ورق روغنی و کاربرد آن

ورق روغنی یکی از تولیدات مهم در صنعت فولاد است، که به نام های تجاری ورق سرد و ورق سرد روغنی معروف است. علت این نامگذاری عملیات نورد سرد است، که در فرایند تولید این محصول وجود دارد. باید اشاره کرد که در ابتدای تولید این محصول نورد گرم نیز وجود دارد ولی به دلیل اینکه دوباره بر روی نورد سرد نیز قرار می گیرند، به آنها ورق های سرد میگویند. تفاوت آلیاژی و کیفیت سطحی بالا، مهمترین نقطه تمایز این محصول با ورق سیاه است. بطور کلی، مناسب بودن قیمت ورق، داشتن ظاهر و سطحی متفاوت و همچنین برخوردار بودن از پوشش روغنی، کاربرد های خاصی به این گونه ورق های فولادی بخشیده. جالب است بدانید این محصول جزء دسته های اصلی محصولات فولادی است که علاوه بر استفاده های خاص خود، در تولیدات دیگر هم بکارگیری میشوند. در این مقاله قصد داریم درباره ویژگی ها، و کاربرد های مختلف و همچنین نحوه تولید ورق روغنی در کارخانجات فولاد مبارکه توضیحاتی ارائه دهیم.

فرایند تولید ورق های روغنی

همانطور که گفته شد، مواد اولیه آلیاژی این نوع از ورق های فولادی، بر روی خط نورد گرم قرار میگیرند. به این صورت که در ابتدا، آلیاژ های انتخاب شده در کوره های پیش گرم و اصلی، حرارت لازم را می بینند. کوره های پیش گرم برای ایجاد دمای یکنواخت در سطح و جهت جلوگیری از ناهمگونی در طی عملیات نورد و حفظ سلامت غلطک ها، بکار گرفته میشوند. پس از آن مواد آلیاژی در کوره های اصلی به دمای 930 تا 1100 درجه سانتی گراد منتقل می شوند، تا بعد از آن، تحت فشار و نیروی کششی غلطک ها قرار گیرند. نام نورد اولیه انجام شده رافینگ است که معمولا با دستگاه یونیورسال صورت می شود و حاصل این روند، ورق های ضخیمی است که به آنها تختال میگویند. نورد بعدی، فیشینگ نام دارد که در طول آن تختال های تولید شده با همان دما به ضخامت 6 میلیمتر میرسند.

اسیدشویی و روغن کاری

سپس ورق های به دست آمده در طی نورد گرم، با مواد مختلف به خصوص، اسید کلریدریک، اسید شویی شده و سطح آنها پرداخت میشود. در واحد اسید شویی با غوطه وری ورق ها در اسید، اکسید های بوجود آمده بر روی سطح زدوده می شوند. کناره بری، پرداخت و رفع عیوب سطحی این محصول در همین واحد انجام میگیرد. پس از مرحله اسید شویی و پرداخت سطح، ورق تولید شده، وارد مرحله نورد سرد و روغنکاری میشوند. پوشش های روغنی برای افزایش انعطاف، بالا بردن کیفیت سطحی در ورق ها و به منظور بهینه سازی پوشش های بعدی در تولیدات دیگر بکار برده می شوند.

نورد سرد

محصولات فولادی تولید شده در طی نورد سرد با نشان های CR و CRS شناخته می شوند. خطوط نورد سرد به چند مرحله تاندم میل، نورد دو قفسه ای، شستشوی الکترولیتی تقسیم میشوند که در ادامه به توضیحاتی مختصر در رابطه با هر یک از این واحد ها خواهیم پرداخت. در واحد تاندوم میل ، با عبور دادن ورق از بین 5 قفسه که هر کدام دارای 4 غلطک هستند، با فشار و کشش زیاد، ضخامت ورق های روغنی بسیار کاهش می یابد و پس از آن در واحد نورد دو قفسه ای، این محصولات به ضخامت های استاندارد مورد نیاز میرسد. در مرحله بعد ورق ها، در محلول های الکترولیتی و قلیایی غوطه ور شده و برای پرداخت های و بازرسی نهایی آماده میشوند. افزایش نقطه تنش تسلیم، هماهنگی در ساختار کریستالی و افزایش استحکام و سختی در ورق ها، از خاصیت های کلی نورد سرد هستند که میتوان به آنها اشاره نمود. همچنین در طول این نوع از نورد پوشش دهی روغن راحت تر انجام میگیرد و در غیاب رطوبت و اکسیداسیون، میزان تلورانس کمتر شده و در نتیجه سطح به دست آمده از کیفیت بالاتری برخوردار خواهد بود.

کاربرد های ورق روغنی

ورق های روغنی هم به صورت خاص و هم به صورت پایه برای تولید ورق های دیگر مورد استفاده قرار میگیرند. تولید ورق گالوانیزه، ورق رنگی و ورق قلع اندود از کاربرد های پایه ای این نوع از ورق های فولادی است که هر کدام در طی مراحل مختلف صورت میگیرد. ورق روغنی به لحاظ برخورداری از کیفیت سطحی بالاتر در مقایسه با ورق سیاه کاربرد های ویژه ی خود را داراست. برخلاف ورق های روغنی که در سطوح خارجی و نمایان کاربرد دارند، ورق های سیاه و زیر شاخه های آن مثل ورق آجدار به دلیل سطح کدرشان، برای سطوح داخلی و عایق کف استفاده می شوند. گرید های متنوع این دسته از محصولات فولادی در صنایع بزرگ و کوچک و مشاغل پایین تر کاربرد دارند.

صنایع مصرف کننده ورق های روغنی

صنعت خودرو سازی از ورق های روغنی در ساخت قطعات داخلی و خارجی بدنه استفاده میکند. ساخت اگزوز و جنت های فلزی بکار رفته در خودرو از کاربرد های این محصول در صنعت خودرو سازی است. صنعت لوازم خانگی هم از مصرف کنندگان ورق های روغنی هستند، که در تولیدات خود (مثل یخچال، کولر های آبی، ماشین های لباس شویی و ظرف شویی و هر وسیله ی دیگری که در زمان فعالیت خود با آب سروکار دارد) از این محصولات فولادی استفاده میکند. ویژگی های ضد سایش و ضد زنگ بودن این نوع از ورق های فولادی باعث توجه ویژه ساختمان سازان و پیمانکاران پروژه های عمرانی به این محصول شده. در ساختمان سازی از این ورق ها برای اتصالات روکار و نمای بیرونی سازه ها استفاده میشود. سوله سازی، ساخت تانک ها و مخازن، تولید تجهیزات کشاورزی و دامداری، ساخت مبلمان و تولید تجهیزات اداری از دیگر مصارف متنوع این محصول است.

ویژگی های فیزیکی ورق های روغنی

 از آنجایی که بیان شد ورق های روغنی پایه تولید ورق های دیگر است وجه اشتراک همه آنها گرید های آلیاژی مختلفی است که در تولید ورق های روغنی بکار رفته است. دسته بندی این ورق ها در چهار گرید تعریف میشود. St12 ، ورق سرد معمولی، St13 ، ورق نیمه کششی، St14 ، ورق فوق کششی، St16 ، که با نام ورق  فوق فوق کششی نامگذاری شده. عنصر های بکار رفته در ترکیب این فولاد، علاوه بر آهن، کربن، منگنز، فسفر و گوگرد میباشد.

عرضه ورق روغنی به صورت شیت

به طور کلی، دسته بندی و عرضه ورق های فولادی از جمله ورق روغنی، به دو صورت رول یا کلاف و شیت یا فابریک میباشد، که تنها تفاوت آنها در استاندارد های برش است. دسته بندی های فابریک، برش هایی دقیق تر دارند و عاری از هرگونه خمیدگی هستند. این نوع عرضه بیشتر برای مصارف کمتر و حساس تر استفاده میشود.

شرکت های تولید کننده ورق روغنی

ورق های روغنی از سری محصولات پر مصرف صنایع فولادی است که شرکت ها و کارخانجات متعددی برای برآورده کردن نیاز های داخلی در این زمینه فعالیت میکنند. مطابقت تولیدات این شرکت ها با استاندارد های روز دنیا ظرفیت بالایی در این صنعت برای صادرات و ارزآوری ایجاد کرده. یکی از شرکت های پیشتاز و با سابقه در این زمینه، شرکت فولاد مبارکه اصفهان است که علاوه ایجاد زمینه رقابتی در کشور، به وسیله قیمتها و کیفیت مناسب در محصولات، در بازار های جهانی نیز جزء پیشتازان این صنعت شناخته میشود. خریداران ورق فولاد مبارکه می توانند بوسیله تماس با کارشناسان فروش ما در این زمینه مشورت کنند.