برای عایق حرارتی از کدام نوع بلوک باید استفاده کنیم

بلوک سبک از جمله جدیدترین مصالح ساختمانی است که از آن برای سبک سازی سازه استفاده میشود. این بلوک در اقسام متنوع با فرمول های ساخت متفاوت ساخته میشود که ویژگی نهایی هر کدام در قیمت بلوک تاثیر به سزایی دارد. برای مثال بلوک سیمانی، بلوک هبلکس، لیپر و غیره از جمله مدلهای بلوک سبک در بازار مصالح ساختمانی هستند. اما چرا سبک بودن این دست مصالح با میزان مقاومت مجاز آنها برای ساخت یک سازه مستحکم منافاتی ندارد؟ علت این امر فاکتورهایی است که در ساخت مصالح سبک رعایت می شود. و استانداردهای مختلف سازمان نظام مهندسی کشور در پروسه ساخت این مصالح اجرا میگردد.

بلوک سبک به بلوکی گفته میشود که چگالی آن از 1700 کیلوگرم بر متر مکعب کمتر باشد. در کنار چگالی پایین، بلوک باید به گونه ای ساخته شود که از لحاظ مکانیکی در برابر بارهای وارده مقاومت بالایی از خود نشان دهد. از آنجایی که بلوک های سبک باربر نیستند، از آنها برای ساخت قسمت هایی از سازه استفاده می شود که نقش محیطی یا جدا کننده فضاها را دارند.

بلوک سبک اگر از نوع بلوک سیمانی باشد، در مدلهای مختلف با جداره های متعدد ساخته میشود. هر چه تعداد جداره های یک قطعه از این محصول ساختمانی بیشتر باشد، میزان عایق بودن آن بیشتر میشود؛ و می توان از آن برای دیوار چینی دیواره های بیرونی هم استفاده کرد. بلوک سیمانی از ترکیب سیمان پرتلند، ماسه یا ریزدانه های سبک به اضافه آب و مواد افزودنی ساخته میشود؛ که در بازار مصالح ساختمانی از آن به عنوان عایق حرارتی و صوتی یاد میشود.

علت عایق بودن بلوک سبک

طبق الزامات مباحث 18 و 19 آیین نامه مهندسی کشور ایران، مصالحی برای ساخت سازه باید استفاده شود تا بتواند از هدر رفت انرژی فضا جلوگیری کند. در نتیجه بلوک سبک با جداره های متعدد که در مدلهای متنوع ساخته میشود میتواند عاملی برای صرفه جویی در مصرف انرژی و جلوگیری از گرمایش زمین باشد؛ و به طور کلی هدف ساخت تمامی آنها تولید پروژه های سبک و سازگار با محیط زیست و بهینه از لحاظ اقتصادی میباشد. از آنجایی که پروژه های ساختمانی در اقلیم های مختلف اجرا میشوند، استفاده از بلوک سبک با جداره های کم یا زیاد موجب سازگاری سازه با شرایط اقلیمی محیط میگردد.

به خاطر جداره هایی که در ساخت بلوک سیمانی استفاده میشود، این بلوک عایق حرارتی و صوتی میباشد. هر چه اختلاف جرم موادی که در کنار یکدیگر قرار میگیرند، بیشتر باشد و تعداد لایه ها بیش از یک جنس باشد، آن دسته مصالح، عایق حرارتی میشوند. علت آن بسته های هوا است که در سوراخ های بلوک محبوس می شوند. هوا خود به عنوان عایق عمل کرده و از هدر رفت انرژی گرمایشی در زمستان و انرژی سرمایشی در تابستان جلوگیری میکنند.

اگر پروژه در جایی اجرا شود که نیاز به بهره مندی فضای داخلی از انرژی سرمایشی یا گرمایشی محیط باشد؛ بهتر است از بلوک های با جداره کم در بخش های خاصی از سازه استفاده شود. برای مثال در بخش های بادگیر مناطق شرجی یا ییلاقی همچنین بخشهای آفتابگیر مناطق کوهستانی بهتر است برای بهره مندی از انرژی باد یا آفتاب، از بلوک سبک با ظرفیت حرارتی اندک استفاده شود؛ تا در مصرف انرژی سرمایشی یا گرمایشی اندکی صرفه جویی شود. همچنین تبادل انرژی محیط داخل و بیرون به طور کامل از بین نرود.

تفاوت مصالح سبک با آجر از لحاظ ضریب حرارتی

علت اصلی جایگزین شدن بلوک سبک به جای آجر، ظرفیت حرارتی و ضریب هدایت حرارتی مصالح ساختمانی میباشد. همانطور که میدانید آجر یکی از مصالح سنگین با چگالی بالاست. به دلیل یکدست بودن این ماده، ضریب هدایتی آن بالا بوده و سریعتر گرما یا سرما را از خود انتقال میدهد. استفاده از آن در ساخت پروژه های مسکونی و تجاری، علاوه بر سنگین کردن سازه و افزایش بار مرده، میزان عایق بودن فضا را نیز کاهش میدهد.

در عوض با استفاده از بلوک سیمانی با تخلخل بالا و سوراخ هایی که دارد، می توان ضریب هدایت حرارتی سازه را کاهش داده و گرما و سرما را درون فضا محبوس کرد. ظرفیت حرارتی این مصالح سبک بسیار بالا است. میتوان از بلوک سبک سیمانی در جداره های مختلف برای ساخت دیوارهای پیرامونی یا درونی فضا استفاده نمود.

موضوع دیگر که در انتخاب مصالح برای ساخت سازه مورد توجه کارفرمایان و پیمانکاران قرار میگیرد، مقاومت بلوک در برابر یخ زدگی و گرمای شدید هواست. بتن یکی از بهترین ملات هایی است که از آن در ساخت پروژه های مختلف در اقلیم های متفاوت استفاده میشود. زیرا به راحتی میتوان افزودنی های مجاز به آن اضافه کرده و خواص بتن را بهبود بخشید. در نتیجه در ساخت بلوک سبک که ماده اولیه آن بتن سبک است، میتوان مصالحی سازگار با محیط خلق کرد. که علاوه بر عایق حرارتی یا صوتی بودن، اجزای سازه را در برابر رطوبت و یخ زدگی در طول زمان بهره برداری، مقاوم تر نمود.

تفاوت هزینه اولیه خرید مصالح سبک با هزینه بهره برداری پروژه  

اگر جز کسانی هستید که به دنبال تهیه مصالحی مقرون به صرفه برای ساخت پروژه های عمرانی خود هستید؛ توصیه میشود که از بلوک سبک برای دیوار چینی تیغه های بیرونی و درونی سازه استفاده کنید. در بین انواع بلوک سبک، بلوک سیمانی از سایر بلوک ها ارزانتر است. همچنین اگر از مراکز معتبر خریداری شود، بهره برداری بهینه از سازه را به مراتب افزایش میدهد. شاید خرید مصالح سنتی که این روزها در ساختمان سازی منسوخ شده است، در ابتدا کمی ارزانتر تمام شود؛ اما با افزایش بار مرده به سازه، هزینه طراحی مصالح باربر را افزایش میدهد. از طرفی هزینه های بهره برداری از فضا از لحاظ مصرف انرژی در تابستان و زمستان را افزایش میدهد.

با استفاده از بلوک سبک سیمانی در ساخت پروژه ها، در طی سالیان بهره برداری از محیط، هزینه انرژی سازه به میزان 45 درصد کاهش می یابد. علاوه بر آن، مصالح باید به گونه ای انتخاب شوند که در شرایط بحرانی مثل آتش سوزی، مقاومت لازم برای تاب آوری را داشته باشند. مقاومت بلوک سبک در حین آتش سوزی باید حداقل سه ساعت باشد. که وجود حفره های هوا در جداره های بلوک، سبب جلوگیری از انتقال آتش به بخش های مختلف سازه شده و این امر ایمنی کار را بسیار بالا میبرد.

لازم به ذکر است، دیوارهای پیرامونی ساختمان نزدیک 35 درصد هدر رفت انرژی سرمایشی و گرمایشی دارند؛ که با انتخاب بلوک سبک در مدلهای سه جداره یا چهار جداره، میتوان این میزان هدر رفت را جلوگیری نمود.