درآمد ۸ میلیارد دلاری حاصل از فروش اوراق سلف نفتی/ دولت قیمت روز نفت را برای خریداران اوراق تضمین کند

سید حمید حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره اقدام دولت مبنی بر فروش اوراق سلف نفتی اظهار داشت: اولین مساله‌ای که در اقتصاد هر کشوری خود را نشان می‌دهد نقدینگی است. سال‌های سال، حتی در سال‌هایی که دولت درآمدهای ارزی خوبی داشته، نقدینگی از طریق افزایش درآمدهای خارجی بانک مرکزی ایجاد شده است. در سال‌هایی که درآمدهای نفتی دولت کاهش یافته، دولت با نرخ‌های بالا اقدام به استقراض از بانک مرکزی یا بانک‌ها کرده که این موضوع باعث افزایش تورم شده است. تورم بالاترین ضربه را به رشد اقتصادی کشور زده است.

وی با بیان اینکه در 2 سال اخیر و به دلیل کاهش شدید درآمدهای نفتی دولت ناچار به افزایش درآمدهای مالیاتی و کاهش هزینه‌های خود شده است، گفت: دولت با این حال توانسته برای تامین هزینه‌های جاری خود از محل درآمدهای مالیاتی و کاهش هزینه‌ها اقدام کند، ولی واقعیت این است که منابعی برای بودجه‌های عمرانی باقی نمانده است.

این فعال اقتصادی ادامه داد: دولت در بودجه سالانه، مبلغی بین 55 تا 56 هزار میلیارد تومان برای بخش عمرانی در نظر گرفته بود که با در نظر گرفتن تحقق تنها 6 درصد از درآمدهای نفتی در چهار ماهه نخست سال، این بودجه تامین نخواهد شد. به عبارت دیگر ناچار هستیم حقوق پرسنل و طرح‌ها را بدهیم اما به طور عملی کاری انجام نمی‌شود و بهره‌وری نداریم و باید تا زمان رفع تحریم‌ها و دسترسی به درآمدهای نفتی صبر کنیم. نهادهای توسعه‌ای کشور نیز به طور عملی نمی‌توانند کار جدی انجام دهند.

حسینی با بیان اینکه حجم معاملات کاغذی در بازار نفت، چندین برابر معاملات فیزیکی است، گفت: در ایران هم می‌توان از درآمدهای آتی نفتی اقدام به تامین مالی کرد و فروش اوراق سلف نفتی از چند جنبه می‌تواند مفید باشد. اولین موضوع این است که در حال حاضر نرخ بهره بانکی حقیقی منفی است و افرادی که در بانک‌ها سپرده‌گذاری می‌کنند در نهایت 18 درصد سود دریافت می‌کنند که نسبت به تورم 30 تا 40 درصدی رقم کمتری است و به همین دلیل شاهد سرازیر شدن نقدینگی از سپرده بانکی به بازارهای موازی از جمله ارز، سکه و مسکن هستیم.

سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی ادامه داد: با انتشار این اوراق، افراد امروز ریال خود را می‌دهند و 2 سال دیگر کالایی را دریافت می‌کنند که ارزش دلاری دارد. از سوی دیگر افرادی هم که قصد دارند برای حفظ ارزش پول خود اقدام به خرید ارز کنند یا اساسا ارز در اختیار دارند، می‌توانند ریال یا ارز خود را به این اوراق تبدیل کنند و در سررسید نفت تحویل گرفته یا آن را تبدیل به ریال کنند.

وی افزود: می‌توان با درآمد 7 تا 8 میلیارد دلاری حاصل از فروش اوراق سلف نفتی، همین میزان ظرفیت جدید در پروژه‌های نفتی ایجاد کرد. به عنوان نمونه ما در غرب کارون و حوزه‌های آزادگان و یادآوران با هزینه 10 دلار برای هر بشکه توانستیم تولید خودمان را افزایش دهیم. با این اقدام تعداد زیادی از کارگران، پیمانکاران و شرکت‌ها و صنعتگران فعال باقی ماندند و ظرفیت تولید نفت نیز حفظ شد.

عضو هیات رییسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق افزود: مزیت دیگر فروش اوراق سلف نفتی این است که مردم در منافع حاصل از فروش نفت سهیم می‌شوند و از هرگونه افزایش قیمت نفت بهره‌مند خواهند شد. ما در ایران سیستم «هجینگ» ارزی نداریم و ریسک نوسان نرخ ارز پوشش داده نمی‌شود اما خواسته ما از دولت این بود که حداقل قیمت نفت در روز جاری را برای خریداران اوراق سلف تضمین کند و در انتشار این اوراق تنها ریسک دولت در حقیقت همین موضوع است.

حسینی با بیان اینکه تقریبا تمامی کارشناسان نفتی اعتقاد دارند که از پایان سال 2021 قیمت‌های نفت افزایشی خواهد شد، اظهار داشت: طبق پیش بینی‌ها نرخ از کانال 30 تا 40 دلاری به کانال 50 دلاری خواهد رفت. با انتشار اوراق سلف نفتی، هم کسری بودجه دولت تامین می‌شود و هم ارزش پول مردم آن هم با کالایی که ارزش دلاری دارد، حفظ خواهد شد. از سوی دیگر طرح‌های عمرانی راه خواهند افتاد و اشتغال برای کارگران، پیمانکاران و کارشناسان و متخصصان ایجاد خواهد شد و هم نقدینگی جمع‌آوری می‌شود.

سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی تصریح کرد: یکی دیگر از مزایای اوراق سلف نفتی این است که وابستگی به تامین مالی از نظام بانکی و صندوق توسعه ملی که نیاز به مجوزهای خاص دارد را نیز کاهش خواهد داد.

وی نقدهای موجود درباره انتشار این اوراق را بیشتر متوجه مسائل غیرمرتبط دانست و افزود: این نقدها بیشتر سلیقه‌ای و مربوط به بحث‌های بین قوا است مانند بدهکار شدن دولت بعدی. در دنیا انتشار اوراق آتی یک امر معمول است و در صورتی که انتشار این اوراق صرف تامین هزینه‌های جاری نشود، با انتشار آنها موافق هستم.

این فعال اقتصادی ادامه داد: اساسا بدهکار شدن دولت هیچ‌گونه اشکالی ندارد و کشورهای مختلف و پیشرفته تا 50 درصد از تولید ناخالص داخلی خود بدهی دارند. در ایران نیز دولت ابزارهای مختلفی از جمله اوراق بدهی، مشارکت و خزانه در اختیار دارد و اوراق سلف نفتی هم می‌تواند به جمع ابزارهای قبلی اضافه شود.

حسینی گفت: به شرطی که این طرح به درستی اجرا شود، یکی از منطقی‌ترین طرح‌ها در شرایط کنونی کشور است که پس انداز مردم جذب طرح‌های تولیدی شده و علاوه بر جمع‌آوری نقدینگی از سطح جامعه، به افزایش تولید و ایجاد اشتغال نیز کمک می‌کند.