دلایل اهمیت صنعت چاپ
اختراع چاپ (به عنوان یک تکنولوژی قابل رشد، که نوعی ابداع صنعتی محسوب میشود.) در کنار کشف الکتریسیته، ماشین بخار و از همه مهمتر خوانش دیالکتیکی از تاریخ ماتریالیستی بشر، چهار رکن اساسی از تمدن نوین بشری است.
چاپ کتاب به اندازهای در تاریخ تمدن بشری حائز اهمیت است که تاریخ نشر گسترده علوم، توسعه علمی و حتی تحول تمدن بشری را به جرئت میتوان به قبل و بعد این اختراع تقسیم کرد. این اهمیت را میتوان در قالب دلایل زیر برشمرد:
بعد از اختراع چاپ بود که تولید و نشر آثاری علمی و فرهنگی و به مرور زمان دهها و ای بسا صدها برابر شده است.
امروزه بسیاری از آثار مهم علمی و ادبی (از جمله آثار حکیم ابوعباس شهرستانی و رودکی سمرقندی) که پیش از صنعت چاپ نوشته شدهاند؛ دیگر به دست ما نرسیده است و در گذر زمان از بین رفتهاند. از سویی دیگر بسیاری از متون که در جریان تاریخ از گزند و نابودی در امان ماندهاند، و امروزه به دست ما رسیدهاند؛ در دست کاتبان مغرض، بیدقت و ناآگاه، سرشار از اشتباهات و اختلافات و غلطهایی شدهاند که متن را از شکل اصلی خود کاملاً دور کرده است. تا جایی که نزدیک شدن به اصل متن، تلاشهای بسیاری در حیطهی «تصحیح نسخههای خطی» را میطلبد.
یکی دیگر از برکات صنعت چاپ همین جلوگیری از فراموشی و نابودی کتابها و دگرگونی محتوایی آثار است. با ظهور صنعت چاپ نه تنها به واسطهی تولید انبوه و مداوم کتابها، کمتر کتابی در گذر زمان کمیاب شده(چه برسد که از بین برود)؛ بلکه به خاطر کمترین میزان ممکن از دخالت انسانی، کتابها در چاپهای متعدد تغییر و اختلافی نمییابند.
نقش و اهمیت چاپ کتاب و کتابخوانی:
درباره اهمیت چاپ کتاب و کتابخوانی این است که با نهادینه کردن عادت به مطالعه و گسترش چاپ کتاب در همه تفکرات و اندیشهها و دلها اقدام تا با همگانی کردن شور، شوق و عشق به چاپ کتاب و کتابخوانی که آن در جامعه استمرار داشته باشد. اما جای تاسف دارد که عادت به مطالعه جایگاهی در رشد همه جانبه در همه سطوح اجتماع ما پیدا نکرده است. و هنوز که است عدهای از چاپ کتاب و خواندن سرباز میزنند که میبایست در پیشگیری از توسعه و گسترش بیشتر این آفت به منظور رشد و اعتلای فرهنگ عمومی کوشش و تلاش زیادی نمود. و این معضل بزرگ در زمینه چاپ کتاب را با جدیت و سخت کوشی هر چه تمامتر از جامعه دور کرد و حالا موقع آن شده است که همه انگیزهها و موانعی که به هر دلیل در زمینه چاپ کتاب و کتابخوانی ایجاد شده است کنار رانده و با یاری، کمک، مردانگی و اراده قاطع تصمیم شکستناپذیری برای چاپ کتاب گرفته و نسبت به احیای کتاب و کتابخوانی اقدام کنیم.
اهمیت کتاب و چاپ کتاب هنگامی که روح به معنی اینکه در پیکره هنر دمیده گردد و معنویت به شکل هنری ارائه میشود درجه تاثیرگذاری و ماندگاری آن به شدت روبه فزونی میرود و پرداختن به اصولی از مسایل فرهنگی کشور از جمله مسئله چاپ کتاب و کتابخوانی و راه حلهایی جهت رفع معضلات، تنگناها و مشکلات آن، اگرچه اموری است که نیازمند همت همگانی میباشد ولی بخشهای دولتی مسئول آن هستند و میبایست در راه آن برای چاپ کتاب و چاپ ارازان تر سرمایهگذاری نموده و با بصیرت و قدرت نظارت لازم بر مسایل فرهنگی داشته باشند و آن را سر و سامان دهند و دستگاههای دولتی ادارهکنندهی کشور میبایست با پیشتازی کسانی را که دارای تفکر و اهل قلم هستند ترغیب نمایند تا به مطالعه و تحقیق دست زده و حاصل و نتیجه تلاشهایشان را با چاپ کتاب و چاپ ارزان در معرض استفاده کننده و همگان بگذارند و از این طریق میتوان فرهنگ جامعه را به پویایی و بالندگی رساند.
تجزیه و تحلیل از کمیت چاپ کتاب و خود کتاب نقش آن را کمرنگ میکند که باید مستقیماً نویسنده را وارد عمل نمود، نویسندهای که با چاپ کتاب و خواندن کتاب آغاز مینماید و از اول نویسندگی دانشی را نداشته و با مطالعهی بیشتر به نویسندگی دست یافته است و او فردی کاملا خاصی میباشد.
در موقع تبلیغ و تمجید چاپ کتاب و کتابخوانی میبایست مسئولیت عرضهکننده و پدیدآوردگان کتاب که دارای اهمیت و مسئولیت سنگینی بودهاند اشاره نمود. واقعا کسانی که برای غذای روان و اندیشه نسبت به تهیه و توزیع و چاپ کتاب میپردازند باید بداند که درباره خدمت به اینگونه کارها فایده داشته و همچنین دارای پاداش بزرگی است.
پیامی که در نمایشگاه کتاب درباره اهمیت و لزوم کتابخوانی و چاپ کتاب میباشد ضرورت دارد و باید اهمیت آن را در نظر گرفتن جهت بالابردن شکوفایی بیشتر استعدادهای توانمند که برای درک و فهم عمیق حقایق همگانی با تحولات علمی و فنی، غنا ساختن آن و سازماندهی بر تلاشهای فرهنگی و ایجاد نظام اطلاعرسانی منسجم و توانمند ضرورت دارد و بر بهرهوری آن در نمایشگاههای کتاب به بازدهی و افزایش آنها در زمینه چاپ کتاب و چاپ ارزان کتاب کمک میکنند.
هرگاه ضرورت چاپ کتاب و کتابخوانی و اهمیت آن برای همگان تفسیر و تعبیر گردد در آن صورت در هیچ جای نباید فردی یافت شود که با مطالعه بیگانه باشد و در هیچ مکان و زمانی نباید وجود داشته باشد مگر نقش محدودی که کتاب و چاپ کتاب در آن نادیده انگاشته شود.
اخذ مجوز چه ضرورتی برای چاپ کتاب دارد؟
مانند هر فرایند دیگری نیاز به گذراندن یک سری سلسله مراتب قانونی و اداری دارد و عدم اجرای این قوانین باعث به دردسر افتادن نویسنده از جوانب مختلف خواهد شد. بدین ترتیب اخذ مجوز از ضرورت چاپ کتاب محسوب می شود، به طوری که چاپ کردن یک کتاب خارج از اصول و قواعد قانونی آن علاوه بر آن که اعتبار نویسنده و نویسندگی را از بین می برد، داشتن هرگونه حقوق و امتیاز را از مولف سلب خواهد کرد. به عنوان مثال در صورت عدم دریافت شابک برای کتاب، کلیه امتیازات تعلق گرفته به آن از جمله امتیازات دانشگاهی، کان لم یکن تلقی می گردد. یا عدم دریافت مجوز پخش یا همان اعلام وصول، کتاب به صورت قانونی نمیتواند پخش شود و در صورت مشاهده در کتابفروشی ها به دلیل غیر قانونی بودن پخش آن، جمع آوری خواهد شد. بدین ترتیب اخذ همه ی مجوزهای لازم برای چاپ کتاب که شامل موارد، شابک، فیپا، مجوز چاپ وزارت ارشاد و مجوز پخش است، به عنوان یکی از عناصر اصلی ضرورت چاپ کتاب معرفی میشود.