استانبول دارای تاریخی کهن و متنوع به عنوان نقطه ای بین شرق و غرب، آسیا و اروپا است. این شهر پس از اسکان یونانیان در قرن هفتم قبل از میلاد به شهر بیزانس تبدیل شد، این شهر که در سال 330 میلادی به قسطنطنیه تغییر نام داد.

یکی از بناهای باستانی باشکوه استانبول، آب انبار یا سرداب باسیلیکا است که در جنوب غربی ایا صوفیه قرار دارد. این مخزن بزرگ آب زیرزمینی که برای ژوستینیانوس اول، امپراتور بیزانس (527-565) ساخته شده است، به دلیل وجود ستون ‌های مرمرین زیرزمینی، در میان عموم به عنوان آب انبار یرباتان نامیده می ‌شود. این بنا در ابتدا به عنوان آب انبار باسیلیکا شناخته می شد. باسیلیکا چیست؟ باسیلیکا در واقع به معنی محل عبادت و آب انبار کلیسا ترجمه شده است، زیرا در زیر کلیسای Stoa، یکی از میدان های بزرگ در اولین تپه قرار داشت.

این آب انبار که برای خدمات رسانی به کاخ بزرگ و ساختمان ‌های اطراف آن طراحی شده بود، می ‌توانست تا 80 هزار متر مکعب آب را که از طریق 20 کیلومتر قنات از مخزنی در نزدیکی دریای سیاه تحویل می ‌گرفت، ذخیره کند، اما زمانی که امپراتوران بیزانس از کاخ بزرگ نقل مکان کردند، بسته شد. این آب انبار در سال 1985 توسط شهرداری کلانشهر استانبول تمیز و بازسازی شد و در سال 1987 به روی عموم باز شد. اکنون یکی از محبوب ترین جاذبه های گردشگری شهر است.

تاریخچه سرداب یا آب انبار باسیلیکا استانبول

در دوران حکومت بیزانس، آب انبار باسیلیکا برای رفع نیازها آب کاخ بزرگ که منطقه وسیعی را که امپراتور در آن زندگی می کرد و همچنین سایر ساکنان منطقه را پوشش می داد، استفاده می کرد. پس از فتح شهر استانبول در سال 1453، مدتی مورد استفاده قرار گرفت و آب به کاخ توپکاپی محل اقامت سلاطین رسید. اما عثمانی‌ ها آب جاری را بر آب ساکن ترجیح دادند و تأسیسات آبی خود را در شهر ایجاد کردند. .

مشخص است که پس از آن از این آب انبار استفاده نشد و دنیای غرب تا اواسط قرن شانزدهم متوجه آن نشده است، در سال های 1544-1550 بود که پی گیلیوس، مسافر هلندی که برای تحقیق در مورد خرابه های بیزانس به استانبول آمده بود، آن را دوباره کشف کرد و به جهان غرب معرفی کرد.

این آب انبار از زمان تأسیس مورد بازسازی مکرر قرار گرفت است، این آب انبار که در زمان امپراتوری عثمانی دو بار بازسازی شد، در زمان حکومت احمد سوم (1723) توسط معمار Kayserili Mehmet Ağa برای اولین بار تعمیر شد. و تعمیر دوم در زمان حکومت سلطان عبدالحمید دوم (1876-1909) انجام شد.

در دوره جمهوری ترکیه، آب انبار توسط شهرداری استانبول در سال 1987 تمیز شد و برای ایجاد مسیر برای بازدید باز شد، نظافت گسترده دیگری نیز در اردیبهشت 94 انجام شد. سراب باسیلیکا در حال حاضر توسط Kültür A.Ş یک شرکت فرهنگی، یکی از زیرمجموعه های شهرداری متروپولیتن استانبول، آب انبار باسیلیکا را به عنوان یک موزه  ارائه می دهد و خانه بسیاری از رویدادهای ملی و بین المللی است.

کشف آب انبار باسیلیکا

این سازه زیرزمینی به دستور امپراتور ژوستینیانوس ساخته شده است، استفاده ازآب انبار باسیلیکا در زمان عثمانی به حداقل خود رسید، و مورد استفاده هیچ سلطنتی قرار نگرفت و حتی این سرداب برای مدت ها به دست فراموشی سپرده شد.

این فراموشی تا اواسط قرن 16 و سال 1545 میلادی ادامه داشت، تا اینکه در آن زمان دانشمند به نام پتروس گیلیوس ( P. Gyllius ) در یکی از تحقیقات خود در حالی که در اطراف ایا صوفیه پرسه می زد، با حرکت از پله های سنگی که از حیاط خلوت یک ساختمان چوبی محصور شده توسط دیوارها به سمت زیرزمین می رفت، با مشعل در دست توانست وارد آب استانبول شود.

 بر روی یک آب انبار بزرگ زیرزمینی قرار داشت، زیرا به او گفته شده بود که کسانی که در خانه های اطراف آنجا زندگی می کنند آب مورد نیاز خود را با سطل ‌ها داخل سوراخ‌ های گرد بزرگی شبیه چاه به طبقه همکف خانه ‌هایشان می ‌کشیدند و حتی در آنجا ماهیگیری می‌ کنند.

پتروس گیلیوس در یک قایق پارویی در شرایط سخت دور آب انبار چرخید، و تمام ستون های آب انبار زیرزمینی را اندازه گرفت و ستون ها را شناسایی کرد. اطلاعات به دست آمده از تجربه او در کتاب سفرنامه خود منتشر کرد. پرتروس گیلیوس با این کار بسیاری از افراد را تحت تاثیر قرار داد. برای خرید تور استانبول ارزان قیمت به سایت تریپ مراجعه کنید.

معماری سرداب باسیلیکا

معماری سرداب باسیلیکا

آب انبار سرداب باسیلیکا 140 متر طول و 70 متر عرض دارد و محوطه ای مستطیل شکل را به صورت یک سازه غول پیکر پوشانده است.  آب انبار که با پلکان 52 پله ای قابل دسترسی است، 336 ستون را در خود جای داده است که هر کدام 9 متر ارتفاع دارند. در جلوی دیوار شمال شرقی به سمت وسط آب انبار 8 ستون وجود دارد که در حین ساخت و ساز در سال‌ های 1955-1960 در معرض خطر شکستگی قرار داشتند، بنابراین هر یک از آنها با لایه ضخیمی از سیمان احاطه شده بودند. اگرچه ویژگی قبلی خود را از دست داده اند.

این ستون ها با فواصل 4.80 متری از یکدیگر ساخته شده اند و از 12 ردیف تشکیل شده اند که هر کدام دارای 28 ستون است.  محفظه مخزن توسط ستون ها از طریق طاق ها منتقل می شود. اکثر ستون‌ های آن از بناهای باستانی و از انواع سنگ ‌های مرمر حجاری شده ‌اند، از یک قسمت و یکی از دو قسمت تشکیل شده ‌اند.

سر این ستون ها در قسمت هایی دارای ویژگی های متفاوتی است 98 مورد از آنها نشان دهنده سبک کورینتی و بخشی از آنها سبک دوریان را نشان می دهد. این آب انبار دارای دیوارهای آجری به ارتفاع 80/4 متر است و کف آن با آجر پوشانده شده است و با لایه ضخیم ملات غبار آجری برای آب ‌بندی گچ‌ کاری شده است، این مخزن که در مجموع مساحت 9800 متر مربع را پوشش می دهد، ظرفیت ذخیره آب تخمینی 100 هزار تن را دارد. تور استانبول نوروز 1401 را از سایت تریپ تهیه فرمایید.

افسانه ستون های باسیلیکا

به جز چند ستون لبه دار و شیاردار آب انبار، اکثر آنها به شکل استوانه هستند. دو سر مدوسا که به عنوان تکیه گاه در زیر دو ستون در لبه شمال غربی آب انبار استفاده می شود، اثر هنری بزرگ دوره روم است. آنچه بیش از همه توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می کند این است که ساختاری که سرهای مدوسا آب انبار از آن گرفته شده است ناشناخته است.

محققان اغلب بر این باورند که برای استفاده به عنوان تکیه گاه ستون در زمان ساخت مخزن آورده شده است. با این حال، این امر مانع از افسانه ها برای سران مدوسا نشده است. همانطور که افسانه می گوید، مدوسا یک هیولاهای زن در دنیای زیرزمینی هستند. مدوسا سر ماری است، که این قدرت را دارد که آنهایی را که به او نگاه می ‌کنند، متحیر کند.

بر این اساس، در آن زمان از نقاشی‌ ها و مجسمه ‌های گورگون برای حفاظت از سازه ‌های بزرگ و مکان‌ های خاص استفاده می‌ شد. قرار دادن سر مدوسا در آب انبار به منظور حفاظت بوده است بر اساس شایعه دیگری، مدوسا دختری بود که به چشمان سیاه، موهای بلند و اندام زیبایش افتخار می کرد. از این رو، سر مدوسا بر روی دسته شمشیرها در بیزانس نیز حک شده است، به همین دلیل مجسمه ساز مدوسا را در سه موقعیت مختلف بسته به زوایای بازتاب نور تولید کرده است.

قیمت ورودی آب انبار باسیلیکا

دسترسی به سراب باسیلیکا

آب انبار یا سرداب باسیلیکا سیسترن در مرکز شهر استانبول و محله سلطان احمد قرار دارد و دسترسی به آن بسیار کار آسانی است.  در واقع این آب انبار روبروی بنای ایا صوفیه واقع شده است. کسانی که برای بازدید از مسجد ایا صوفیه می روند می توانند برای بازدید به آنجا نیز بروند، کافیست به سمت جنوب غربی موزه مسجد ایا صوفیه حرکت کنند و با 5 دقیقه پیاده روی می توانند آب ابار شگفت انگیز باسیلیکا سیسترن را در آنجا ببینند.

دسترسی به این سرداب بسیار راحت است و می توانید از طریق تراموا، مترو، تاکسی، و غیره از هر کجای استانبول می توانید به این سرداب تاریخی هزار و پانصد ساله بروید. اگر هتل اقامتگاه شما به میدان تکسیم نزدیک است باید بگویم شما می توانید با راحت ترین مسیر از طریق تراموا استانبول خود را به ایستگاه سلطان احمد برسانید، از این ایستگاه تا باسیلیکا تنها نیاز به 2 دقیقه پیاده روی می باشد. خرید ارزان تور ترکیه را با ما تجربه کنید.

آدرس آب انبار باسیلیکا استانبول : استانبول، منطقه فاتح، محله علمدار، خیابان یرباتان ۱/۳

ساعت بازدید از سرداب باسیلیکا : ساعت‌ های بازدید همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۶:۳۰ بعد ازظهر است، گفتنی است آب انبار در فصول سرد زمستان یک ساعت ساعت زودتر تعطیل می ‌شود.

سخن آخر

باسیلیکا در واقع به معنی محل عبادت و آب انبار کلیسا ترجمه شده است، زیرا در زیر کلیسای Stoa، یکی از میدان های بزرگ در اولین تپه قرار داشت. برای رفتن به این مکان بی نظیر سامانه رزرواسیون تریپ به شما کمک می کند به راحتی از آخرین نرخ بلیط هواپیما مطلع شوید و از امکانات پرواز و نرخ آن بهره مند شوید. شما در کمترین زمان به انواع قیمت ها در تاریخ مورد نظر خود دسترسی خواهید داشت و مناسبترین قیمت بلیط را پیدا خواهید کرد. بهترین قیمت پروازهای داخلی و خارجی،رزرو بلیط هواپیما چارتر و خرید ارزان بلیط هواپیما چارتری و سیستمی از تمامی ایرلاین ها را با سامانه تریپ (www.trip.ir) سریع و آسان تجربه کنید.

منبع:تریپ|www.trip.ir