فاضلاب صنعتی چیست؟
راهکار نجات زمین با تصفیه فاضلاب صنعتی
آب ورودی به کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدی پس از پشت سرگذاشتن فرایندهای مختلف به مواد آلی، غیرآلی و معدنی آلوده و در نهایت با افت شدید کیفیت در خروجی مواجه می‌شود. این گروه از پساب‌ها به دلیل عدم کیفیت مطلوب و وجود مواد آلاینده قابلیت استفاده مجدد در فرایندهای قبلی را ندارند و ورود آنها به محیط‌زیست نیز می تواند به آن آسیب‌های جدی وارد کند. این نوع فاضلاب را فاضلاب‌های صنعتی می‌نامند و فرایند تصفیه آنها با سایر فاضلاب‌ها متفاوت خواهد بود. به‌طوری‌که طراحی و تولید پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی بخش‌های مختلف، با توجه به نوع مواد آلاینده و کیفیت مورد نظر پس از تصفیه ارائه می‌شود.
انواع فاضلاب صنعتی
در حالت کلی هر نوع پساب خروجی از کارخانه‌ها و محیط‌های صنعتی و نیمه‌صنعتی را می‌توان در گروه فاضلاب‌های شیمیایی قرار داد. این نوع فاضلاب را می‌توان بر اساس فاکتورهای مختلف تقسیم‌بندی کرد.
فاضلاب‌های صنعتی می‌تواند خروجی از فعالیت‌های صنعتی، کارخانه‌ها و محیط‌های صنعتی و نیمه‌صنعتی باشد که در گروه فاضلاب‌های شیمیایی قرار می‌گیرد.
انواع فاضلاب شیمیایی بر اساس نوع مواد آلاینده:
در فاضلاب کارگاه‌های تولیدی و کارخانه‌ها نوع مواد آلاینده متفاوت است و برای تصفیه گاهی مواد آلی و گاهی مواد غیرآلی به آب اضافه می‌شود.
فاضلاب مواد آلی:
مواد موجود در فاضلاب کارخانه‌ها دارای مواد آلی با وزن مولکولی بالا و جز خطرناک‌ترین پساب‌ها است. از جمله مواد موجود دراین نوع فاضلاب می‌توان به ذرات کلوئیدی، روغن‌ها، هیدروکربن‌ها، پروتئین و اسیدهای آلی اشاره کرد که با روش‌های معمول و طبیعی قابل حذف نیستند.
فاضلاب با مواد غیرآلی:
از دیگر انواع فاضلاب‌های صنعتی می‌توان به گروهی از پساب‌ها اشاره کرد که مواد غیرآلی در آنها تا حد زیادی به چشم می‌خورد. در اینجا منظور از مواد غیرآلی انواع اسیدهای معدنی، نیکل، روی، کادمیوم، آمونیاک و مس و نقره و است. به عبارت دیگر، هر گونه فاضلاب که مقداری فلزات سنگین، اسیدهای قلیایی و معدنی، سیانور، جیوه، گوگرد و کروم و موارد مشابه داشته باشد، در لیست فاضلاب‌های آلوده به مواد غیر آلی قرار می‌گیرند.
همان‌طور که اشاره شد، مواد آلاینده موجود در پساب‌های صنعتی و شیمیایی در حالت کلی شامل مواد آلی و غیرآلی است. اضافه شدن این نوع مواد به آب ورودی به کارخانه‌ها و محیط‌های معدنی و صنعتی، در مرحله اول به نوع فرایندهای صورت گرفته در آن محیط بستگی دارد. لذا می‌توان در معرفی انواع فاضلاب‌های صنعتی، آنها را بر اساس نوع صنایع و مواد تولیدی در کارخانه‌های مربوطه تقسیم‌بندی کرد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
انواع فاضلاب شیمیایی بر اساس نوع صنایع:
هر گونه مواد وارد شده به آب ورودی کارخانه‌ها و محیط‌های معدنی و صنعتی، به نوع سیستم محیط بستگی دارد. مهم‌ترین فاضلاب صنعتی بر اساس نوع صنایع و مواد تولیدی عبارتند از:
فاضلاب کارخانجات معدنی:
یکی از پرمصرفترین صنایع در حوزه آب، کارخانه‌های تولید مواد معدنی است و حجم گسترده‌ای فاضلاب آلوده تولید می‌کند. با توجه به نوع مواد معدنی مورد استفاده در این کارخانه‌ها می‌توان در پساب های آنها انواع فلزات سنگین، اسیدها و نمک‌ها را مشاهده کرد.
فاضلاب پالایشگاه‌های نفت و پتروشیمی:
مهم‌ترین ویژگی موجود در فاضلاب‌های آلوده به مواد آلی داشتن مقدار زیادی BOD و COD است. برای حذف این مواد می‌توان از راه‌های مختلفی استفاده کرد. این نوع فاضلاب در پالایشگاه‌های نفت و کارخانه‌های پتروشیمی تولید می‌شود. این نوع پساب‌ها جز مضرترین فاضلاب‌های وارد شده به محیط‌زیست هستند. این امر لزوم استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب شیمیایی در هر یک از این صنایع را کاملاً روشن می‌کند.
فاضلاب کارخانجات مواد غذایی:
در مراحل تولید مواد غذایی میزان آب بسیاری زیادی مصرف می‌شود به‌گونه‌ای که کارخانه‌های مواد غذایی در لیست پرمصرفترین صنایع مصرف آب قرار دارند. عبور آب از دستگاه‌های مختلف و انجام فرایندهای گوناگون در نهایت منجر به افزایش BOD و SS یا ذرات جامد معلق می‌شود. استفاده از آشغال‌گیر دستی، مکانیکی و حوضچه‌های ته‌نشینی از جمله راهکارهای مناسب برای تصفیه این گروه از فاضلاب‌ها است. البته لازم به ذکر است روش‌های به کار رفته برای تصفیه پساب‌های هر یک از کارخانه‌ها با توجه به نوع مواد آلاینده و مقدار این آلاینده‌ها ممکن است کاملاً متفاوت باشد. به عبارت دیگر، پکیج تصفیه فاضلاب مورد استفاده در کارخانه‌ی تولید قند و شکر ممکن است با با پکیج تصفیه فاضلاب در کارخانه‌ی لبنیات مشابه نباشند.
از دیگر فاضلاب‌های تولیدی خطرناک می‌توان به صنایع نساجی و چرم‌سازی، صنایع فولاد و آهن، کاغذسازی، فاضلاب متالوژِی، رنگرزی، تولید آفت‌کش‌ها اشاره کرد.
عوامل مهم در تعیین روش‌های تصفیه فاضلاب صنعتی:
روش‌های معرفی شده برای تصفیه پساب‌های صنعتی و شیمیایی در تمام دنیا از دایره گسترده‌ای برخوردار است که در تعیین بهترین روش لازم است به چند فاکتور مهم توجه شود که برخی از آنها عبارتند از:
- تعیین میزان ذرات کلوئیدی و چربی
- مقدار یون‌های سمی از قبیل روی، نیکل، کادمیوم
- اندازه‌گیری مواد جامد معلق
- میزان تجدیدناپذیری فاضلاب صنعتی
- پارامترهای کیفی از قبیل BOD، COD، TSS و PH
- میزان مواد آلی و غیرآلی در فاضلاب
- تعیین کیفیت فاضلاب خروجی به‌منظور استفاده مجدد
- مقدار فاضلاب ورودی به تصفیه‌خانه
بر اساس فاکتورهای فوق می‌توان روش‌های تصفیه شیمیایی فاضلاب، فیزیکی و بیولوژیکی خاصی را انتخاب نمود و تجهیزات مورد نیاز برای اجرای فرایند تصفیه فاضلاب را تهیه کرد.
قیمت پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی:
پکیج های تصفیه فاضلاب صنعتی در صنایع مختلف مانند صنعت کاغذسازی، لبنیات، صنایع غذایی و سایر صنایع کاربرد دارد و استفاده از این پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی برای کارفرما مفید است. هدف استفاده از این پکیج‌ها این است که تا حد امکان با استفاده از روش‌های جدید موجود در دنیا بتوان فاضلاب تولید شده را تصفیه کرد و دوباره مورد استفاده قرار داد. از مزایای پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی می‌توان به بهره‌برداری آسان، قیمت مناسب پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی، توجیه اقتصادی استفاده از پکیج، قابلیت حمل و جابه‌جایی آسان، گارانتی و خدمات پس از فروش، نیاز به فضای کم برای نصب پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی اشاره کرد.
از مهم‌ترین مسائل در اجرای پروژه‌های تصفیه فاضلاب رعایت استاندارهای مهندسی، قیمت‌دهی مناسب و کاهش هزینه‌های مازاد است. در این راستا فاکتورهای بسیاری در تعیین قیمت تاثیرگذار است:
کیفیت فاضلاب ورودی:
فاضلاب ورودی در هریک از پکیج‌های تولیدی دارای کیفیت مشخص و نسبت به واحدهای دیگر متفاوت است. میزان تفاوت کیفیت پساب، باعث تفاوت در فرایند تصفیه و در نهایت سبب کاهش یا افزایش قیمت پکیج تصفیه فاضلاب می‌شود.
کیمت فاضلاب:
مقدار پساب تولیدی از هر تصفیه‌خانه تاثیر مستقیم بر ابعاد واحدهای تصفیه دارد.
جنس ساخت واحدهای تصفیه:
با توجه به فاضلاب وروردی و محل نصب پکیج‌ها، واحدهای تصفیه پساب می‌تواند از جنس‌های بتنی، فلزی و پلاستیکی باشد. معمولاً برای ظرفیت پایین‌تر از 500 متر مکعب در شبانه‌روز از پکیج‌های فلزی یا پلاستیکی استفاده می‌شود.
نوع فرایند تصفیه:
برای تصفیه فاضلاب، هر فرایندی با توجه به فلسفه‌ی کنترلی که دارد از روش ساخت و متریال متفاوتی برخوردار است.
از دیگر عوامل اثرگذار می‌توان به استاندارد پساب تصفیه شده خروجی و تجهیزات جانبی تصفیه خانه اشاره کرد.
آشنایی با انواع پکیج‌های تصفیه فاضلاب صنعتی
