آیا نفت ایران دچار چرخش ۱۸۰ درجه‌ای می‌شود؟

مرتضی بهروزی‌فر در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره تغییر توسعه و صادرات نفت امریکا تحت تاثیر نتیجه انتخابات اظهار داشت: توسعه ذخایر نفتی و اتکا به ذخایر داخلی سیاست دولت اوباما، ترامپ و بایدن نیست یک استراتژی بلندمدت ایالات‌متحده است که از دهه 70 یعنی بعد از شوک اول نفتی و زمانی اتفاق افتاد که با صف‌های طولانی در پمپ‌بنزین‌ها دچار مشکل و بحران اساسی شده و به این نتیجه رسیدند که باید به تولید داخلی خودشان اتکا داشته باشند. یعنی یک برنامه 40 ساله بود که حتی شروع موفقیت آنهم از دولت اوباما بود، شیل‌ها عملا در 15 سال گذشته رشد پیدا بود. 

وی افزود: اینکه تصور کنیم با آمدن بایدن و رفتن ترامپ درب ذخایر شیل بسته شده و تولید داخلی امریکا به 15 سال پیش برگردد، غیرممکن است. سیاست بلندمدت امریکا فارغ از اینکه جمهوری‌خواه و یا دموکرات باشند این است که به منابع داخلی حداکثر اتکا را داشته باشند، این را می‌دانیم که دموکرات‌ها به مسائل محیط‌زیستی بیشتر از جمهوری‌خواهان اهمیت می‌دهند، همانگونه که بایدن گفته بلافاصله به عهدنامه پاریس برمی‌گردد. مسلما نسبت به دوره ترامپ محدودیت‌هایی برای تولید و برداشت نفت در مناطق قطبی مثل آلاسگا نسبت به زمان ترامپ اعمال خواهد شد، بایدن در جاهای خاص اجازه توسعه فعالیت نخواهد داد، اما جلوگیری از توسعه شیل دور از ذهن است، مسلما بایدن هم مثل ترامپ دنبال توسعه تولید داخلی نفت امریکا است، هرچند روی تجدیدپذیرها هم تمرکز می‌کند، ولی اینکه تصور کنیم تولید نفت امریکا کم شود، غیرممکن است.

این کارشناس حوزه انرژی در ادامه به موضوع توسعه و صادرات نفت ایران پرداخت و تصریح کرد: مسلما ترامپ سیاست‌مدار نبود و می‌خواست با قلدرمآبی کار خود را دنبال کند، بایدن 50 سال در سیاست حضور دارد، تمام راهکارها را می‌داند، این مسئله برای ایران هم نقطه ضعف و هم قوت محسوب می‌شود نکته مثبت اینکه می‌داند ادامه وضعیت فعلی برای ایران امکان‌پذیر نیست، تولید نفت ایران به شدت کاهش پیدا کرده، صادرات کمی هم که داریم با تخفیف می‌فروشیم و حتی امکان انتقال پول این نفت با قیمت پایین را هم نداریم، امکان تامین دارو و کالای اساسی را نداریم و این فرایند نمی‌تواند تا یک سال ادامه داشته باشد، با آمدن بایدن در کوتاه‌مدت بخشی از تحریم‌های ما برداشته و بخشی از تولید ما وارد بازار خواهد شد. 

وی ادامه داد: برخی می‌گویند بازگشت نفت ایران باعث شکست بازار و قیمت خواهد شد، اوپک و اوپک‌پلاس مخصوصا روسیه و عربستان دنبال قیمت‌های بالا هستند زیرا دچار مشکل مالی هستد و نمی‌توانند با نفت 20 دلار اقتصاد خود را اداره کنند، در این چند سال کشورهایی مثل روسیه، عراق و عربستان جای ایران را در بازارها گرفتند، اکنون باید جای ایران را پس بدهند، ایران چاره‌ای جز ورود به بازارهای جهانی نفت ندارد و این برای ایران یک باید است که بتواند 1.5 تا 2 میلیون بشکه صادرات داشته باشد تا کشور را اداره کند.

 بهروزی‌فر با بیان اینکه در جنگ قیمتی کمترین متضرر ایران خواهد بود، تاکید کرد: اوپک‌پلاس مجبور است به ایران جا بدهد و این اشتباه است که تصور کنیم که با ورود ایران قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند، شاید یک تا دو هفته ریزش داشته باشیم، ولی مجبورند تولید را کنترل کنند چون جای ما را گرفته‌اند و باید پس بدهند، حرف از قلدربازی نیست، قرار نیست همیشه در بازار ما باقی بمانند، اما دغدغه این است که کشورها مقصد نفت ما چندین بار قبل و بعد برجام مجبور به توقف واردات از ما شدند. ممکن است تصور این باشد که ایران نمی‌تواند  چندان قابل اعتماد باشد و نمی‌توانند به نفت ما متکی نباشند، در هر حال ما توان این را داریم که دوباره وارد بازار شویم، افزایش تولید و صادرات داشته باشیم و نگران جنگ قیمتی هم نباشیم.

وی یادآور شد: ایران بزرگترین دارنده گاز و یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر نفتی دنیا است، حوزه‌ای که در 40 سال گذشته به اندازه کافی سرمایه‌گذاری نشده اگر به چارچوب روشن برسیم و وضعیت ثبات پیدا کند و دو طرف ایران و امریکا یک عقلانیت وجود داشته باشد می‌توانیم حداکثر بهره را ببریم.

این کارشناس بازار نفت تصریح کرد: زمانی که برجام نهایی شد تینک‌تنک‌های خارجی پیش‌بینی کردند که ایران امکان جذب یک تریلیون دلار سرمایه خارجی را دارد که از این میزان 250 تا 300 میلیون دلار فقط مربوط به صنعت نفت است اگر حداکثر ظرف 5 سال بتواند موقعیت خود را تثبیت کند یک بازار بسیار بزرگ با نیروی کار فراوان و متخصص، ذخایر بزرگ و بازار مصرف بسیار گسترده در دسترس خواهد بود.

وی یادآور شد: اگر مشکلات و زیرساخت‌ها حل شود و عقلانیت وجود داشته باشد، با ورود تکنولوژی، سرمایه‌گذاری و دانش فنی جهش اقتصادی همانگونه که رهبری خواسته بودند، اتفاق خواهد افتاد.