از کاشت تا برداشت زعفران در 7 مرحله

ادویه طلایی یا زعفران از گیاهان باستانی ایران می باشد که از سالها پیش در ایران کشت می شده و قدمت آن حتی به دوره هخامنشیان نیز می رسد. بیشتر ما کشت زعفران را در استان خراسان به یاد می آوریم و مهد کشت زعفران را مشهد می دانیم اما اکنون می دانیم که کشت زعفران در بسیاری از مناطق به غیر از خراسان هم انجام می شود و افراد زیادی به سمت سرمایه گذاری بر روی آن پیش می روند. به همین دلیل در این صفحه طی هفت مرحله از کاشت تا برداشت زعفران را توضیح می دهیم.

پیش از اقدام برای کاشت زعفران باید بدانید که بهترین زمان کشت چه زمانی است. در مناطق مختلف زمان کشت متفاوت است اما به طورکلی کشت و کار زعفران از خردادماه  شروع شده و تا مهرماه ادامه پیدا می کند، اما مناسب ترین زمان از اواخر خرداد تا اواخر تیرماه می باشد.

اولین مرحله از کاشت تا برداشت زعفران : آماده سازی زمین 

اولین مرحله کشت زعفران اقدام برای آماده سازی زمین میباشد. زعفران در خاک لومی شنی بهتر از سایر خاک ها رشد می کند. خاک و آب آبیاری مزرعه زعفران نباید شور باشد. برای کشت ابتدا از زمین کشت زعفران آزمایش خاک تهیه می کنیم. آزمایش خاک که از عمق 0 تا 15 و 15 تا 30 سانتیمتری انجام می شود. تمام گیاهان از عناصر موجود در خاک تغذیه میکنند و زعفران هم از این قائده مستثنی نیست بنابراین لازم است از شرایط زمین و وضعیت عناصر و همچنین میزان شوری آگاه باشیم تا بتوانیم مرحله ی آماده سازی را به خوبی انجام می دهیم.

بعد از برداشت نمونه خاک و ارسال به آزمایشگاه  زمین زعفران باید شخم عمیق زده شود، استفاده از شخم عمیق علاوه بر زیر و رو شدن خاک کمک می کند بذور علف هرزی که در خاک وجود دارند نیز از بین برود و به کنترل علف های هرز مزرعه زعفران کمک میکند.

بهترین زمان شخم، زمستان می باشد زیرا زمان بیشتری برای تجزیه ریشه گیاهانی که از قبل در زمین قرار دارند و تشکیل گیاخاک در زمین وجود دارد.  اما اگر شرایط مورد نظر برای شخم آماده نبود میتوانیم از شخم بهاره بعد از بارش باران های بهاری نیز استفاده کنیم.

بعد از شخم نوبت به اضافه کردن کود و تقویت زمین می رسد. در این مرحله کود دامی و سولفات پتاسیم (دو کود اصلی و سایرکودهای مورد نیاز مزرعه) داده می شود. مقدار کودهای مورد استفاده نیز بر اساس نتیجه تفسیر آزمایش خاک کشاورزی تعیین میشود.

بعد از اضافه کردن کود ها با استفاده از دیسک یا کلتیواتور کودهای داده شده را با خاک مخلوط میکنیم. استفاده از دیسک، کلوخه های سطح خاک را از بین برده و خاک را کاملاً مسطح می کند.

دومین مرحله : خرید پیاز زعفران

بعد از اینکه زمین کشت زعفران را آماده نمودیم اقدام به خرید پیاز زعفران می کنیم. در تهیه پیاز زعفران سه نکته مهم و حائز اهمیت وجود دارد:

1) اول اینکه پیازی که خریداری می شود باید بدون نشانه ای از آفت و بیماری باشد.

2)  پیاز زعفران مناسب کشت خاکی باید وزنی بین ۸ تا ۱۲ گرم داشته باشد.

3) رطوبت یا خاکی که در گونی های پیاز زعفران وجود دارد نباید بیش از ۱۵ درصد باشد.

حتماً در خرید پیاز زعفران توجه کافی نمایید زیرا بیشترین سرمایه که برای کشت زعفران هزینه می کنید مربوط به پیاز زعفران می باشد. اگر قصد کشت زعفران دارید می توانید برای خرید پیاز زعفران به مزراع دهکده موفقیت مراجعه کنید.

مرحله سوم : کشت پیاز زعفران در خاک

در این مرحله باید روش کشت خود را انتخاب کنیم. روش های مختلفی برای کشت زعفران در خاک وجود دارد. بهترین روش کشت به پیشنهاد مشاوران، روش کاشت به صورت ردیفی و با تراکم ۱ تن در ۱۰۰۰ متر می باشد که به آن کشت آرمانی نیز می گویند در این روش از تراکم بذر بیشتری استفاده میشود. هزینه های اولیه مانند آماده سازی، شخم و کوددهی  هزینه های ثابت هستند. به این ترتیب شما از سود بیشتری برخودار خواهید شد. در روش کشت آرمانی زعفران با توجه به متراژ زمین با استفاده از کولتیواتور یا دستگاه کاشت زعفران ردیف های در زمین به عمق 20 سانتیمتر ایجاد می کنیم.

پیش از کشت، پیاز ها را با استفاده از کنه کش پروپارژیت و قارچ کش کاربندازیم ضدعفونی می کنیم. همچنین باید تکمه هایی که در انتهای پیاز زعفران وجود دارد و از پیازهای مادری قبلی بر جای مانده نیز کنده شود. 

در متراژهای کمتر که به کمک کارگران کشت انجام می شود پیازها در جوی ها به فاصله 8 سانتی متر از یکدیگر قرار میگیرند سپس روی آنها خاک ریخته می شود.

مرحله چهارم : چک کردن زمین زعفران

بعد از کشت زعفران مراحل نگهداری از زمین آغاز می شود. در این مرحله لازم است هر دو یا سه هفته یک بار به زمین زعفران سر بزنیم چند پیاز زعفران را از نقاط مختلف به صورت تصادفی بیرون بیاوریم و به خوبی بررسی کنیم تا هیچ نشانه ای از آفات و بیماری ها نداشته باشند. همچنین خاک اطراف پیاز را از بابت نبود کرم ریشه وارسی می کنیم. در این بازدیدها باید توجه داشت که در زمین زعفران موش ولانه موش وجود نداشته باشد زیرا موش از پیاز های زعفران تغذیه می کند.

در تابستان به هیچ وجه زمین زعفران را آبیاری نکنید اینکار بیشتر از آنکه فایده داشته باشد باعث آسیب به پیاز زعفران و افزایش احتمال ایجاد کنه و آفت وبیماری در زمین می شود.

مرحله پنجم : آبیاری زعفران

از اوایل مهر تا اواسط آبان ماه زمان آبیاری زمین زعفران می باشد که در اقلیم های مختلف و با اختلاف آب و هوا این زمان نیز متفاوت می باشد. برای آبیاری زعفران بهتر است اگر در متراژهای بالا کشت زعفران انجام دادید زمین را به قطعات ۵۰۰ متری تقسیم کنید تا مدیریت مزرعه راحت تر انجام شود. این گونه در چند روز متوالی آبیاری را انجام میدهید تا در زمان اوج برداشت مشکلی از بابت چیدن گل ها به وجود نیاید.

 چند روز بعد از آبیاری سطح خاک سفت می شود و سله می بندد حتماً اقدام به سله شکنی زمینه زعفران نمایید. در آبیاری اول زعفران بسته به نتیجه آزمایش خاک از کودهای پتاس بالا استفاده میکنیم.

مرحله ششم : برداشت زعفران

برداشت زعفران بستگی به زمان آبیاری دارد و حدودا دو هفته بعد از ابیاری گل های زعفران در زمین نمایان می شوند. گلدهی عموماً در آبان ماه اتفاق می افتد و حدود ۲ هفته هر روز گل های زعفران نمایان می شود. از این دو هفته چند روز اوج باردهی گل زعفران می باشد. گل ها باید پیش از طلوع خورشید چیده شوند زیرا تابش نور خورشید بر کلاله ی زعفران موجب کاهش کیفیت زعفران خواهد شد.

برای چیدن گل ها از سبدهای منفذ دار استفاده می کنیم تا گردش هوا به خوبی انجام شود و بعد از چیدن گل ها در سریعترین زمان انها را برای فراوری به محیطی تمیز و بدون گرد و خاک انتقال دهید.

مرحله هفتم : فرآوری زعفران

گل های زعفران چیده شده به انواع زعفران دسته بندی می شوند که قیمت متفاوتی دارند. هر رشته زعفران از سه کلاله تشکیل می شود که در به یکدیگر اتصال دارند.

در ساده ترین روش رشته های زعفران را که از دو قسمت کلاله قرمز رنگ زعفران و ریشه سفید رنگ تشکیل شده در کنار یکدیگر قرار داده و خشک می کنند که به آن زعفران دسته یا دختر پیچ می گویند. این نوع زعفران ارزانترین نوع می باشد.

اگر زعفران ها را از پایینتر از تصال سه کلاله از یکدیگر جدا کنیم و مقداری از قسمت نارنجی رنگ ابتدای ریشه نیز همراه آن باشد به آن زعفران پوشال می گویند این نوع زعفران بیشتر برای بازارهای داخلی استفاده می شود.

اگر زعفران ها را از محل اتصال سه کلاله از یکدیگر جدا کنیم به طوری که هیچ بخش سفید رنگی از ریشه همراه آن نباشد و تماما قسمت قرمز رنگ برداشته شود به آن زعفران سرگل می گویند که هم برای صادرات و هم در بازارهای داخلی استفاده می شود.

اگر زعفران ها را از قسمتی بالاتر از محل اتصال جدا کنیم به طوری که هر رشته کاملا از یکدیگر جدا باشند و کلاله ها تماما قرمز رنگ باشند به آن زعفران نگین می گویند. این نوع زعفران بیشتر برای صادرات استفاده می شود.

جمع بندی :

کشت زعفران یک کشت تخصصی است و آموزش دیدن و داشتن مشاوره میتواند میزان برداشت گاها تا ده برابر افزایش دهد. ودر آخر برداشت زعفران پایان کار نیست و برای اینکه هر سال بتوانید برداشت خوبی را تجربه کنید نیاز هست که به خوبی از مزرعه زعفران نگهداری و مراقبت نمایید و پیازهای زعفران را در مراحل محلول پاشی با استفاده از کود های مختلف تقویت کنید. در این راه بهتر است با استفاده از آزمایش خاک و نظرات مشاوران با تجربه استفاده کنید.

منبع : دهکده موفقیت