پیروی ایران از مدل موفق روسیه در زمینه تامین دارو

پزشک و فعال حوزه تامین دارو گفت: سازمان غذا و دارو در زمینه تامین دارو به صورت خواسته یا ناخواسته و به درستی در حال اجرای مدلی است که روسیه برای تامین داروی خود اجرا کرده و تاکنون موفق نیز بوده است.

مهدی عبدوس افزود: روسیه علیرغم اینکه در صنعت داروسازی توانمندی‌ها و ظرفیت‌های زیادی دارد اما قراردادی را به میزان 10 میلیارد دلار با هند برای تامین داروهای موردنیازش در مقابل نفتی که به هند می‌دهد، بسته است. معنای این کار این است که یا صنعت داروسازی روسیه قیمت‌هایش بالا بوده و یا سرعت و امکانات لازم را برای تامین داروی موردنیاز این کشور در جریان جنگ با اوکراین نداشته است.

وی افزود: اینکه آیا ایران هم از این مدل الگو گرفته یا خیر، مشخص نیست اما مدل روسیه برای تامین دارو مدل خوبی است و باعث شده دولت این کشور در مقابل صنایعی که توقع قیمت‌های بالا را برای دارو دارند، نیازهایش را از کشورهای دیگری مانند هند تامین کند. در راستای اجرای این مدل در ایران نیز شاهد بودیم که برای نخستین بار مجوز واردات ویال IVIG از هند صادر شد و در ادامه می‌توانیم سایر داروها را نیز از کارخانه‌های هندی که تائیدیه‌های FDA و EMA را دارند، تامین کنیم که این کار هم باعث ایجاد رقابت در بازار داخلی می‌شود و هم جلوی افزایش قیمت‌ها را می‌گیرد و با توجه به محدودیت بودجه طرح دارویار نیز چنین سیاستی منطقی است. اگر این مدل به درستی در سال 1402 اجرا شود، می‌تواند هیجانات بازار دارو را کنترل کند.

وی گفت: از سوی دیگر سازمان غذا و دارو باید اجازه دهد برندهای داروهای پرمصرف نیز به صورت فوریتی یا ثبتی وارد شوند تا بیماران در کنار داروهای تولید داخل، حق انتخاب داروهای وارداتی را نیز داشته باشند.

این پزشک و فعال حوزه تامین دارو درباره وضعیت اجرای طرح دارویار در سال آینده توضیح داد: در مورد طرح دارویار علیرغم اینکه بودجه کمی برای آن در مجلس تصویب شده است، نگرانی ندارم چون دارو موضوعی امنیتی است نه صرفا بهداشتی و درمانی و مطمئنا هر دولتی که سرکار باشد، کمبود بودجه دارو را به هر ترتیبی تامین خواهد کرد. از سوی دیگر سیاست تثبیت نرخ ارز نیمایی در رقم 28500 دلار بسیار درست است و باعث کنترل نوسان قیمت کالاهای اساسی مانند دارو و تجهیزات پزشکی خواهد شد، همانطور که سیاست ارز 4200 تومانی نیز در زمان خودش درست بود.

وی تاکید کرد: فکر می‌کنم با مجوزهایی که برای واردات داده شده و فراخوان‌های سازمان غذا و دارو طی چند ماه اخیر، تعداد قابل توجهی از کمبودهای دارویی تا حد زیادی برطرف می‌شوند اما نکته اصلی در این زمینه این است که کل زنجیره تامین دارو باید با هم هماهنگ عمل کنند تا منافع ملی تامین شود. مثلا گمرک عوارض واردات را افزایش ندهد یا در زمینه هزینه‌های حمل و نقل و لجستیک امتیازاتی به شرکت‌های دارویی داده شود تا بتوانند دارو را با مناسب‌ترین قیمت تامین کنند. از سوی دیگر در حال حاضر تسهیلات ارزی در هالک بانک ترکیه برای شرکت‌های دارویی در نظر گرفته شده که امکان بسیار خوبی است و قرار بود در هند هم چنین امکانی فراهم شود که متاسفانه تاکنون فراهم نشده است. اگر چنین امکانی در هند نیز فراهم شود، در 1402 می‌تواند جلوی نوسانات حوزه دارو را بگیرد و نیازهای دارویی کشور را در شرایط خاص اقتصادی و سیاسی فعلی برطرف کند. من معتقدم که در سال آینده هم باید فراخوان‌های سازمان غذا و دارو ادامه داشته باشد چون اگر نسبت به واردات اقدام نشود و بخواهیم صرفا به تولید داخل اکتفا کنیم، هم باعث افزایش قیمت در بازار داخلی می‌شود و هم شاید نتوانیم کل نیاز بازار داروی کشور را مدیریت کنیم.

عبدوس با بیان اینکه مشکل قیمت‌گذاری برای واردکنندگان و تولیدکنندگان دارو همچنان وجود دارد، اظهار کرد: بانک‌ها به دلایل مختلف از دادن تسهیلات به شرکت‌های تامین‌کننده دارو خودداری می‌کنند و در همین راستا از مقام‌های ارشد کشور درخواست داریم تسهیلات ارزی موجود در خارج از کشور برای شرکت‌های واردکننده دارو و تولیدکننده به منظور تامین مواد اولیه دارو بهتر و بیشتر اختصاص یابد. همچنین این پیش‌بینی وجود دارد که با توافق اخیر ایران و عربستان منابع بلوکه شده ایران در کشورهای عراق  و کره جنوبی آزاد شوند که بخشی از این منابع می‌تواند به تامین داروی کشور اختصاص یابد.