تأثیر تحولات روسیه بر بازار فلزات پایه و دیگر فلزات

به گزارش ایلنا، سعد عبدی مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت ملی صنایع مس ایران در مراسم افتتاحیه چهارمین همایش و نمایشگاه چشم انداز از صنایع فلزات غیر آهنی ایران و فناوری های وابسته با نگاه به تولید بازار، با اشاره به وضعیت معدنی وصنعتی فلزات پایه، اظهار کرد: صنعت مس طی سالیان اخیر در کانون توجه کشورهای مطرح معدنی دنیا همچون روسیه، استرالیا و کنگو قرار گرفته است.

وی افزود: قیمت این فلز استراتژیک طی ماه‌های اخیر به دنبال شیوع و گسترش ویروس کرونا، تنش‌های ژئوپلیتیکی در اروپای شرقی و کمبود عرضه جهانی، رشد چشمگیری داشته است و به احتمال فراوان به 11 هزار دلار در هر تن خواهد رسید.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس اضافه کرد: بر اساس پیش‌بینی کارشناسان، موسسات مختلف تا سال 2025  قیمت مس از 10 هزار دلار خواهد گذشت و به نظر می‌رسد با کمبود عرضه این فلز در سطح جهان، قیمت مس تا 15 هزار دلار در هر تن بر اساس نظر کارشناسان گلدمن ساکس افزایش یابد.

وی با بیان اینکه ایران در حال حاضر رتبه هفتم ذخایر مس را در جهان در اختیار دارد، اظهار کرد: بازار کامودیتی‌ها در حال حاضر با رویکردهای مختلفی و در اکثر اوقات با آینده بسیار مشابه رو به رو است از این رو بدون شک بررسی وضعیت هر کدام از این بازارها نتایج بسیار خوبی را برای ما رقم خواهد زد.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس در ادامه با بررسی وضعیت بازار فلزات اساسی افزود: براساس آخرین گزارشی که موسسه زمین‌شناسی آمریکا درباره وضعیت ذخایر طلا در دنیا در سال 2021 ارائه داده است کل ذخیره طلای دنیا بیش از54 هزار تن است استرالیا با 11 هزار تن 20 درصد از ذخیره طلای کل دنیا را در اختیار دارد و روسیه با 6/8 و آفریقای جنوبی با 5 هزار تن در رتبه‌های بعدی قرار دارند و این در حالیست که ذخیره طلای ایران در سال 2019 چیزی در حدود 320 تن برآورد شده است که  احتمال افزایش ذخیره در سال‌های بعدی نیز وجود دارد.

وی تصریح کرد: متوسط قیمت طلا طبق آمارهای ارائه شده در سال99 بیش از 1820 دلار بر اونس بوده است و متوسط قیمت 11 ماهه شمسی این فلز در سال 1400 دقیقا 1800 دلار بر اونس بوده است.

وی با بیان اینکه متوسط قیمت طلا در چند ماهی که از سال 2022 گذشته رقمی معادل 1835 دلار بر اونس بوده است، خاطرنشان کرد: تولید معدنی طلای جهان در سال 2021 حدود 3561 تن بود، در حالی که تولید طلای برگشتی حدود 1150 تن بوده از این رو جمعا با کسر 45 تن ریسک سرمایه‌گذاری تولیدکننده رقم 4666 تن طلا در جهان تولید شده است که نسبت به سال گذشته این رقم یک درصد کاهش پیدا کرده است.

عبدی با بیان اینکه تقاضا برای خرید طلا در سال 2021 حدود 4021 تن بوده است که این رقم طبق آمارها نسبت به امسال  10 درصد افزایش یافته است تاکید کرد: تقاضای 644.5 تن طلا به صورت معاملات خارج از بورس سبب شده است که کل تقاضا برای طلا در سال 2021 ، 4666 تن رقم بخورد.

وی با اشاره به اینکه بازار طلا در سال 2021 متعادل بوده است گفت: در ایران نیز در سال 1399 استان‌های کردستان، آذربایجان‌ شرقی، آذربایجان غربی، اصفهان، مرکزی، خراسان رضوی و زنجان دارای بیشترین تولید طلا در کشور بودند.

مدیر  برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با بیان اینکه وضعیت تولید معدنی طلای موته در 10 ماهه امسال 279 کیلوگرم و طلای زرشوان 803 کیلوگرم بوده است اظهار کرد: وضعیت تولید شمش طلای موته در سال 1399 حدود 321 کیلو گرم بوده است در حالیکه این رقم تولید زرشوران برای سال2020 میلادی 1040 کیلوگرم بوده است.

عبدی با بیان اینکه در سال 2021 رقم ذخیره مس محتوی دنیا بیش از 880 میلیون بوده است اظهار کرد: شیلی با 200 میلیون تن مس محتوا رتبه نخست ذخایر مس در سال 2021 را در اختیار دارد و این در حالیست که ایران با ذخیره 44 میلیون تن مس محتوی در رتبه هفتم جهان قرار دارد و با اکتشافات جدیدی که صورت گرفته دستیابی به رتبه‌های بالاتر در سال اینده دور از انتظار نیست.

وی با بیان اینکه در صنعت فلزات اساسی توجیه‌پذیری و سودآوردی یک معدن معمولا به عملکرد یک فلز خاص وابسته نیست افزود: برای رسیدن به درک مناسبی از عملکرد و‌ میزان وابستگی یک واحد به قیمت باید سهم هر فلز را در جریان تولید آن مورد بررسی قرار داد.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با اشاره به سهم 67 درصدی مس از مجموع درآمد ناخالص بخش معدنکاری در سال 2021 تصریح کرد: در یک دهه گذشته حدود 72 درصد از مجموع درآمد ناخالص معادن مس از خود مس بوده است و دیگر درآمدها از سایر فلزات از قبیل طلا، نقره مولیبدن، فلزات گروه پلاتین، نیکل،کبالت و ...  با درصدهای مختلف بوده است.

دکتر عبدی در ادامه با بیان اینکه از ابتدای سال تا به امروز تقریبا کمتر از 3 درصد تولیدکنندگان مس در سال 2021 در حاشیه زیان فعالیت کردند خاطرنشان کرد: در سال 2021 سودآوری شرکت‌های مس بیش از 97 درصد بوده است که این رقم درسال 2022 به 100درصد خواهد رسید. چنانچه به نمودار هزینه مراجعه کنیم در سال 2021 رقم متوسط هزینه های محرک 1972دلار برتن است اما درسال 2022 رقمی درحد 2018 دلار بر تن مس خالص است. شرکت‌ ملی صنایع مس ایران با عملکرد بسیار درخشان در صدک پنجاهم بلکه حتی صدک 25 ام قرار می‌گیرد شانه به شانه صنایع و معادن بزرگ دنیا با هزینه کمتر از 2500 دلار بر هرتن قرار می گیرد و شرکت و معادنی که اقتصادی عمل نمی‌کنند و از تکنولوژی پایین برخوردارند در صدک 90 ام قرار می‌گیرند که هزینه های بالاتر از 5500 دلار برتن مس خالص دارا هستند  و حتی بالاتر ولی بازهم با قیمت 9800 دلار متوسط چند ماه گذشته از سال 2022 در موقعیت سود قرار می گیرند بنابراین مس پیشرو فلزات محسوب می‌شود.

عبدی با مقایسه رویالیتی و حقوق دولتی معادن کشور با متوسط دنیا اظهار کرد: در شرکت ملی صنایع مس ایران متوسط رویالیتی 30 درصد هزینه ها است اما در دنیا این رقم حداکثر (به‌رغم اینکه امروز  قیمت مس بیش از 10 هزار دلار است) کمتر از 7 درصد هزینه‌های شرکت‌های معدنی تولید کننده مس دنیا است و بعضی از کشورها کمتر از 1 درصد هزینه‌های خود حقوق و عوارض دولتی پرداخت می‌کنند لذا درخواست اصلاح فرمولی که اخیرا از ان رونمایی شد از دولت محترم را داشتند.

وی با مقایسه هزینه پرداختی برق با مقایسه دلار بر  mwh تن تولید مس کشور با دنیا افزود: این رقم داخل کشور از ٢٩ دلار بر  مگاوات ساعت تن مس برای کل خط تولید مس در سال 99 با افزایش نرخ برق به 121 دلار بر هر مگاوات ساعت تن مس خالص درسال1400 رسیده است و بیش از 4 برابر شدن این رقم، قطعا رقم بسیار سنگین برای شرکتهای معدنی صنعتی است و در ادامه خواستار تعدیل این رقم از دولت شدند.

وی با اشاره به تاثیر تحولات روسیه بر جایگاه فلز مس تاکید کرد: روسیه هشتمین کشور بزرگ تولید کننده مس معدنی در جهان، پنجمین کشور بزرگ تولید کننده مس تصفیه شده و دومین کشور صادر کننده کاتد و مفتول مسی است از این رو بدون شک سطوح پایین موجودی مس در انبار بورس کشور روسیه و بورس لندن و وقفه در صادرات،  بازار مس جهانی را با مشکل روبه رو خواهد کرد، چرا که امکان جایگزینی بازار مس روسیه به دلیل عواملی چون تراز تجاری، نقش مهم روسیه در تجارت جهانی بازار مس و تشکیل سهم بالایی از موجودی انبارهای بورس فلزات لندن دشوار است.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با اشاره به وضعیت ذخایر سرب در دنیا تا سال 2021 گفت: در حال حاضر طبق آخرین گزارش موسسه زمین‌شناسی آمریکا، کل ذخیره سرب دنیا رقمی درحدود 90 میلیون تن محتوی است بیان کرد که کشور استرالیا با 37.0 میلیون تن 41.1 درصد از ذخیره کل دنیا را در اختیار دارد و چین و پرو در رده‌های بعدی این جدول قرار دارند. رتبه ذخایر ایران و روسیه ششم و هفتم به ترتیب 4‌.2 و4 میلیون تن سرب محتوی است.

عبدی اظهار کرد: متوسط قیمت سرب در سال گذشته 1858 دلار بر تن بوده در حالیکه در 11 ماهه سال 1400 این رقم به 2262 دلار بر تن رسیده است اما پیش‌بینی می‌شود با توجه به قیمت‌های بالای انرژی و کمبود سرب در بازار و افزایش تقاضا برای باطری‌های مبتنی بر اسید سرب در سطح صنعتی میانگین قیمت به 2400 دلار برسد.

وی با بیان اینکه براساس برآوردهای گروه بین‌المللی مطالعات سرب و روی، عرضه جهانی سرب تصفیه شده به میزان اندکی از تقاضا طی سال 2022 فراتر خواهد رفت و میزان مازاد عرضه 24 هزار تن خواهد بود افزود: میزان تولید جهانی سرب در حال حاضر کافی است اما متاسفانه توزیع آن به دلیل میزان ذخیره انبارها با مشکل رو به رو است. البته این پیش‌بینی‌ها تا قبل از درگیری های اخیر روسیه با اوکراین است.

مدیر برنامه ریزی ونظارت شرکت مس تصریح کرد: سهم جمهوری اسلامی ایران از تولیدات شمش در صنعت سرب 1.6 درصد یعنی حدود 186 هزار تن از 11.7 میلیون تن است و ظرفیت کل شمش سرب حدود یک میلیون تن و تولید شمش 186 هزار تن برآورد شده است که نسبت تولید به ظرفیت حدود 18 درصد است.

وی در ادامه از همه معدنکاران و دولت برای فعالیت بیشتر در این حوزه دعوت نمود.

عبدی با اشاره به اینکه تنش میان روسیه و اوکراین بدون شک بر تحولات بازار سرب تاثیرگذار خواهد بود خاطرنشان کرد: حدود 50 درصد از صادرات سرب روسیه به مقصد اروپا و 35 درصد به مقصد آسیا است از این رو بدون شک درگیری‌های این کشور با اوکراین تاثیر مهمی را در بازار سرب جهان ایجاد خواهد کرد.

وی به منحنی هزینه سرب پرداخت و گفت: سود آوری حاصل در مقایسه با هزینه ها نشان می‌دهد که هیچ شرکت تولید کننده سرب در حاشیه زیان قرار نمی گیرد و حداقل 1500 دلار بر تن حاشیه سود سرب است.

عبدی در ادامه با اشاره به وضعیت ذخایر روی در دنیا در سال 2021 تاکید کرد: که کل ذخایر روی محتوی دنیا 350 میلیون تن است، این درحالی است که استرالیا با 69.0 میلیون تن ذخیره در سال 2021 حدود 19.7 درصد از ذخیره روی دنیا را در اختیار دارد و بعد از این کشور چین و روسیه در جایگاه‌های بعدی هستند.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با بیان اینکه ایران از نظر ذخایر روی جهان در رتبه پنجم قرار دارد، گفت: در حال حاضر استان‌های یزد، اصفهان، مرکزی، زنجان و فارس بیشترین ذخایر سرب و روی کشور را در اختیار دارند.

عبدی با بیان اینکه متوسط قیمت روی در سال گذشته 2389 دلار بر تن بوده است، اظهار کرد: براساس گزارش متال بولتن پیش‌بینی می‌شود با توجه به انتظار مازاد عرضه بر تقاضا درحدود 40 هزار تن تا قبل از درگیری‌های روسیه، میانگین قیمتی 3300 دلاری برای سه ماهه اول سال جاری برای روی پیش‌بینی می‌شود.

وی افزود: ایران در حال حاضر 3.8 درصد از استخراج روی جهان را در اختیار دارد و دارای ظرفیت 474 هزار تنی شمش روی است و در مجموع ایران 1.5 درصد از تولیدات شمش روی دنیا را در اختیار دارد.

وی بیان اینکه در مقایسه با کشورهای آسیایی میزان تولید و استخراج روی ایران پس از هند و چین قرار دارد گفت: با بررسی منحنی هزینه روی در صدک های مختلف نشان‌دهنده این است که حاشیه سود در صدک‌های مختلف حداقل بین 1400 تا2200 دلار بر هر تن خواهد بود.

وی تصریح کرد: تحولات رخ داده در روسیه بدون شک به مانند سایر بازارها بر بازار روی هم تاثیرگذار باشد، چرا که روسیه سهمی حدود 1/5 درصد از تولید روی جهانی را در اختیار دارد. همچنین، افزایش نرخ های انرژی در پی در گیری‌های اخیر قیمت این فلز را قطعا افزایش خواهد داد.

دکتر عبدی در ادامه با اشاره به آخرین وضعیت بازار قلع خاطرنشان کرد: طبق آخرین گزارش، ذخیره کل دنیا بیش از 4 میلیون و 900 هزار تن قلع محتوی است و چین با 1100 هزار تن ذخیره در سال 2021 دارای رتبه اول ذخیره قلع در جهان است و اندونزی با 800 هزار تن و میانمار  با 700 هزار تن در رتبه‌های بعدی قرار دارند. روسیه با رتبه هفتم دارای 200 هزار تن ذخیره قلع است.

وی تاکید کرد: متوسط قیمت قلع در سال گذشته 18975 دلار بر تن بوده است و در 11 ماهه سال شمسی جاری 35852 دلار برتن رقم خورده است و در چند ماه گذشته از سال 2022 متوسط قیمت قلع 42880 یعنی بیش از دو برابر شده است در کمتر از یکسال.

وی در ادامه موجودی بالای انبارهای شانگهای در مقابل انبارهای بورس لندن را مقایسه کرد و با بیان اینکه بازار هم اکنون بکواردشین است لذا فشار بر مصرف کننده با افزایش قیمتها و فروش های نقدی را در پی دارد و نیز اثر آربیتراژ معکوس در این رابطه بیان شد.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با اشاره به آخرین وضعیت ذخایر بوکسیت ماده اصلی تولید آلومینا که خود خوراک اصلی کارخانجات الومینیوم‌سازی است گفت: متوسط قیمت آلومینیوم در سال گذشته 1788 دلار بر تن بوده است و در 11 ماهه سال جاری نیز به 2660 دلار بر تن رسیده است.

عبدی با بیان اینکه کسری عرضه 1.44 میلیون تنی آلومینیوم در سال 2022 براساس پیش‌بینی متال بولتن صورت خواهد گرفت، اظهار کرد: در سال 2021 بیش از 68 میلیون تن الومینیوم در دنیا تولید شده است و در ایران شرکت آلومینیوم جنوب (سالکو) با 150 هزار تن تولید آلومینیوم خالص در ده ماهه 1400 دارای رتبه اول کشور است و الومینیوم ایران ( ایرالکو ) با 147 هزار تن ( 132 هزارتن خالص + 15 هزار تن بیلت آلومینیومی) جمعا 147 هزار تن و المهدی هرمزال با تولید 124 هزارتن آلومینیوم خالص و نهایتا جاجرم با 31 هزار تن  در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

وی با بیان اینکه تولید 9 ماهه آلومینیوم در سال  1400  به مدت مشابه سال گذشته 22 درصد افزایش داشته است، افزود: روند تولید آلومینیوم در کشور در وضعیت معقولی قرار دارد و این موضوع را باید به فال نیک گرفت.

تولید 447 هزار تن الومینیوم خالص همراه با (15 هزار تن بیلت آلومینیوم)  در ایرالکو جمعا به میزان 447 هزار تن درسال 1399 به بیش از 453 هزار تن درسال 1400 و فقط در مدت 10 ماه تولید شده است این درحالیست که کشور به آلومینا شدیداً نیاز دارد و واردات این ماده بسختی است.

مدیر نظارت و برنامه ریزی شرکت مس در ادامه با بررسی وضعیت بازار نیکل در دنیا تصریح کرد: کل ذخیره نیکل دنیا بیش از 95 میلیون تن است و کشور  استرالیا و اندونزی هرکدام با 21  میلیون تن بیشترین ذخیره نیکل جهان را در اختیار دارند و برزیل با 16 میلیون رتبه دوم و روسبه با 7.5 میلیون تن در رتبه سوم قرار دارد. میزان تولید نیکل دنیا در سال 2021 بیش از 2 میلیون و700 هزار تن بوده است و بیش از 200 هزار تن نسبت به سال 2020 افزایش داشته است.

عبدی خاطرنشان کرد: متوسط قیمت فلز نیکل در سال گذشته 14.200 دلار برتن و در 11 ماهه نخست سال جاری 18.500 دلار بر تن بوده است و منحنی هزینه نیکل نشان از سودآوری بیش از 18000 دلاری برای تولید کنندگان پرقدرت نیکل درسال 2022 دارد.

وی اضافه کرد: باتوجه به متوسط هزینه 7000 دلار بر هرتن و رسیدن قیمت متوسط به 25 هزار دلار بر هر تن نیکل که این روند با افزایش نگرانی کشورهای اروپایی به دلیل عدم عرضه نیکل از سوی روسیه بدون شک دستخوش تغییرات قطعی قرار خواهد گرفت.

عبدی توضیح داد:  درگیری های اخیر میان روسیه و اوکراین میزان نگرانی‌ها نسبت به عرضه نیکل در بازار را افزایش داده است، چراکه  25 درصد از عرضه جهانی نیکل توسط روسیه انجام می گیرد و بیشترین صادرات نیکل روسیه به اروپا است. همچنین صادرات 80 هزار تن تولید فرونیکل اوکراین نیمی به اروپا و نیمی به چین است. متوسط قیمت این چند ماه گذشته از سال جدید میلادی و پس از حمله روسیه به اوکراین هم اکنون 25000 دلار برتن است که این رقم ابتدای راه ورود به قیمت‌های سرسام آور بعدی نیکل است.