اهمیت ذرت

غلات، بیشتر از هر محصول زراعی دیگر و تقریباً نیمی از کل نیاز انرژی مورد نیاز انسان را برآورده میکنند. در حالی که انواع مختلفی از غلات وجود دارد اما آنچه بیشتر برای غذا استفاده میشود، گندم، ذرت و برنج است. این سه غله 94 درصد مصرف غلات را برای انسان، تشکیل میدهند. ذرت دومین غله‌ای است که برای مصرف انسان کشت می‌شود. در حال حاضر، نزدیک به 1148 میلیون تن ذرت در بیش از 170 کشور جهان و از مساحت 194 میلیون هکتار با میانگین عملکرد نزدیک به 6 تن در هکتار تولید می‌شود. الگوی مصرف جهانی ذرت عبارت است از: 61 درصد خوراک دام و طیور، 17 درصد غذای انسان و صنعت 22 درصد. این محصول در سطح جهانی به جایگاه محصول صنعتی دست یافته است زیرا 83 درصد از تولید آن در صنایع خوراک دام و طیور، نشاسته و سوخت های زیستی استفاده می‌شود. ذرت یک محصول همه کاره است و همه اجزای گیاه ذرت قابل استفاده است. هیچ بخشی از گیاه ذرت هدر نمی‌رود. حتی از پوسته بلال ذرت هم برای تهیه یک غذای سنتی به نام تامال استفاده شده و ابریشم ذرت نیز برای دمنوش‌های دارویی استفاده می‌شود. ذرت حاوی حدود 72 درصد نشاسته، 10 درصد پروتئین و 4 درصد چربی است که با تامین 365 کیلوکالری در 100 گرم، منبع مهمی از انرژی است. ذرت ماده اولیه تهیه بسیاری از محصولات غذایی و صنعتی از جمله نشاسته، شیرین کننده‌ها، روغن ذرت و اتانول زیستی است.

ذرت نقش بسیار مهمی در تاریخ بشر داشته و بیشتر به عنوان منبع غذایی برای انسان و حیوانات مورد توجه بوده است. ذرت به صورت ذرت دانه ‌ای برای مصرف طیور و به صورت سیلاژ ذرت برای مصرف دام استفاده میشود. با وجودی که بیشترین مصرف ذرت برای غذای دام و طیور است اما توسعه صنعت مدرن ذرت، به سمت تولید اتانول زیستی از این گیاه پیش رفته و تا حدود 25 درصد به احتراق پاکتر سوخت و کاهش انتشار کربن کمک می‌کند. ضمنا هیچ چیز در دنیای ذرت هدر نمی رود. هنگامی که اتانول تولید می‌شود، دانه‌های مصرف شده تبدیل به خوراک دام می‌شوند، در حالی که دی اکسید کربن باقی مانده برای گاز نوشیدنی و یخ خشک استفاده می‌شود. در حال حاضر، برخی بنزین‌های موجود در بازار جهان حاوی 10٪ اتانول ذرت است. ذرت اکنون در حال حرکت به بازار بیودیزل (گازوئیل زیستی) است و بسیاری از کارخانه‌ها از ذرت برای استفاده در سوخت دیزل استفاده می‌کنند. عجیب‌تر آنکه علیرغم تلاش شرکت‌های بزرگ نفتی و طرفداران محیط‌زیست برای توقف رشد انرژی‌های تجدیدپذیر مبتنی بر ذرت، جهان به سمت تبدیل ذرت به بخشی از سبد انرژی خود حرکت می‌کند.

شاید مهمترین خصوصیت ذرت که آنرا به عنوان یکی از با اهمیت ترین غلات جهان مطرح کرده است، ژنتیک قدرتمند این گیاه و امکان  دورگ‌گیری (هیبرید) است، که موجب اصلاح ژنتیکی بذر ذرت هیبرید می‌شود. ذرت گیاهی است که بشر در طی هزاران سال به ایجاد آن کمک کرده است. بسیار بعید است که ذرت امروزی بدون کمک انسان بوجود میآمد، لذا برای بقا و تولید مثل همیشه به انسان وابسته است. از این رو ژنتیک بذر ذرت به کمک انسان به تکامل خود ادامه می‌دهد تا به تولیدکنندگان ذرت عملکرد بهتری را ارائه دهد.  شاید عجیب ترین نکته در مورد خواص ژنتیکی ذرت، طول دوره رشد بسیار متفاوت این گیاه در هیبرید های مختلف آن باشد. به بیان دیگر در بانک بذر این گیاه، بذر هیبرید ذرتی وجود دارد که تنها به 85 روز از کشت تا رسیدگی نیاز دارد، در حالیکه بذر هیبرید ذرتی نیز وجود دارد که همین مراحل را در 150 روز طی میکنند.  

تا سال 2050 جمعیت جهان تقریباً 9.3 میلیارد خواهد بود و تقاضا برای ذرت در کشورهای در حال توسعه دو برابر خواهد شد. ماهیت تقاضا برای ذرت نیز در حال تغییر است و هر ساله منابع مصرف جدیدی برای آن ایجاد میشود. بدین سبب همواره مصارف قدیمی آن به عنوان مثال، ذرت برای تولید سیلاژ، از نظر اقتصادی تحت تاثیر مصارف جدید آن، مانند ذرت برای تولید سوخت قرار دارد. سیلاژ ذرت از سیلو کردن گیاه کامل و خرد شده ذرت تولید شده و یکی از با ارزش‌ترین علوفه‌ها برای دام است. محبوبیت سیلاژ ذرت به این دلیل است که از پربازده ترین محصولات علوفه‌ای است و منبع ثابتی از علوفه خوش طعم و پر انرژی برای همه نشخوارکنندگان است که به دلیل عملیات برداشت ماشینی به نیروی کار کمتری نیاز دارد. ضمنا خرید سیلاژ ذرت راه خوبی برای ایمن‌سازی تولید است زیرا امکان تبدیل محصول ذرت آسیب دیده از سرما، باران یا خشکی به سیلاژ ذرت وجود دارد. سیلاژ ذرت 50 تا 70 درصد از رژیم غذایی گاوهای شیری را در بسیاری از نقاط جهان تشکیل می‌دهد و یک غذای مکمل عالی برای دامهای گوشتی خصوصا در فصل زمستان است. در صنعت طیور نیز جیره غذایی حاوی 60 تا 65 درصد ذرت دانه‌ای و منبع اصلی انرژی است. لازم به ذکر است، ذرتی که به حیوانات داده می‌شود ذرت دامی است که به شیرینی و لطافت ذرتی که به عنوان بلال تازه جهت تغذیه انسان مصرف میشود، نیست. با این وجود، ما ذرت دامی را به روشی متفاوت از جمله در بلغور ذرت و یا انواع میان وعده‌ها استفاده مینماییم.

در حالی که خوراک و سوخت بیش از نود درصد استفاده از ذرت را تشکیل می‌دهند، بسیاری از مصارف نسبتا رایج دیگر نیز برای ذرت وجود دارد. این مصارف ممکن است در مقایسه با صنعت عظیم ذرت کوچک به نظر برسند، اما می‌توانند نقش بسیار بزرگی در سایر بخش‌ها داشته باشند. الیاف ذرت در مجموعه‌ای از کاربردهای صنعتی مانند ساخت پلاستیک‌های زیستی استفاده می‌شود. در حقیقت ذرت بیشتر از آنچه که بیشتر مصرف کنندگان می‌دانند، به زندگی ما، چه به طور مستقیم و چه غیر مستقیم انرژی میدهد. به بیان دیگر جهان واقعاً با وجود گیاه ذرت، جهان بهتری است.

تغییرات اقلیمی موجب تغییر در الگوهای بارش، گرم شدن زمین و ایجاد موج‌های گرمایی و سرمایی نابجا در جهان شده است. چنین تغییراتی هم موجب کمبود منابع آب شده و هم بر مراحل رشد فیزیولوژیک گیاه ذرت موثر است. از آنجا که ذرت به عنوان یک گیاه آب بر شناخته شده است، کمبود منابع آب بر تولید این گیاه موثر خواهد بود. البته لازم به ذکر است که میزان تولید ذرت به نسبت آب مصرفی، بسیار بالا است. به بیان دیگر بالاترین بهره‌وری مصرف آب را در بین غلات دارد. در متوسط جهانی، این گیاه به ازاء هر متر مکعب آبی که مصرف میکند، نزدیک به دو کیلوگرم  ماده خشک تولید میکند. از این رو بسیار ضروری است تا کشاورزان بذر ذرت متناسب با شرایط اقلیمی منطقه خود را تهیه کرده تا شاهد بهترین تولید ذرت در مزارع خود باشند. برای خرید بذر ذرت متناسب با شرایط خاک و آب و منطقه خود با شرکت توسعه کشت ذرت به شماره 88953665 تماس حاصل نموده و یا با وبگاه شرکت (www.icmd.ir) مراجعه فرمایید.