بهره وری منفی، نتیجه تکنولوژی عقب مانده است

ریس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری مهم‌ترین عامل پائین بودن شاخص بهره وری در ایران را تکنولوژی و سخت افزار فرسوده دانست و گفت: برخی معتقدند کم کاری نیروی انسانی عامل این عقب ماندگی است درحالی که مهم‌ترین عامل، فقدان تکنولوژی به روز و امکانات تولیدی جدید دنیاست.

«حسن صادقی» درخصوص وضعیت فعلی شاخص بهره وری در ایران به ایلنا گفت: شاخص بهره وری در ایران منفی است اما علت این مساله ضعف کار نیروهای انسانی نیست. بهره وری به معنی استانداردسازی کار با هدف بهبود تولید و استفاده بهینه از امکانات فنی و انسانی است. اما در کشور از همه فاکتورهای مهم چشم پوشی شده و تنها به بیشترین استفاده از کارگر، آن هم نه در ساعت کاری مشخص توجه می‌شود.

وی با بیان اینکه اقتصاد ایران پویا و تولیدمحور نیست تشریح کرد: اقتصاد کشور کاملا به انرژی و فروش مشتقات نفت وابسته است. اقتصاد ایران تولیدمحر، صادرات محور و صنعتی نیست و تماما به فروش نفت و مشتقاتش وابسته است. در شرایطی که کشور نیاز‌هایش را از طریق فروش نفت و خرید کالای خارجی تامین می‌کند نه تنها مطرح کردن بهره وری موضوعیتی ندارد بلکه نمی‌توان نسبت به تقصیر نیروی انسانی در به وجودآمدن این شرایطی اظهار نظر کرد.

این پیشکسوت کارگری افزود: در جوامع پیشرفته بهبود بهره وری از طریق استفاده از تکنولوژی روز و استفده بهینه از کار کارگر در ساعت کاری مشخص به دست آمده است. اولین قدم‌ها در کشاورزی برداشته شده و بعد بهره وری در صنعت نیز درنظر گرفته شده است. از این نظر مقایسه ایران با جوامع پیشرفته شرق آسیا اساسا اشتباه است چرا که در آن کشور‌ها ابتدا تمامی امکانات سخت افزاری و معیشتی برای کارگر فراهم شده و بعد از آن انتظار‌ها برای بهبود تولید شکل گرفته است.

صادقی با اشاره به اینکه تلاش برای افزایش بهره وری بدون ارتقای تکنولوژی بی‌نتیجه است ادامه داد: ابتدا باید مهم‌ترین عامل، یعنی ارتقای تکنولوژی را ایجاد کرد. در این حالت اگر بهره وری به حد مورد انتظار نرسید می‌توان از کمکاری نیروی انسانی صحبت کرد. در غیر این صورت صحبت از بهره وری تنها منجر به افزایش فشار‌ها بر کارگران و استثمار آن‌ها در جهت افزایش تولید بدون بهبود معیشت کارگران می‌شود.

وی در ادامه راهکارهای افزایش بهره وری در ایران را این چنین شرح داد: در اولین قدم باید نظام مدیریتی اقتصاد و صنعت را در جهت رسیدن به اقتصاد صادرات محور اصلاح کرد. بعد از آن باید نوع نگاه به کارگران تغییر کند. کارگر نباید صرفا وسیله‌ای برای استفاده از ماشین آلات باشد بلکه باید او را جز لاینفک نظام تولید دانست و از طریق آموزش کارگران و فراهم کردن امکاناتی معیشتی که حق مسلم آنهاست، انگیزه کارگران را برای کار مفید‌تر افزایش داد. ایجاد تحول در تولید کشور و افزایش نظارت‌ها می‌تواند شاخص بهره وری را تا حد مورد انتظار افزایش دهد.