عملکرد صندوق‌های سرمایه گذاری در بازار سرمایه
یکی از بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس بهره‌گیری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. در حقیقت، صندوق‌ها امکان سرمایه‌گذاری حرفه‌ای در بازار بورس را با حداقل دارایی فراهم می‌کنند. از طرف دیگر، با توجه به تنوع و مدیریت فعالی که در صندوق‌ها وجود دارد، مدیریت ریسک بهتری نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم صورت می‌گیرد.
صندوق سرمایه‌گذاری
صندوق سرمایه‌گذاری یک نهاد مالی است که با تجمیع داراییهای خرد، سبدی از سهام، اوراق درآمد ثابت، گواهی سپرده کالایی و سایر دارایی‌ها را به منظور کسب بازدهی، تشکیل می‌دهد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری متنوعی در بازار بورس وجود دارد.
انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری
صندوق‌های سرمایه‌گذاری از لحاظ ترکیب دارایی و میزان ریسک با یکدیگر متفاوت هستند. از انواع صندوق‌ها می‌توان به سهامی، با درآمد ثابت، مختلط، شاخصی، کالایی، اهرمی و صندوق در صندوق اشاره کرد. در ادامه توضیح مختصری در رابطه با انواع صندوق‌ها داده خواهد شد. فارغ از نوع صندوق، مدیریت سرمایه در تمامی صندوق‌ها توسط مدیران حرفه‌ای و با تجربه انجام می‌شود. از نظر چگونگی سرمایه‌گذاری نیز صندوق‌ها دو نوع قابل معامله در بورس (ETF) و مبتنی بر صدور و ابطال تقسیم می‌شوند . خرید و فروش واحدهای صندوق‌های ETF در بازار بورس و از طریق کارگزاری‌ها به روش معاملات برخط (آنلاین) انجام می‌شود. خرید و فروش واحدهای صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال از روش‌های مختلفی مثل سایت صندوق، اپلیکیشن و مراجعه حضوری صورت می‌پذیرد.
صندوق سرمایه‌گذاری سهامی
صندوق سهامی از اولین نوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. اولین صندوق سهامی در سال ۱۹۲۴ فعالیت خود را آغاز کرد. در ایران نیز اولین صندوق‌های سهامی در سال ۱۳۸۷ شروع به کار کردند و در حال حاضر بیش از ۱۰۰ صندوق سهامی در بازار سرمایه ایران فعالیت می‌کنند.
عمده ترکیب دارایی این صندوق‌ها را سهام و حق تقدم تشکیل داده و بخش کمی از آن‌ها را نیز سایر اوراق بهادار مثل درآمد ثابت، گواهی سپرده کالایی و مشتقه از قبیل قراردادهای آتی و اختیار معامله تشکیل می‌دهد. مدیریت در صندوق‌های سهامی از نوع فعال بوده و هدف آن‌ها کسب بازدهی مناسب با توجه به شرایط بازار است. برای انتخاب صندوق مناسب جهت سرمایه‌گذاری، بهتر است مواردی مثل سابقه، تعداد سرمایه‌گذار، میزان ارزش خالص دارایی‌ها (NAV) و بازدهی در بازه‌های زمانی میان‌مدت و بلند‌مدت را مد نظر قرار داد.
صندوق‌های سهامی از لحاظ میزان ریسک، جز صندوق‌های با ریسک بالا محسوب می‌شوند.
صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت
صندوق‌های با درآمد ثابت جز صندوق‌های با ریسک پایین محسوب می‌شوند. عمده ترکیب دارایی آن‌ها را ابزارهای سرمایه‌گذاری کم‌ریسک مثل اوراق با درآمد ثابت اخزا، مشارکت، اجاره، منفعت و گام تشکیل می‌دهد. صندوق‌های درآمد ثابت گزینه‌ای مناسب برای افرادی است که ریسک‌پذیری پایینی دارند و قصد کسب درآمد به‌صورت ماهانه یا مدت‌زمان مشخصی دارند.
سود صندوق‌های با درآمد ثابت به‌صورت روزشمار بوده و سرمایه‌گذار هر زمانی که تمایل داشته باشد می‌تواند واحدهای سرمایه‌گذاری خود را به راحتی تبدیل به وجه نقد کند.
صندوق ETF درآمد ثابت یکی از محبوب‌ترین ابزارهای سرمایه‌گذاری با ریسک کم در بین فعالان بازار بورس بوده و نوسانات بازار بورس روی این آن تاثیرگذار نیست.
صندوق‌های درآمد ثابت علاوه بر اینکه برای سرمایه‌گذاران با تحمل ریسک پایین مناسب است، برای مدیریت ریسک در دوره‌هایی که بازار بورس شرایط نزولی دارد نیز مناسب هستند.
صندوق سرمایه‌گذاری مختلط
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط ترکیب دارایی انعطاف‌‌پذیری دارند و به همین دلیل میزان ریسک تقریبا متوسطی دارند. سهام و اوراق درآمد ثابت می‌توانند به طور تقریبا برابر داراییهای این صندوق را تشکیل دهند.
معمولا زمانی‌که بازار بورس شرایط مساعدی دارد مدیرت صندوق به افزایش درصد سهام در پرتفوی صندوق تمایل دارد. در طرف مقابل، در روند نزولی بورس، امکان سرمایه‌گذاری عمده داراییهای صندوق در اوراق با درآمد ثابت فراهم است.
صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی
صندوق‌های اهرمی با سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری از لحاظ ساختار متفاوت هستند. این صندوق‌ها دارای دو نوع واحد سرمایه‌گذاری هستند. این صندوق‌ها معمولا ترکیب دارایی شبیه به صندوق‌های سهامی دارند. واحدهای ممتاز دارای مکانیزم اهرم مالی هستند. اهرم یک استراتژی در بازارهای مالی است که امکان کسب بازدهی با مبالغ کمتر و بدون دریافت اعتبار معاملاتی را فراهم می‌سازد.
واحد ممتاز صندوق اهرمی مناسب افراد ریسک‌پذیر است که قصد دارند بازدهی مضاعفی را کسب کنند. خرید و فروش این واحد‌ها، با توجه به اینکه قابل معامله هستند در بازار بورس انجام می‌شود.
واحدهای نوع دوم این صندوق به عادی شهرت داشته و دارای میزان ریسک پایینی هستند. واحدهای عادی مناسب سرمایه‌گذاران با ریسک‌پذیری کم بوده و بازدهی مشخصی به صورت سالانه دارند.
سود واحدهای عادی روزشمار بوده و بازدهی واحدهای آن‌ها توسط واحدهای اهرمی (ممتاز) تامین می‌شود.
سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری
از دیگر انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توان به صندوق‌های شاخصی اشاره کرد که از یک شاخص خاص مثل شاخص کل بورس تبعیت می‌کنند.
صندوق‌های کالایی معمولا در کالاهایی مثل طلا یا زعفران سرمایه‌گذاری می‌کنند. برخی از صندوق‌ها نیز به صندوق در صندوق یا فرا صندوق معروف هستند.
صندوق در صندوق با استراتژی کسب سود، در انواع مختلف صندوق‌ها مثل سهامی، طلا، اهرمی، درآمد ثابت و بخشی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
