تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی (گوهر تراشی)

آموزشگاه رابین با افتخار دوره تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی ( آموزش گوهر تراشی ) و دوره گوهر تراشی را با ارایه مدرک فنی و حرفه ای برای اولین بار در استان یزد برگزار می کند.با شرکت در دوره گوهر تراشی آموزشگاه فنی و حرفه ای آزاد رابین ، علاوه بر دریافت مدرک فنی و حرفه ای تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی می توانید یک کارگاه خانگی گوهر تراشی راه اندازی و کسب درآمد کنید .

قدمت گوهر تراشی

قدمت هنر گوهرتراشی ، به هزاران سال پیش بازمی گردد؛

همان زمانی که تمدن های باستانی ،

این سنگ های گرانبها و پرجلوه را برای آذین شخصی مورد استفاده قرار می دادند.

هر آثار خلق شده ای با این سنگ های قیمتی،

نمادی از ابراز ایمان و نمود موقعیت اجتماعی بود .

هنرمندان و صنعت گران، این آثار خیره کننده را از قرار دادن صدف ها روی رشته های کنفی کلاه ها گرفته تا تاج های سلطنتی ، با مهارتی زبردستانه به نمایش می گذاشتند.

در خلال گذر زمان، کشف پی در پی سنگ های گرانبها، فلزات قیمتی، مواد و مصالح زینتی، با ارتقاء دست افزارها و علم متالوژی آمیخته شد و این فرصت را برای هر کسی ایجاد کرد که جواهری فاخر و چشم نواز برای شخص خود داشته باشد.

امروزه از طلا، نقره و …، با سنگ های قیمتی ، نیمه قیمتی و مصنوعی، جواهراتی منحصر و شگفت انگیز ساخته می شود که می تواند با طراحی منحصرش، هر سلیقه ای را مجذوب خود سازد.

اکنون با داشتن هنر و علم گوهرتراشی، هر علاقه مندی می تواند وارد این دنیای لذتبخش شود و خود در مسیر خلق آثاری منحصر، شروع به ابراز وجود کند.

آینده گوهرتراشی

روند ساخت جواهرات، در سه دهۀ اخیر، بیش از هر زمان دیگری رو به پیشرفت و ترقی بوده است.

گفتنی است که در ابتدای ظهور این هنر، چیره دستانه ترین جواهرات، بر روی موم حکاکی می شدند و امروزه، جهان شاهد آثاری حیرت انگیز است.

افرادی که این شیء گرانبها را خریداری می کنند، دو دسته اند؛

گروه نخست، این جواهرات را در کمدشان نگهداری می کنند

و گروه دیگر، برای بیان شخصیت یا ساختن یک بیانیۀ هنری از آن بهره می برند.

از ابتدای کشف و خلق این هنر، جواهرت به عنوان یک شیء محبوب و گران قدر، پوشیده یا هدیه داده یا به یادگار نگه داشته یا در جشن ها و مناسبت های ویژه، استفاده می شده اند. این روزها، علاقۀ مردم برای داشتن جواهرات و گوهرهای گران قدر و جذاب، رو به فزونی گذاشته، ازاین رو، صنعت گوهرتراشی روز به روز، رو به پیشرفتی چشمگیر است.

افراد، یا از جواهرات کار شده بهره می برند یا اگر گوهر و سنگی داشته باشند که برایشان به هر دلیلی ارزشمند باشد، به دست گوهرتراشان ماهر و خوش ذوق می سپارند تا با فرم بخشیدن بر پیکر آن، به آذینی دلخواه و مقبول دست یابند؛

به عبارتی، گوهرتراشی، هنر تراشیدن سنگ های قیمتی، سنگ های نیمه قیمتی و سنگ های مصنوعی و سوار کردن آن ها بر روی طلا، نقره و … است.

-تراش هندسی یا مهندسی در گوهر تراشی

در این نوع تراش، به گوهر مورد نظر شما شکل و تلالو بخشیده می شود؛ به عبارتی، تراش مهندسی، نوعی تراش زوایه دار بر روی سنگ است؛ به این معنا که گوهر مربوطه، به سطحی صاف، شفاف، درخشان و هندسی دست می یابد.

تراش هنری

این تکنیک، بسیار ظریف است و روندی دشوار را در پی دارد؛ چراکه در این شیوه، چیره دستی، خلاقیت، شکیبایی، تمرکز و باریک بینی، از اصول است. در تراش هنری، طرحواره های زیبایی روی سنگ به قلم می آید و سپس، سنگ به شکل مورد نظر تراشیده می شود.

-تراش کابوشن در گوهر تراشی

این تکنیک، جزو رایج ترین های گوهرتراشی به شمار می آید. کابوشن ها، سنگ هایی با کف تخت و رویۀ منحنی هستند. این روش، پرکارتر از روش قبل است و نیاز به صرف انرژی بیشتر و تجهیزات قدرتمندتری دارد. در این روش، ابتدا سطحی (انگشتر، گوشواره، مدال، دستبند) را که می خواهید گوهر روی آن قرار بگیرد انتخاب می کنید، سپس سنگ مورد نظرتان تراش می خورد و پس از آن برای رسیدن به شکل مقبولتان، در خردکن و دستگاه برش سنگ قرار می گیرد.

-تامبل کردن

این روش، ساده و کم هزینه است. در تامبل کردن، سنگ های تراش نخورده را درون استوانه ای گردان که به ساینده هایی مجهز است، قرار می دهند. سنگ ها تا جایی درون این محفظۀ گردان قرار می گیرند که جانشان صیقل می خورد و پولیش شده به نظر می رسند.

-سوراخ کاری در گوهر تراشی

در این روش، برای ایجاد حفره بر روی گوهر مورد نظر، از مته هایی با هستۀ الماسی استفاده می شود و با کمک آب فراوان، سرعت کم و فشار پایین، در سطوح مورد نظر سنگ، خراش ها و حفره هایی ایجاد می شود و با خمیر الماس یا سنباده لاستیکی سیلیکون، پولیش داده می شود تا به سطح صیقلی مورد نظر برسد.

-تراش دامله (Cabochon cut)

تراش های تمام محدب سنگ در این دسته از تراش ها قرار می گیرند. در این مدل تراش، بر سنگ رد هیچ برش منقطعی پدیدار نمی شود و به نظر می رسد که سنگ یک سطح منفرد دارد. تراش های دامله به همین ترتیب اغلب در اشکال بیضوی و دایره ای تدارک دیده می شوند.

یکی از صنایع دستی تزیینی- کاربردی ایران ” تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی ” یا نگین تراشی ( گوهر تراشی ) نام دارد. سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی به سنگهایی از قبیل زمرد، آماتیس، عقیق، فیروزه، یشم و… اطلاق می گردد. این سنگها که در ایران به وفور یافت می شود پس از تراش و نشاندن آن در رکابی از طلا یا نقره دارای ارزش افزوده زیادی خواهند بود. تراش آن ها با یک دستگاه تراش برقی انجام می گیرد.در این مقاله به ملزومات راه اندازی کارگاه تراش سنگ می پردازیم.

پس از دادن فرم مورد نظر به سنگ آن را پولیش (براق ) نموده و در زینت آلاتی از قبیل انگشتر، گردنبند، دستبند ، گوشواره و… جای می دهند. تحقیقاتی در مورد خواص درمانی سنگها نیز صورت گرفته که خود باعث رونق این هنر می گردد. سنگها به صورت خام ( به اصطلاح هنرمندان این رشته زنده) از معدن تهیه شده و پس از درنظرگرفتن الگو یا طرح پیش بینی شده تراش می خورد. تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی و صادرات آن یکی از ارقام بالای صادرات غیرنفتی را شامل می شود.

تراش دادن سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی با ابزار و وسایل مخصوص برای استفاده در زیور الات ،ظروف زینتی و اشیاء تزئینی متفاوت دیگر یکی از رشته های صنایع دستی است.

کانی‌های قیمتی: سنگ‌ها و کانی‌هایی که دارای خصوصیاتی از جمله زیبایی رنگ، شفافیت، کمیاب بودن و دوام و سختی بالا بوده و شامل الماس، زمرد، یاقوت سرخ، یاقوت کبود، توپاز و بریل هستند. به این گروه اصطلاحاً احجار کریمه می‌گویند.

کانی‌های نیمه‌قیمتی:

آن قسم از کانی‌ها و سنگ‌هایی که فاقد تمام و یا قسمتی از خصوصیات سنگ‌های قیمتی بوده لیکن اغلب به دلیل زیبایی رنگ مورد توجه هستند. .

تاریخچه

طبق نظر باستان شناسان و مورخین ، استخراج معادن در ایران ، از هزاره ی پنجم ق.م رواج داشته و گویا مس برای اولین بار در ایران مورد استفاده قرار گرفته است .

در ابتدا سنگهای قیمتی به علت کمیابی و زیبایی ، نظر مردم را جلب نمود و جادوگران و رمالان از این توجه مردم استفاده کردند.آنان ضمن بیان خواص جادویی برای هر یک از سنگها و سوء استفاده از بی اطلاعی مردم، با فروش آنها به کسب منافع نا مشروع خود اقدام نمودند.

به‌کارگیری گوهر به‌طور سنتی در کشور ما که تاریخی چند هزارساله دارد از همان آغاز تاریخ، معمول بوده است. آبادانی کشور، ثروتمند بودن و علاقمندی مردم این سرزمین به زندگانی پرتجمل و باشکوه، توأم با زیبایی‌پسندی، همواره گوهرها و زیورها را مورد توجه مردم ایران قرار داده است.

مواد اولیه

از گذشته تا به امروز سنگهای قیمتی ونیمه قیمتی متنوعی به عنوان سنگهای زینتی مورد استفاده قرار می گیرد. تراش هر کدام از این سنگها با توجه به سختی و وزن مخصوص آن متفاوت است. در تراش سنگ از انواع نمونه های قیمتی و نیمه قمیتی چون الماس ، لعل، یاقوت، مروارید، زمرد، فیروزه، عقیق و یشم استفاده می شود.

ویژگی‌هایی که باعث می‌شود یک ماده معدنی یا غیر معدنی، در رده کانی‌ها و سنگ‌های گرانبها جای گیرد عبارتند از:

۱- سرشت زیبایی ، درخشش و جلای دلپسند

۲- استحکام

۳ – کمیاب بودن

۴ – رنگ و شفافیت و نمود

۵ – ساخت و بافت

۶ – قابلیت تراش و پردازش

۷- قابلیت حمل و نقل

ابزار و تجهیزات

۱- دستگاه برش سنگ

۲- دستگاه تراش الماسه

۳- دستگاه پرداخت

۴- دستگاه سنباده

۵- دستگاه براق کننده

۶- دستگاه فرز

۷- مته الماسه جهت ایجاد طرح روی سنگ

۸- تجهیزات حفاظتی نظیر: گوشی و عینک

۹- انواع مختلف سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی

جهت مشاوره و استعلام قیمت دستگاه گوهر تراشی خانگی و راه اندازی کارگاه و تراش سنگهای قیمتی در منزل جهت کسب درآمد به سایت گروه آموزشی رابین ( www.rabingroup.ir ) مراجعه کنید.