اتانول و متانول
الکل اتیلیک یا اتانول، الکی ساده که با فرمول شیمیایی C2H6O یا CH3CH2OH یا C2F5OHشناخته شده است. اتیل الکل ترکیبی است با بوی خاص که قابلیت اشتعال و شعله ور شدن دارد. بیرنگ و شفاف است و تنفس اتانول باعث سرفه و سردرد میشود.
اتانول در نوشیدنیهای الکلی با درصدهای متفاوتی یافت میشود. این ماده، الکلی خوراکی است که به صورت تفریحی مورد استفاده قرار میگیرد. روانگردانی که غلظت بالای آن بر سلسله اعصاب و مغز انسان تاثیر گذاشته و آگاهی و روان فرد را تغییر میدهد همچنین در شناخت و ادراک تاثیرگذار میباشد. به آن الکل، اتیل الکل یا الکل خوراکی نیز گفته میشود.
با توجه به اینکه ethanol نقطه انجماد پایینی دارد در صنعت یخسازی مورد استفاده قرار میگیرد. به دلیل حلالیت بالای اتانول در صنایع عطرسازی و رنگسازی مورد استفاده قرار میگیرد و قابل توجه اینکه محلول اتانول با درصد 70 الی 85 درصد به عنوان ضد عفونی کننده مورد استفاده قرار میگیرد و به این شکل که پروتئین ها را تغییر داده و چربی ها را حل میکند سپس میکروارگانیسمها را از بین میبرد و این عمل فقط بر روی میکروبها و ویروسها و قارچ ها اثر میگذارد.
ethanol ( الکل اتیل ) از دیرباز برای بشریت شناخته شده و بیشتر از طریق تخمیر آب میوهها تولید میشده است. منابع بسیاری میتوانند قندها و نشاستههایی را که در طی تخمیر به ترکیبات سادهتری تجزیه میشوند، تولید کنند.
اتانول را الکل دانه نیز مینامند زیرا غالباً از غلاتی مانند ذرت، گندم و جو تهیه میشود. این ماده اولین بار از طریق جابربن حیان که توانست صنعت تقطیر را رواج دهد تفکیک شد. البته پنداشته میشود الکل خالص از سمت محمدبن ذکریای رازی تولید شده باشد.
الکل به سرعت آب را از هوا جذب می کن و به راحتی با اکثر مایعات آلی مخلوط می شود.
کاربرد اتانول
از آنجایی که الکل می تواند به راحتی در آب و سایر ترکیبات آلی حل شود، یک ماده تشکیل دهنده در طیف وسیعی از محصولات از جمله محصولات مراقبت شخصی و زیبایی، رنگ ها، لاک ها و سوخت است.
در محصولات مراقبت شخصی، اتانول را می توان به عنوان یک قابض و نگهدارنده استفاده کرد. به عنوان یک حلال در برخی از محصولات خانگی از جمله رنگ استفاده می شود. بیشتر بنزین در ایالات متحده حاوی الکل و به منظور افزایش عملکرد وسایل نقلیه است.
به عنوان یک افزودنی غذایی، اتانول برای توزیع یکنواخت رنگ خوراکی و افزایش طعم عصارههای غذایی استفاده می شود.
در صنعت لوازم آرایشی و محصولات زیبایی، زمانی که صحبت از لوسیونها به عنوان مواد نگهدارنده برای کمک به پوست میشود، الکل یک عنصر رایج است.
در رنگها به عنوان نگهدارنده استفاده میشود زیرا یک حلال موثر است و همچنین در محصولات پاک کننده برای جلوگیری از نفوذ ارگانیسم ها استفاده می شود.
از آن به عنوان افزودنی رنگ استفاده می شود و همچنین برای عطر و طعم بهتر استفاده می شود
در بنزین برای جلوگیری از کوبیدن موتورها و حفظ قابلیت رانندگی استفاده می شود.
پزشکی
از الکل در دستمالهای مرطوب پزشکی، ژلها و محلولهای ضد عفونی کننده دست برای از بین بردن ویروسها و باکتریها و قارچها استفاده میشود.
اتانول در برابر اسپورهای باکتریایی بیاثر است اما میتوان با استفاده از پراکسید هیدروژن (آب اکسیژنه) آن را کاهش داد. برای ضدعفونی، الکل با درصد 70 موثرتر از الکل با غلظت بالا و خالص است. زیرا اتانول برای فعالیت بهتر علیه میکروبها وابسته به آب میباشد. الکل خالص ممکن است میکروبها را غیر فعال نماید و نتواند آنها را از بین ببرد چرا که اتانول نمیتواند به غشا میکروب نفوذ کند. همچنین اتانول میتواند به عنوان پادزهر در زمان مسمویت با متانول مورد استفاده قرار گیرد.
از اتانول با غلظت بالا در حلکردن بسیاری از داروهای محلول در آب و ترکیبات مد نظر استفاده میشود.
دست ها در تماس با اتانول خشک خواهند شد. برای رفع این مشکل در هنگام کار با اتانول از دستکش استفاده کرده و یا برای رفع خشکی از گلیسیرین استفاده کنید
متانول
متانول (CH 3 OH) که متیل الکل، الکل چوب کاربینول یا الکل متیلیک نیز نامیده میشود، سادهترین نوع الکل از مجموعه طولانی ترکیبات آلی به نام الکلها است با متشکل از یک گروه متیل (CH 3 ) مرتبط با یک گروه هیدروکسی (OH) است. ماتیاسپیر شیمیدان المانی در سال 1923 متانول را برای اولینبار تولید نمود. شعله سوختن الکل متانول بیرنگ میباشد و در موتورهایی که سیستم احتراق داخلی دارند به طور محدودی به عنوان سوخت مورد استفاده قرار میگیرد. متانول قبلاً توسط تقطیر مخرب چوب تولید میشده است. متانول آلی یا بیو الکل، متانولی است که از چوب و یا ترکیبات آلی ساخته میشود که منبعی تجدید پذیر برای سوخت میباشد همچنین میتواند جاگزین سوختهایی با مشتقات نفتی شود. روش مدرن تهیه متانول بر اساس ترکیب مستقیم گاز مونوکسیدکربن و هیدروژن در حضور کاتالیزور است.
متانول خالص ماده مهمی در سنتز شیمیایی است. از مشتقات آن برای ساخت تعداد زیادی از ترکیبات به مقدار زیاد استفاده میشود، از جمله بسیاری از مواد رنگی، رزین، دارویی و عطرهای مهم مصنوعی. مقادیر زیادی برای مواد رنگی به دی متیلانیلین و برای رزینهای مصنوعی به فرمالدئید تبدیل میشود. همچنین از آن در ضد یخ خودرو، در سوخت موشک و به عنوان یک حلال عمومی استفاده میشود. متانول همچنین سوختی با اکتان بالا و با سوزش تمیز است که به طور بالقوه میتواند جایگزین مهمی برای بنزین در وسایل نقلیه خودرو باشد. متانول دارای درجه اکتان بالا و انتشار آلایندههای کم است. از ویژگیهایی که آن را با ارزش جلوه میدهد استفاده از متانول به عنوان سوخت موتورهای اتومبیل میباشد. از اواخر دهه 1960 تا 2006، اتومبیلهای موجود درایندیاناپولیس 500، مسابقه اتومبیلرانی که هرساله در پیست موتور ایندیاناپولیس برگزار میشد، با موتورهای متانول سوز انجام میشد. متانول زمانی به عنوان سوخت موتور تجاری مورد توجه قرار گرفت زیرا ارزانتر از اتانول است و میتواند از منابع طبیعی و ذغال سنگ تهیه شود. با این حال علاقه به استفاده از سوختهای مبتنی بر اتانول افزایش یافت و این به علت دشواریهای مربوط به خواص حلال متانول میباشد، که باعث ایجاد مشکل در سیستمهای سوخت میشود که همین دلیل منجر به کاهش علاقه تجاری به سوختهای متانول میشود. متانول تمایل به حل پلاستیک و لاستیک دارد اجزایی که در سیستمهای سوخت مدرن به کار گرفته میشوند و باید از مواد مختلفی استفاده شود که بتواند در معرض متانول برای مدت زمان طولانی بدون حل شدن یا ترک خوردن زنده بماند.
متانول حاصل از چوب عمدتا برای صنعتیسازی استفاده میشود. متانول مایعی بیرنگ است که در دمای 64.96 درجه سانتیگراد (148.93 درجه فارنهایت) میجوشد و در 93.9 درجه سانتیگراد (137 درجه فارنهایت) جامد میشود. مخلوطهای منفجره با هوا ایجاد میکند و با شعله غیرلایت و سفید میسوزد. در آب کاملاًآمیخته میشود. متانول بویی دارد که شبیه الکل اتیل، اما یک سم خطرناک است. بسیاری از موارد نابینایی یا مرگ ناشی از نوشیدن مخلوط حاوی آن است. موقع استفاده از متانول از دست کش و ماسک باید استفاده نمود زیرا که از طریق پوست و تنفس نیز جذب میشود. در صورت مسمومیت ایجاد شده توسط متانول بلافاصله باید فرد را به مراکز درمانی انتقال داد تا اقدامات درمانی هر چه سریعتر صورت پذیرد تا متانول سم بیشتری در بدن تولید ننماید.