درمان زخم بستر و پانسمان زخم مناسب آن

زخم بستر چگونه به وجود می آید؟

برای پیشگیری از بروز زخم بستر، بهتر است پیش از هرچیز با عوامل بروز زخم فشاری آشنا شوید. زخم بستر بر اثر اعمال نیرو (فشار) بیش از حد بر نواحی مختلف بدن، بخصوص نواحی دارای استخوان و غضروف به وجود می آید. این زخم پوستی چهار مرحله دارد که اگر به موقع درمان نشود، می تواند منجر به آسیب و مرگ بافت شود.

افراد با بیماری هایی که قابلیت حرکت آن ها را مختل کرده و به مدت طولانی در بستر یا روی ویلچر هستند، مستعد ابتلا به زخم بستر می باشند. افرادی که به بیماری هایی نظیر دیابت، مشکلات گردش خون، کمبود مواد معدنی، اضافه وزن یا کمبود وزن و کهولت سن مبتلا هستند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زخم بستر قرار دارند. درمان زخم بستر نیازمند ترکیبی از حرکت دادن بیمار و گاهی فیزیوتراپی، درمان دارویی و موضعی، رفع عفونت زخم در صورت بروز آن، استفاده از پانسمان زخم برای درمان، یا حتی در موارد حاد جراحی است.

مراحل زخم بستر

زخم بستر در چهار مرحله اتفاق می افتد، که به آن درجات زخم بستر نیز گفته می شود.

زخم بستر مرحله اول: مراحل ابتدای تشکیل زخم بستر است که با قرمز شدن نواحی تحت فشار و گرم شدن آن همراه است. در این مرحله زخم باز وجود ندارد اما مقداری درد و سوزش نیز احساس می شود. این مرحله به راحتی قابل درمان است.

مرحله دوم زخم بستر: مقداری پیشرفته تر از مرحله ی اول، زخم بستر درجه 2 است که در آن زخم سر باز کرده و ممکن است خونریزی داشته باشد. درد بیمار شدید تر شده و زخم به خوبی دیده می شود.

زخم بستر مرحله سوم : اگر درمان زخم بستر در مرحله ی دوم انجام نشود، زخم عمیق تر شده و به لایه های زیرین سطح پوست و چربی های آن هم نفوذ می کند. شرایط زخم ها دردناک است و ممکن است ترشح نیز داشته باشد. اعمال پانسمان زخم مناسب زخم بستر در این مرحله الزامی است، تا جلوی عفونت گرفته شود و یا بیشتر نشود.

مرحله چهارم زخم بستر: در صورت عدم توجه و درمان زخم بستر تا مراحل قبل، زخم بستر درجه 4 اتفاق می افتد. در این مرحله که شدیدترین میزان زخم است، آسیب ممکن است به استخوان ها و ماهیچه ها نیز رسیده و عفونت ایجاد کند. در این مرحله ممکن است درمان های معمول کارساز نبوده و نیاز به جراحی باشد.

درمان زخم بستر چگونه انجام می شود؟

انتخاب درمان مناسب برای زخم بستر، به شدت و مرحله ی آن، محل زخم و شرایط جسمی بیمار بستگی دارد. ممکن است در مراحل شدید زخم بستر، نیاز به اعمال درمان های تهاجمی باشد. درمان باید حتما تحت نظارت پزشک و متخصصان باشد.

درمان زخم بستر درجه 1

اگر در این مرحله از زخم بستر متوجه آن شوید، درمان نیز آسان خواهد بود. اولین اقدام برداشتن فشار بر ناحیه ی مورد نظر است. بدین منظور باید بیمار به طور مرتب حرکت داده شود تا فشار برداشته شود. تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه ی آسیب دیده نیز از بدتر شدن آن جلوگیری می کند. آب کافی، تغذیه ی مناسب و غنی و تلاش برای تحرک، درمان زخم بستر مرحله 1 است.

درمان زخم بستر درجه 2

برداشتن فشار از روی زخم اولین اقدام است. پس از آن باید بیمار مراقبت های پزشکی دریافت کند. زخم باید تمیز و خشک نگه داشته شود و در صورت صلاحدید پزشک، از پانسمان زخم تخصصی هم استفاده شود. پانسمان زخم از بروز عفونت جلوگیری می کند.

درمان زخم بستر درجه 3

زخم فشاری درجه 3 نیازمند دریافت مراقبت های پزشکی فوری است. زخم باید تمیز و ضد عفونی شده و پانسمان های مناسب بر روی آن قرار داده شود. آنتی بیوتیک های خوراکی و موضعی نیز برای از بین بردن عفونت تجویز می شود.

تحرک، استفاده از تشک و صندلی های مخصوص، اعمال پانسمان زخم مناسب، دارو های خوراکی و موضعی در این مرحله نیاز هستند.

درمان زخم بستر درجه 4

درمان زخم فشاری در این درجه نیازمند مراقبت های ویژه و بستری بیمار در بیمارستان است. شدت آسیب به بافت یا ماهیچه ها و دیگر شرایط زخم باید مورد بررسی تیم متخصص قرار بگیرد تا درمان های ترکیبی لازم تجویز شوند.

انواع پانسمان زخم بستر

یکی از موارد لازم برای درمان زخم بستر، بخصوص از مراحل دوم به بعد، اعمال پانسمان مناسب است. پانسمان زخم هم یک محافظ برای جلوگیری از ورود آلودگی به زخم و آسیب و فشار است و هم جلوی گسترش عفونت را گرفته و آن را درمان می کند. پانسمان زخم فشاری به طور تخصصی برای درمان زخم های عفونی شده و حساس به کار می رود. این نوع پانسمان، باید قابلیت تحمل وزن را داشته باشد و زهکشی را نیز انجام دهد.

از جمله پانسمان زخم هایی که برای درمان زخم بستر استفاده می شود عبارتند از :

پانسمان آلژینات

این پانسمان زخم که از نوع خاصی از جلبک های دریایی ساخته می شود، از جمله پانسمان های موثر برای زخم هایی است که ترشحات زیادی دارند. این پانسمان از ترکیب آلژینات کلسیم و آلژینات سدیم ساخته می شود که در تماس با ترشحات زخم، یک ژل تولید می کند.

پانسمان هیدروکلوئید

یک پانسمان ایده آل که از مواد هیدروکلوئیدی و ترکیب های دیگر ساخته شده که در درمان عفونت زخم بسیار موثر است. پانسمان هیدروکلوئیدی به زخم نمی چسبد و ترشحات را زهکشی می کند و مناسب زخم های فشاری دارای عفونت و ترشح است.

پانسمان فوم

نوعی از پانسمان زخم نوین به شکل صفحه ای و در ضخامت های مختلف، که از ترکیبات پلی اورتان و مواد اکریلیک و دیگر عناصر برای جذب تشکیل شده است. در زخم های عفونی و پر ترشح می توان از آن استفاده کرد.

انواع دیگری از پانسمان زخم نیز وجود دارد که بسته به نظر متخصصان می تواند از آن در درمان زخم بستر استفاده کرد. از جمله پانسمان نیمه تراوا، پانسمان هیدروژل، پانسمان های سوپر جاذب و غیره.

برای تهیه انواع پانسمان زخم مناسب درمان زخم بستر، هم چنین دریافت مشاوره ی رایگان توسط متخصصان زخم، به وبسایت پارسا طب (www.parsateb.ir) مراجعه کنید.