترین حالت استفاده از آنها به صورت جامد است.

یک کاتالیست در ساده ترین شکل، ماده ای است که سرعت یک واکنش شیمیایی را افزایش می دهد در حالی که خودش متحمل هیچ گونه تغییر دائمی نمی شود.

جلیل سبحانی می گوید: تولید محصولاتی که بر پایه کاتالیست هستند، بدون حضور کاتالیست در عمل امکانپذیر نبوده یا از صرفه اقتصادی برخوردار نخواهند بود. به طوری که در صورت نبود کاتالیست امکان تولید اقتصادی بیش از 70 درصد محصولات پتروشیمی و پالایشی و 100درصد تولید آهن اسفنجی وجود نخواهد داشت.

این فعال صنعت کاتالیست می گوید: در سال های گذشته، متخصصان ایرانی موفق شدند تا صنعت کاتالیست را در کشور به طور کامل بومی سازی کنند و در برخی موارد حتی ماشین آلات و فناوری به کار رفته در این صنعت ایرانی است.

بگفته جلیل سبحانی برخی شرکت ها به درجه ای از خودباوری رسیده اند که می گویند حتی در صورت بازگشت تحریم های ظالمانه اقتصادی، مشکلی در تولید این کاتالیست ها نخواهند داشت.

مبتکر و موسس شرکت های دانش بنیان تولیدکننده کاتالیست با بیان اینکه اکنون صد درصد کاتالیست های مورد استفاده در تولید بنزین یورو 4 و 5 بومی سازی شده است، می گوید: با بومی سازی کاتالیست ها از خروج یک میلیارد دلار ارز از کشور جلوگیری می شود.

جلیل سبحانی با اشاره به انحصار تولید شماری از کاتالیست های پالایشی به آمریکا ادامه می دهد: یک کاتالیست در انحصار شرکت «یو.او.پی» آمریکا بود که به علت تحریم و فروش نرفتن آن، در پالایشگاه های کشور با مشکل مواجه شده بودیم اما در نهایت توانستیم که آن را در داخل کشور تولید کنیم.

وی با بیان اینکه اکنون ده ها شرکت کاتالیست ساز در کشور فعالیت دارد، می گوید: کاتالیست های تولید بنزین یورو 4 و یورو 5 به صورت 100درصد در داخل کشور تولید می شود.

بگفته این فعال صنعت کاتالیست ایران ،در سال 85 برای نخستین بار توسعه تولید کاتالیست ها در دستور کار شرکت های ایرانی قرار گرفت وپس از حدود دوسال کار تحقیقاتی، اولین کاتالیست ها به تولید انبوه رسید و برای نخستین بار در مجتمع های پتروشیمی و پالایشگاه های کشور بارگذاری شد که به گواه نتایج از عملکرد بالاتری نسبت به نمونه خارجی برخوردار بودند.