شرایط تحصیل رشته پزشکی در آلمان

در آخرین رتبه‌بندی دانشگاهی جهانی، کیو اس (QS world university ranking) در زمینه پزشکی ، 32 دانشگاه آلمانی در میان برترین دانشگاه‌های جهان قرار داشته‌اند، که این نشان از کیفیت بالای آموزش پزشکی در کشور آلمان دارد و همچنین این امکان را به شما می‌دهد تا بسته به علاقه خود، زیر شاخه مورد نظرتان را برای تحصیل در رشته پزشکی انتخاب کنید.

اولین چیزی که باید در مورد تحصیل در رشته‌های پزشکی در آلمان بدانید این است که این دوره‌های آموزشی به مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تقسیم نمی‌شوند (یک دوره آموزش پزشکی شش سال و سه ماه طول می‌کشد و تماماً به زبان آلمانی تدریس می‌شود، بنابراین باید از نظر تسلط به زبان آلمانی واقعاً قوی باشید). البته، در این کشور دوره‌های آموزشی جایگزین پزشکی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد وجود دارند که برخی از آن‌ها به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند.

قطعاً در این لحظه سوالات زیادی در مورد درخواست پذیرش (اپلیکیشن) ثبت نام، هزینه‌ها و آینده تحصیلی و کاریتان وجود دارد که ذهن شما را مشغول کرده است. به همین جهت تلاش کرده ایم تا جای ممکن پاسخ به تمام این سوالات را در مقاله پیش رو گردآوری کنیم. بدیهی ست در  صورت نیاز به جزئیات بیشتر، میتوانید با مشاورین و متخصصین ما در زمینه مهاجرت تحصیلی و اخذ پذیرش، تماس بگیرید و سوالات خود را مطرح کنید.

چرا تحصیل رشته پزشکی در آلمان؟

امروزه، در سراسر دنیا تعداد بیشماری دانشکده‌های پزشکی و دوره‌های تحصیلی در رشته پزشکی وجود دارد. پس چرا باید تحصیل پزشکی در آلمان را انتخاب کرد؟

همه چیز به شما و آینده‌ای که برای خودتان متصور هستید بستگی دارد. آیا شما دانشجوی بلند پروازی هستید که می‌خواهد توانایی‌های ذهنی‌اش را ارتقا دهد و معتقد است که یک سیستم آموزشی منحصربه‌فرد بهترین ابزار برای رسیدن به این هدف است؟ آیا مایلید یک مدرک پزشکی معتبر و مورد تأیید در سراسر دنیا اخذ کنید تا بتوانید در یک بازار کار شدیداً رقابتی از دیگران پیشی بگیرید؟

اگر پاسخ شما به هر یک از این پرسش‌ها «بله» است، پس آلمان محل بی‌نظیری برای تحصیل شما در رشته پزشکی خواهد بود.

دانشگاه‌های برتر در رشته‌های پزشکی

وجود یک سیستم آکادمیک غنی و با سابقه‌ای طولانی، به همراه تعهد جدی به ارتقا کیفیت در آموزش، به دانشگاه‌های آلمانی کمک کرده تا در زمینه پزشکی در بین بهترین دانشگاه‌های سراسر دنیا قرار بگیرند.

تنوع دوره‌های آموزشی

 سالانه هزاران دانشجوی بین‌المللی برای تحصیل در رشته‌های پزشکی راهی آلمان می‌شوند، در مقابل، دانشگاه‌های این کشور نیز به این حقیقت آگاه‌اند که همه این افراد علائق آکادمیک یکسانی ندارند. بنابراین دانشکده‌های پزشکی آلمان طیف گسترده‌ای از زیرشاخه‌های پزشکی را ارائه می‌دهند تا دانشجویان فعلی و آتی آن‌ها بتوانند رشته آموزشی مناسب خود را انتخاب کنند.

تجهیزات مدرن

تمرین بخش مهمی از آموزش پزشکی بوده و به همین دلیل دانشکده‌های پزشکی آلمان دارای آزمایشگاه‌های مدرن با جدیدترین تجهیزات هستند. جلسات کار عملی در چنین محیط‌هایی به شما کمک خواهد کرد که به طور گسترده‌ای در مهارت‌های لازم تجربه کسب کنید.

جامعه دانشجویی بین‌المللی

جدا از یک تجربه آکادمیک منحصر به فرد، تحصیل در خارج از کشور فرصتی بی‌نظیر برای تعامل با ملت‌های مختلف است. در آلمان بیش از 350000 دانشجوی بین‌المللی وجود دارد. شما این شانس را خواهید داشت که در طول تحصیلتان با بسیاری از آن‌ها ارتباط برقرار کنید.

آینده شغلی

موقعیت شغلی بسیاری برای فارغ‌التحصیلان رشته‌های پزشکی وجود دارد. به علاوه، دانشکده‌های پزشکی آلمان جزء بهترین‌ها در دنیا بوده و مدارک پزشکی آلمانی از ارزش و اعتبار بالایی برخوردارند. این مسئله به شما اطمینان می‌دهد آینده شغلی خوبی در انتظارتان خواهد بود.

دوره‌های مختلف آموزش پزشکی در آلمان

در آلمان هیچگونه دانشگاه پزشکی مستقلی وجود نداشته بلکه دانشکده‌های پزشکی رشته‌های پزشکی را آموزش می‌دهند. در حال حاضر، 38 دانشگاه آلمانی وجود دارد که طیف گسترده‌ای از رشته‌های پزشکی را ارائه می‌دهند.

برای همین، شما به راحتی خواهید توانست دوره آموزشی متناسب با علائق آکادمیکتان را پیدا کنید. برای یافتن دوره آموزش پزشکی مناسبتان در آلمان می‌بایست خودتان یک جستجوی مستقل در اینترنت انجام بدهید. عجله نکنید و هر چقدر که نیاز است برای تصمیم‌گیری در مورد رشته‌ای که می‌خواهید در آن ثبت نام کنید وقت بگذارید.

ساختار دوره‌های پزشکی در آلمان

آموزش پزشکی دست‌کم شش سال و سه ماه طول می‌کشد و در پایان این مدت از دانشجویان یک آزمون ایالتی (Ärztliche Prüfung) گرفته می‌شود. در صورت قبولی در این آزمون مجوز رسمی طبابت دریافت خواهید کرد.

دوره‌های پزشکی را به ترتیب زیر خواهید گذراند:

مرحله یک: فاز پیش بالینی

این مرحله چهار ترم (دو سال) طول کشیده و در آن شما با مبنای کلیدی علوم طبیعی و پزشکی آشنا می‌شوید. در پایان این مرحله اولین آزمون مجوز پزشکی از شما گرفته می‌شود.

مرحله 2: فاز بالینی

این مرحله، فاز اصلی دوره تحصیلی دانشجویان میباشد (شش ترم - سه سال) و شامل موضوعات اصلی آموزش پزشکی است که در قالب سخنرانی‌ها، درس‌های عملی، دوره‌های انترنی و سیمنارها تدریس می‌شود.

مرحله 3: سال عملی

پس از فاز اصلی دوره تحصیلی‌تان، یک سال عملی خواهید داشت. این یک سال آموزش بالینی است، که در آن با جنبه‌های عملی جراحی، پزشکی داخلی و یک موضوع انتخابی آشنا خواهید شد. این فاز با فراهم آوردن یک تجربه کاری، شما را برای شغل آینده‌تان آماده خواهد کرد.

مرحله 4: آزمون ایالتی

آخرین مرحله تحصیل پزشکی در آلمان، موفقیت در آزمون ایالتی است که یک آزمون استاندارد در سطح ملی می‌باشد. پس از قبولی در این آزمون می‌توانید برای مجوز طبابت خود درخواست داده و به عنوان یک پزشک مجاز شروع به کار کنید.

بعدها، ممکن است تصمیم‌ بگیرید درستان را ادامه داده و در یکی از رشته‌های پزشکی تخصص بگیرید، که بسته به رشته‌ای که انتخاب خواهید کرد، پنج تا شش سال دیگر طول می‌کشد. دوره‌های تخصصی نیز با یک آزمون تخصص به پایان می‌رسند.

چگونه می‌توان برای پذیرش در یک رشته پزشکی در آلمان درخواست داد؟

بعد از اینکه رشته و دانشکده پزشکی مورد علاقه خود را در آلمان پیدا کردید، باید اطلاعاتی که برای درخواست پذیرش (اپلای کردن) نیاز دارید را به دست بیاورید. به عبارت دیگر، باید الزامات پذیرش را بدانید.

دانشگاه‌ها آزادند که خودشان معیارهای پذیرش دانشجو را تعیین کنند. بنابراین، الزامات پذیرش در دوره‌های پزشکی در آلمان بسته به دانشگاه یا رشته‌ای که انتخاب می‌کنید متغیر خواهد بود.

مدارک مورد نیاز دانشجویان بین‌المللی متقاضی تحصیل رشته پزشکی در آلمان را به شرح زیر است:

تأیید مدارک تحصیلی

اگر شما یک دانشجوی بین‌المللی هستید مدرکی که از مقطع تحصیلی قبلی‌تان دارید باید تأیید گردد تا اطمینان حاصل شود که آنچه آموخته‌اید با استانداردهای آکادمیک مورد نظر دانشکده‌های پزشکی آلمان همخوانی دارند. شما می‌توانید با دانشگاهتان، مرکز خدمات تبادل آکادمیک آلمان (DAAD) یا کنفرانس دائمی سناتورها و وزیران آموزشی (Standing Conference of Ministers) تماس بگیرید تا مطمئن شوید که مدارک تحصیلی شما با الزامات مطرح شده مطابقت دارد. در صورت عدم تأیید، دانشگاه شما را ملزم به گذراندن یک دوره آماده‌سازی یک ساله خواهد کرد.

ریزنمرات تأیید شده

جو غالب بر دانشکده‌های پزشکی آلمان بسیار رقابتی است و برای همین نمرات شما ابزار مهمی برای انتخاب شما خواهند بود. نمرات بالا در درس‌های مرتبط با پزشکی مثل زیست‌شناسی و شیمی شانس شما برای پذیرش را افزایش می‌دهد.

سطح مهارت در زبان آلمانی

اکثر دوره‌های پزشکی در آلمان به زبان آلمانی تدریس می‌شوند بنابراین، اگر مایلید در یکی از دانشکده‌های پزشکی ثبت نام کنید، باید بتوانید مهارت خود در زبان آلمانی را ثابت کنید. اگرچه سطح مهارت زبان مورد نیاز بسته به دانشگاه متفاوت است، با این حال پذیرش اکثر دانشگاه‌ها نیازمند یک گواهی C1 است. به یاد داشته باشید که اگر مجبورید که ابتدا یک دوره آمادگی (Studienkolleg) را بگذرانید یک گواهی B1 آلمانی هم از شما پذیرفته می‌شود.

نمرات آزمون‌ها

برای اخذ پذیرش در برخی دانشکده‌های پزشکی آلمان باید آزمون شایستگی (Aptitude Test) را پشت سر بگذارید، که در آن میزان استعداد شما برای یادگیری رشته‌ای که متقاضی تحصیل در آن هستید سنجیده می‌شود.

همان‌طور که گفته شد، زبان آلمانی شما باید خیلی خوب باشد،  که این مسئله  را باید از طریق گرفتن نمرات بالا در یک آزمون مثل TestDaF یا DSH ثابت کنید. اگر زبان آلمانی شما هنوز به اندازه کافی قوی نیست نگران نباشید، چراکه می‌توانید در یک دوره آلمانی پیش از تحصیل شرکت کنید تا مهارتتان به سطح مورد نیاز برای تحصیل پزشکی در آلمان برسد. شما همچنین به موارد زیر نیاز خواهید داشت:

• مدرک قبولی در آزمون ورودی دانشگاه یا گواهی پایان دوره دبیرستان (دیپلم). اگر اهل کشورهای اتحادیه اروپا هستید، دیپلم شما قاعدتاً باید به عنوان معادل دیپلم متوسطه آلمان پذیرفته شود. اما، اگر دانشجوی کشورهای غیراتحادیه اروپا یاشید باید چک کنید که آیا دیپلمتان در آلمان نیز اعتبار دارد یا خیر. اگر ندارد، نیاز خواهید داشت که در یک دوره آماده‌سازی یک ساله (Studienkolleg) شرکت کرده و امتحان Feststellungsprüfungexam را پشت سر بگذارید.
• مهارت بالا در زبان انگلیسی، برای درک متون تخصصی بسیار حائز اهمیت است. همچنین آشنایی با زبان لاتین هم مفید خواهد بود، اما ضروری نیست.
• به سطح بالایی از آشنایی با مباحث زیست‌شناسی، شیمی و فیزیک دبیرستان برای تحصیل در رشته‌های پزشکی نیاز دارید.
• باید تحمل بالایی در برابر فشار داشته باشید، چراکه دوره‌های پزشکی غالباً زمان‌بر و پرزحمت بوده و شامل 25 تا 30 ساعت کلاس‌های اجباری در هفته می‌شوند.
• دانشجویان غیراتحادیه اروپا به ویزای تحصیلی و مجوز اقامت نیاز دارند.
• بعضی از دانشگاه‌ها، از دانشجویان غیراتحادیه اروپا می‌خواهند که نتیجه آزمون TestAS را نیز ارائه دهند، در حالی که آزمون رشته‌های پزشکی (TMS) اختیاری بوده اما با نشان دادن پتانسیل آکادمیک‌تان به شما کمک می‌کند تا شانس بهتری نسبت به سایر داوطلبان داشته باشید.

نحوه ارائه درخواست پذیرش برای تحصیل پزشکی در آلمان

بهتر است، در صورت امکان، یک سال قبل از زمانی که قصد شروع تحصیل دارید، با بخش بین‌الملل دانشگاهی که انتخاب کرده‌اید تماس بگیرید، تا وقت کافی برای دریافت اطلاعات مورد نیازتان در مورد الزامات پذیرش، دستورالعمل‌ها و ضرب‌الاجل‌ها داشته باشید.

از آنجایی که تعداد متقاضیان تحصیل پزشکی در آلمان بیش از ظرفیت فضای آموزشی موجود است، فرآیند پذیرش از طریق یک سیستم گزینشی بسیار دقیق و محدود به نام numerus clauses (NC)  انجام می‌شود. NC دو نوع دارد، و نوعی که اینجا مد نظر ما است، تحت عنوان NC محدود و متمرکز (centrally restricted) شناخته می‌شود.

البته، در دسامبر 2017 دادگاه عالی آلمان این فرآیند را «تا حدودی مغایر قانون اساسی» خواند، به این معنی که می‌بایست دولت معیارهای مورد استفاده برای گزینش دانشجو را تغییر دهد (البته باید دید که بعد از این حکم، دقیقاً چه تغییراتی اعمال خواهد شد).

فرآیند پذیرش در دانشگاه‌های مختلف با یکدیگر تفاوت دارد. اگر گواهی ورود به دانشگاه خود را در آلمان یا از یک مدرسه آلمانی در خارج از این کشور اخذ کرده یا اهل یکی از کشورهای اتحادیه اروپا (یا لیختن‌اشتاین، ایسلند یا نروژ) هستید، باید از طریق بنیاد پذیرش برای دانشگاه‌ها (Foundation for University Admissions یا Stiftung für Hochschulzulassung) درخواستتان را ارائه دهید.

برای ارائه درخواست پذیرش از طریق این بنیاد باید در وب‌سایت آن ثبت نام کنید (وبسایت به زبان آلمانی است). این ثبت نام به شما امکان می‌دهد تا درخواستتان را ارائه داده و وضعیت آن را دنبال کنید. همچنین ممکن است نیاز باشد که در وب‌سایت دانشگاه نیز یک ثبت نام انجام دهید.

دانشجویان غیراتحادیه اروپا باید پرس‌وجو کنند که آیا دانشگاهی که انتخاب کرده‌اند عضو uni-assist هست یا خیر. اگر هست، شما می‌توانید از طریق فرآیند پذیرش متمرکز uni-assist درخواست کنید. اگر هم نیست، باید از طریق دانشگاهی که انتخاب کرده‌اید درخواستتان را ارائه بدهید و کپی هرگونه مدارک مربوطی (مانند دیپلم دبیرستان) را ضمیمه کنید.

در کل، آخرین مهلت ارسال درخواست‌های پذیرش برای دوره‌های تحصیلی که از ترم زمستانی شروع می‌شوند 15 ژوئیه و دوره‌هایی که از ترم تابستانی شروع می‌شوند 15 ژانویه است.

همچنین شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شرایط اخذ پذیرش و ارزیابی شرایط خود برای تحصیل در رشته پزشکی در آلمان با موسسه اعزام دانشجو به آلمان تماس گرفته و نظر کارشناسان و متخصصین امر را در این مورد جویا شوید.

دانشکده‌های برتر پزشکی در آلمان

بهترین دانشکده‌های پزشکی آلمان، بر مبنای معیارهایی مانند شهرت، مدرن بودن تجهیزات و آینده شغلی عبارتند از:

• دانشگاه هیدلبرگ
• دانشگاه فنی آخن
• دانشگاه لوبک
• دانشگاه ویتن/ هردکه
• دانشگاه ماگدبورگ
• دانشگاه مونستر
• دانشگاه وورتسبورگ
• دانشگاه توبینگن
• دانشگاه فرایبورگ
• دانشگاه لایپزیگ

هزینه تحصیل رشته پزشکی در آلمان

برای تحصیل رشته پزشکی در همه دانشگاه‌های کشور آلمان، به جز ایالت بادن وورتمبرگ، هر ترم تنها مبلغی را برای پوشش هزینه‌های اجرایی و ثبت‌نام خواهید پرداخت (که معمولاً بیش از 250 یورو (290 دلار آمریکا) برای یک ترم نخواهد بود). اما، در ایالت بادن وورتمبرگ برای دانشجویان غیراتحادیه اروپا مجدداً قانون پرداخت شهریه وضع شده است، به این معنی که دانشجویان غیراتحادیه اروپا برای تحصیل در دانشگاه‌های دولتی این ایالت اکنون باید مبلغ 3000 یورو (3500 دلار آمریکا) بپردازند. البته دانشگاه‌های خصوصی مبالغ بسیار بیشتری را دریافت می‌کنند.

شما همچنین برای پوشش هزینه‌های زندگی‌تان طی یک سال به حدود 10200 یورو (11800 دلار امریکا) نیاز خواهید داشت؛ البته این هزینه‌ها بسته به محل زندگی‌تان متغیر خواهند بود.

بورسیه‌ دانشجویان پزشکی

دانشجویان بین‌المللی رشته‌های پزشکی می‌توانند برای یافتن بورسیه تحصیلی آلمان پایگاه‌های اطلاعاتی عمومی و سازمان‌های بورسیه برای دانشجویان بین‌المللی را بررسی کنند. قبل از اینکه جستجو و تحقیق در این زمینه را شروع کنید، مایلیم در اینجا موضوعی را روشن کنیم:

DAAD، که بزرگترین ارائه دهنده بورسیه به دانشجویان بین‌المللی متقاضی تحصیل در آلمان است، جز در چند مورد استثنایی، به دانشجویان متقاضی تحصیل رشته پزشکی در آلمان بورسیه DAAD ارائه نمی‌دهند.

دانشجویان بین‌المللی رشته پزشکی برای آنکه بتوانند از یکی از 13 بنیاد بورسیه مبتنی بر استعداد (Begabtenförderungswerke)، درخواست بورسیه کنند، عموماً باید دو سال اول دوره تحصیل خود را به پایان رسانده و در قسمت اول آزمون پزشکی دولتی قبول شده باشند، یا دوره تحصیلی مشابهی را در خارج از کشور گذرانده باشند. برای اطلاعات بیشتر، به وب‌سایت هر یک از بنیادهای بورسیه یا مقالات ما در مورد بورسیه‌ها مراجعه کنید. آن دسته از دانشگاه‌های آلمانی که Deutschlandstipendium  را ارائه می‌دهند نیز، امکان درخواست جهت استفاده از این طرح تأمین مالی را برای دانشجویان خود فراهم می‌کنند.

علاوه بر آنچه گفته شد یک سری طرح‌های تأمین مالی وجود دارد که منحصراً برای دانشجویان پزشکی ارائه می‌شوند. بسیاری از این طرح‌ها در واکنش به کمبود پزشک در آلمان (خصوصاً در نواحی روستایی) به وجود آمده‌اند. دولت آلمان، به دانشجویانی که مایل باشند به عنوان پزشک عمومی در نواحی روستایی آلمان چند سال (غالباً پنج سال) کار کنند، به طور ماهانه، کمک مالی می‌کند. بنیاد «Meilenstein-Emsland» دانشجویانی که متعهد می‌شوند بعد از فارغ‌التحصیلی در منطقه امسلاند خدمت کنند را از نظر مالی حمایت می‌کند. برنامه‌های مشابهی که برای سایر مناطق وجود دارد، در مجله «Praktischer Arzt» (به زبان آلمانی) مطرح می‌شوند. بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، در صورت ادامه تحصیل در یک شاخه تخصصی پزشکی، در طول دوره تخصصتان حقوق دریافت خواهید کرد (50000 تا 70000 یورو به عنوان حقوق سالانه).

تحصیل رشته پزشکی در آلمان به زبان انگلیسی

اگر ترجیح می‌دهید که در مقاطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد رشته پزشکی تحصیل کنید، برخی دوره‌های آموزشی به زبان انگلیسی وجود دارد که البته به مدرک دکترا ختم نمی‌شوند. این دوره‌ها تقریباً به طور انحصاری در سطح کارشناسی ارشد برگزار می‌شوند و (مطابق جستجوی انجام شده در ابزار جستجوی برنامه بین‌المللی DAAD) تنها یک دوره در مقطع کارشناسی به زبان انگلیسی دارند، که آن ‌هم یک دوره کارشناسی علوم پزشکی طبیعی (Medical Natural Sciences) است که به زبان‌های انگلیسی و آلمانی در دانشگاه جاکوبز شهر برمن، که یک دانشگاه خصوصی بوده و شهریه دریافت می‌کند، برگزار می‌شود.

به طور کلی، در رشته پزشکی، 59 دوره در مقطع کارشناسی ارشد وجود دارد که به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند، و برخی از آن‌ها رایگان هستند (البته مادامی که مدرکتان پیوسته باشد؛ یعنی رشته‌ای که در مقطع پایین خوانده‌اید با رشته مقطع کارشناسی ارشدتان یکی باشد). برای مثال، دانشگاه اولم یک دوره کارشناسی ارشد در زمینه طب مولکولی دارد که به زبان انگلیسی تدریس می‌شود و برای دانشجویان اتحادیه اروپا و منطقه اقتصادی اروپا رایگان است. البته، توجه داشته باشید که یکی از الزامات پذیرش آن این است که دانشجویان متقاضی باید مدرک کارشناسی طب مولکولی یا «رشته‌ای با سرفصل‌های درسیِ اساساً مشابه» داشته باشند.

کار کردن به عنوان یک پزشک بعد از فارغ‌التحصیلی

بعد از اینکه در آزمون دولتی قبول شدید، به شما مجوز طبابت داده می‌شود و می‌توانید به عنوان یک پزشک شروع به کار کنید. مجوز طبابت دائمی بوده و در سراسر آلمان اعتبار دارد. اگر اهل اتحادیه اروپا هستید می‌توانید بدون نیاز به مجوز کار در آلمان کار کنید و مانند آلمانی‌ها به بازار کار این کشور دسترسی داشته باشید. اگر اهل خارج از اتحادیه اروپا هستید، می‌توانید برای افزایش مجوز اقامتتان تا 18 ماه درخواست کنید، تا بتوانید کاری مرتبط با تحصیلاتتان پیدا کنید.

در حال حاضر در بازار کار آلمان تقاضای زیادی برای پزشکان وجود دارد، خصوصاً در نواحی روستایی. در آلمان، متوسط دستمزدهای اولیه برای پزشکان بالا است، با میانگین حدوداً 49000 یورو (56800 دلار آمریکا) در سال، که در کل از دستمزد اولیه فارغ‌التحصیلان هر رشته دیگری بیشتر است.