کاربرد پمپ دندهای
شاید نام پمپ دنده ای را شنیده باشید و یا اگر در صنعت فعالیت میکنید حتما اسم این ماشین صنعتی که در بسیاری از صنایع استفاده زیادی دارد برای شما بسیار آشنا میباشد. قصد داریم تا توضیحات تکمیلی به همراه کاربردها، مزایا و محدودیتهای این ماشین صنعتی را برای شما به زبان ساده بیان کنیم.
کاربرد پمپ دنده ای برای پمپاژ مایعات با ویسکوزیته بالا می باشد. پمپ دنده ای مانند یک پمپ روغن ساده که برای روغن کاری ماشین یا قطعات مکانیکی استفاده میگردد، کار میکند ولی با سیستم پیچیده و حرفه ای تر و در سطح صنعتی به عنوان یک ماشین صنعتی در بسیاری از کارگاه ها و کارخانه های صنعتی کاربرد فراوانی دارد.
پمپ دنده ای (Gear pump) دارای جابهجایی مثبت است، یعنی یک ماده را با فشار، حجم و خروجی مورد نیاز جابجا یا اصطلاحا پمپ میکند، به طوری که یک مایع را با محصور کردن مرتب یک حجم ثابت با استفاده از دندههای متصل یا چرخ دنده به صورت مکانیکی با استفاده از یک عمل پمپاژ حلقوی انتقال میدهد.
به طور کلی، یک دنده توسط یک موتور رانده میشود و دنده دیگر را هدایت میکند. پشتیبانی شافتها توسط یاتاقانهای هر طرف پوش ارائه میشود. در بعضی موارد، هر دو شافت ممکن است توسط موتور رانده شوند. وقتی دندهها از مکش در قسمت ورودی پمپ خارج میشوند، حجم انبساطی ایجاد میکنند.
کاربرد اصلی پمپ دندهای
پمپهای دندهای که به آنها پمپ غلظت کش نیز میگویند، معمولاً برای پمپاژ مایعات با ویسکوزیته بالا کاربرد دارند، برای هر کاربری که به دوز دقیق یا فشار زیاد نیاز باشد، بهتر است از پمپ دنده ای استفاده شود. خروجی پمپ دندهای تحت تأثیر فشار قرار نمیگیرد، بنابراین در هر شرایطی که منبع تغذیه نامنظم است از پمپ دندهای استفاده میشود.
برخی از کاربردهای معمول پمپ دنده خارجی و داخلی
- برای انواع روغنهای سوختی و روغنهای روان کننده
- اندازهگیری مواد افزودنی شیمیایی و پلیمر
- مخلوط کردن و ترکیب شیمیایی
- برنامههای هیدرولیک صنعتی، کشاورزی و سیار
- اسیدها و سوزاننده (ساخت و ساز از فولاد ضد زنگ یا کامپوزیت)
- رزین و پلیمرها
- الکلها و حلالها
- آسفالت و قیر
- محصولات غذایی
ویژگیها و مزایای اصلی پمپ دندهای چیست؟
پمپهای دندهای با تعداد محدودی از قطعات متحرک کار خود را به صورت گسترده انجام میدهند. این پمپ ها قادر به مطابقت با فشار تولید شده توسط پمپهای رفت و برگشتی یا سرعت جریان پمپهای سانتریفیوژ نیستند اما فشار و توان عملیاتی بالاتری نسبت به پمپهای پره یا لوب دارند. پمپهای دندهای به ویژه برای پمپاژ روغن و سایر مایعات با ویسکوزیته بالا مناسب هستند.
پمپهای دنده خارجی قادر به حفظ فشارهای بالاتر تا حداکثر 3000psi و دبی هستند که دلیل آن مقاومت محکمتر شافت و تحمل نزدیکتر است. پمپهای دنده داخلی از قابلیت مکش بهتری برخوردار هستند و برای مایعات با ویسکوزیته بالا مناسب هستند. از آنجا که خروجی مستقیماً با سرعت چرخش متناسب است، پمپهای دندهای معمولاً برای عملیات اندازه گیری و ترکیب بیشترین کاربرد را دارند. این گونه پمپهای دندهای برای کنترل مایعات تهاجمی مهندسی میشوند. در حالی که معمولاً از چدن یا فولاد ضد زنگ ساخته میشوند، آلیاژها و کامپوزیتهای جدید به پمپها اجازه میدهند مایعات خورندهای مانند اسید سولفوریک، هیپوکلریت سدیم، کلرید فریک و هیدروکسید سدیم را کنترل کنند.
محدودیتهای پمپ دندهای چیست؟
پمپهای دنده شوفاژی هستند و خشک میشوند و توسط مایع پمپ شده روغن کاری شده و هرگز نباید برای مدت زمان طولانی خشک شوند. برخی از طرحهای پمپ دنده در هر دو جهت قابل اجرا هستند، از این رو همان پمپ برای بارگیری و تخلیه کشتی کاربرد دارد.
تلورانس نزدیک بین چرخ دندهها و پوشش به این معنی است که پمپها در معرض فرسایش قرار میگیرند، به ویژه هنگامی که با مایعات ساینده یا خوراکهای حاوی مواد جامد درون ریز استفاده میشوند. با این حال، برخی از طراحیهای پمپهای دندهای به ویژه انواع داخلی، امکان جابجایی مواد جامد را فراهم میکنند. پمپهای دنده خارجی دارای چهار یاتاقان در محیط پمپ شده و دارای تلرانس شدید هستند، بنابراین کمتر برای اداره مایعات ساینده مناسب هستند. پمپهای دنده داخلی با داشتن فقط یک یاتاقان (گاهی اوقات دو تا) در مایع مقاومتر هستند.
یک پمپ دندهای باید یک صافی در قسمت مکش داشته باشد تا از آن در برابر جامدات بزرگ و بالقوه آسیبرسان محافظت کند.
اگر انتظار میرود پمپ بتواند مواد جامد ساینده را اداره کند، توصیه میشود پمپی با ظرفیت بالاتر انتخاب کنید تا بتواند در سرعتهای پایین برای کاهش سایش کار کند. با این حال، باید در نظر داشت که راندمان حجمی پمپ دنده در سرعت و دبی پایینتر کاهش مییابد. پمپ دنده ای نباید خیلی دور از سرعت توصیه شده آن کار کند.
برای کاربریها با دمای بالا، اطمینان از سازگاری دامنه دمای کار با مشخصات پمپ مهم است. انبساط حرارتی پوشش و چرخ دندهها فاصله داخل پمپ را کاهش میدهد و منجر به افزایش سایش و در موارد شدید، خرابی پمپ میشود.
با وجود بهترین اقدامات احتیاطی، پمپهای دنده ای به مرور زمان در برابر سایش چرخ دندهها، پوشش و یاتاقان تسلیم میشوند. با افزایش فاصله، به تدریج در بهرهوری و افزایش لغزش، جریان کاهش مییابد (نشت مایع پمپ شده از تخلیه به سمت مکش). لغزش جریان متناسب با فاصله بین دندانه ها و پوشش است، بنابراین در عمل سایش این فاصله و نشتی مایعات بیشتر میگردد.
پمپ دنده ای در برابر فشار برگشت به پمپاژ خود ادامه میدهد و در صورت گرفتگی پایین دست، فشار سیستم را تا زمان خرابی پمپ، لوله کشی یا سایر تجهیزات ادامه میدهد. اگرچه بیشتر پمپهای دندهای به همین دلیل مجهز به دریچههای تسکین دهنده هستند، اما توصیه میشود برای محافظت از تجهیزات پایین دست، شیرآلات تسکینی را در جای دیگری از سیستم قرار دهید.
گروه تولیدی صنعتی نقش جهان در حال حاضر با داشتن نیروهایی با تجربه در زمینهی تولید پمپ دنده ای (غلظتکش)، تامین گیربکس، الکتروموتور، پمپ سانتریفیوژ و پمپ وکیوم در حال فعالیت است. رعایت کلیه اصول و استانداردها به همراه ارائهی محصولات با قیمت و کیفیت مناسب منجر به فاصله گرفتن هر روزه از رقبا و کسب جایگاه برتر در بین شرکتهای تولید کننده پمپ دنده ای شده است.