در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
صادرات گاز به چین یک معادله چندوجهی/ آیا رویای اژدهای سرخ محقق می‌شود؟
پاکستان یک کشور قبیله‌ای است که در مناطق مختلف قبایل حکومت دارند و دولت مرکزی اختیار چندانی ندارد، قسمت قابل توجهی از این منطقه سلفی‌های تندرویی حاکمند که اصلا با ایران شیعه مراوده ندارند، بنابراین اینکه ما تصور کنیم این خط لوله را احداث کنیم و از این مسیر گاز منتقل کنیم با الفبای اقتصاد تطابق ندارد.
به گزارش ایلنا، اگر چه هنوز هیچ سندی به طور رسمی در زمینه جزئیات قرارداد 25 ساله اعلام نشده اما در شبکه‌های اجتماعی برخی از مفاد قرارداد در حال انتشار است که هنوز صحت آنچه که منتشر شده از سوی مسئولان تایید یا تکذیب نشده است.
در بخشی از این قرارداد احتمالی که به طور غیررسمی منتشر شده ایران متعهد به تامین گاز برای پاکستان و چین با استفاده از کریدور اقتصادی چین و پاکستان شده است، این مسئله از منظر کارشناسان، محل تامل و جای بحث دارد.
مرتضی بهروزی‌فر در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در این زمینه گفت: هنوز اطلاعاتی در خصوص قرارداد 25 ساله و جزئیات آن در حوزه نفت و گاز و یا صادرات گاز به چین از مسیر پاکستان منتشر نشده است.
وی اظهار داشت: تاکنون به هر دلیلی اطلاعات قابل استنادی در زمینه این قرارداد داده نشده که بشود تحلیل کرد که آیا یک قرارداد منصفانه است یا خیر؟ آیا در شرایط خاص و بحرانی این قرارداد منعقد شده؟ این موضوعات همچنان مبهم است.
وی افزود: در هر حال صادرات گاز به پاکستان حدود 20 سال است که پیگیری می‌شود اما اینکه از مسیر پاکستان بدون عبور از هند، گاز ایران به چین برود جای سوال است، زیرا صادرات با خط لوله از ایران به چین بشدت طولانی خواهد بود، علاوه بر این قسمت عمده مصرف گاز در شرق چین است و این در حالی است که در غرب این کشور که با پاکستان همسایه و به ایران نزدیک‌تر است، عملا نه صنعت و نه تراکم جمعیتی وجود دارد، بنابراین باید یک مسیر طولانی در چین طی شود تا گاز به منطقه پرمصرف مورد نظر این کشور برسد.
این تحلیلگر حوزه گاز تصریح کرد: صادرات به چین با خط لوله چندان اقتصادی نیست و از طرفی باید از مناطقی در پاکستان عبور کند که دولت این کشور روی آنها حاکمیتی ندارد، پاکستان یک کشور قبیله‌ای است که در مناطق مختلف قبایل حکومت دارند و دولت مرکزی اختیار چندانی ندارد، قسمت قابل توجهی از این منطقه سلفی‌های تندرو حاکمند که اصلا با ایران مراوده ندارند، بنابراین اینکه ما تصور کنیم این خط لوله را احداث کنیم و از این مسیر گاز منتقل کنیم با الفبای اقتصاد تطابق ندارد.
وی تاکید کرد: از طرف دیگر اگر بخواهیم از پاکستان به هند و سپس چین گاز منتقل کنیم، مشکلات بین هند و پاکستان این اجازه را نمی‌دهد، این دو کشور چند بار تا مرز جنگ تمام عیار رفته‌اند، بنابراین دور از ذهن است که این اتفاق بیفتد.
بهروزی‌فر گفت: اگر ایران بخواهد به چین صادرات گاز داشته باشد می‌تواند به صورت ال.ان.جی باشد، اگر زیرساخت‌ها فراهم باشد، این مسیر منطقی‌تر است، ولی این خط لوله طولانی و گذر از مناطقی که مشکل امنیتی داشته و مرتفع‌ترین کوه‌ها بین مرز چین- پاکستان و هند-پاکستان واقع شده، پرهزینه است.
وی یادآور شد: اگر به نقشه پاکستان نگاه کنیم قسمت عمده جمعیت این کشور از ایران دور است، می‌توانیم صادرات داشته باشیم، ولی به لحاظ حجم چندان منطقی نیست، پاکستان با علم اینکه نمی‌تواند با خط لوله گاز وارد کند، پایانه‌های دریافت ال.ان.جی نصب کرده و کمبود گاز را از این طریق جبران می‌کند.
این کارشناس حوزه انرژی خاطرنشان کرد: ما برای صادرات گاز چند مسئله را باید همزمان در نظر بگیریم یک مسئله اینکه می‌خواهیم گاز صادر کنیم که از نظر اقتصادی به نفع‌مان باشد، مورد دیگر اینکه ارتباط داشته باشیم تا ایجاد سکیوریتی کرده و در شرایط خاص از ما حمایت کنند، برای این اهداف صادرات گاز ایران به اروپا پروژه خوبی است، هم تامین امنیت خواهیم داشت و از طرف چون بازار بزرگ اقتصادی است، به لحاظ دریافت پول هم مشکلی نخواهیم داشت.
وی ادامه داد: پاکستان اقتصاد ضعیفی دارد و چندان هم تاثیرگذار نیست، اگر بخواهیم به این کشور گاز صادر کنیم در احجام کم مفید است، اما اینکه تصور کنیم پاکستان یک بازار بزرگی برای ما خواهد بود که می‌تواند مشکلات ما را حل کند، دور از ذهن است.
