صادرات ریالی؛ خروج سرمایه یا راهی برای عبور از دوره گذار؟

به گزارش ایلنا، در سال‌های گذشته صادارت ریالی بویژه برای کشورهای عراق و افغانستان به عنوان روشی برای تجارت استفاده می‌شود. اما در شرایط کنونی و نیاز ارزی کشور این موضوع مورد پذیرش مقامات پولی نیست بطوریکه معاون ارزی بانک مرکزی گفته بود: «ارز حاصل از صادرات باید به چرخه اقتصادی کشور بازگردد و پشتوانه تجارت خارجی کشور باشد. صادرات ریالی به معنای خروج سرمایه کشور است و لذا بانک مرکزی آن را به رسمیت نمی‌شناسد».

مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین، در این مورد به ایلنا گفت: صادرات ریالی وجود ندارد، زیرا باید در مقابل آن ارز یا کالا وارد کشور شود. صادراتی که ما کالایی را به فروش برسانیم و ریال دریافت کنیم، معنایی ندارد.

حریری ادامه داد: چنین صاداراتی نمی‌تواند سودی برای کشور داشته باشد و هیچ مزایایی ندارد. در صورتی که ارز خارجی به چرخه رسمی تجاری کشور باز نگردد، صرف خروج سرمایه و کالای قاچاق می‌شود. درواقع اگر کالایی که صادر می‌شود در مقابل آن ارزی به چرخه اقتصادی کشور وارد نشود به این معناست که ارز به چرخه غیر رسمی ورود پیدا می‌کند.

وی تصریح کرد: صادراتی که ارزآوری ندارد؛ بهتر که انجام نگیرد. چراکه صادرات می‌کنیم که ارز آوری داشته باشیم، اگر چنین نباشد چه سودی برای مملکت دارد.

حسین سلیمی، رییس اتاق بازرگانی ایران و افغانستان، در رابطه صادرات ریالی به ایلنا گفت: مبادلاتی که با کشور افغانستان داریم، سالهاست به صورت ریالی انجام می‌گیرد و صادرات ما از این طریق انجام می‌شود. چون بیشتر افغانی‌هایی که در ایران اشتغال دارند، می‌خواهند از ریال خود استفاده کنند.

وی ادامه داد: البته موضوعی که اینجا وجود دارد؛ انتقال ارز و تعهد ارزی آن است. براساس قانون صادرکنندگان باید تعهد ارزی داشته باشند و بین 50 تا 70 درصد ارز حاصل بازگردانده شود. اگرچه این تعهد وجود دارد، اما در این مورد قرار است که بانک مرکزی راه حلی در نظر بگیرد. از همن روی تا هفته آینده بانک مرکزی باید راه حلی را برای این موضوع در نظر بگیرد، تا مشکلی در این زمینه وجود نداشته باشد.

سلیمی ادامه داد: یکی از مزایای این صادرات آن است که هم روان است و هم افغانی‌ها به خرید با ریال عادت دارند، به همین جهت حفظ این ارتباط حائز اهمیت است. زیرا در زمان بهبود وضعیت بانکی بسیاری از افغانی‌ها می‌توانند ارز پرداخت کنند. اما اکنون خروج  ارز از افغانستان با سختی انجام می‌شود و قانون پول‌شویی مطرح می‌شود. ضمن آنکه صرافی واسط نیز وجود ندارد. این مشکل اساسی است که به مسائل بانکی مرتبط است و در صورتی که این موضوع حل شود عملا دلار به صورت قانونی وارد می‌شود.

وی ادامه داد: با توجه به مشکلات عدیده‌ای که صادرکنندگان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، بهتر است فعلا صادرات به همین شکل انجام شود تا پس از لغو تحریم‌ها و ثبات اقتصادی قوانین مربوط به صادرات ارزی عملی شود چون در آن صورت صرافی‌ها و بانک‌ها می‌توانند نقل و انتقالات ارز داشته باشند. اما موضوع سختگیرانه باشد، صادرات به کشورهای همسایه نیز متوقف می‌شود.

سلیمی خاطرنشان کرد: فعلا باید کشورهای همسایه را که صادرات ریالی با آنها وجود داشت، مستثنی کرد تا شرایط به حالت عادی برگردد و بتوان از طریق صرافی‌ و بانک‌ها نقل و انتقالات ارزی را انجام داد. البته بسیاری ارز وارد می‌کنند اما کسی که می‌خواهد یک میلیون دلار خرید کند، نمی‌تواند 10 بار رفت و آمد برای پرداخت داشته باشد.