تشریح دلایل افزایش ۳ برابری کرایه حمل بار صادراتی در سه ماه اخیر

محمد لاهوتی در گفت‌وگو با ایلنا در مورد دلایل افزایش قیمت حمل بار صادراتی در سال جدید گفت: کرایه حمل صادراتی اعم از دریایی و ریلی تقریباً در سه ماه گذشته تا سه برابر افزایش پیدا کرده است. دلیل این افزایش را در موارد متعددی می‌توان جستجو کرد؛ در وهله نخست از زمانی که ارز نیمایی مبنای قیمت‌ ارزی کرایه حمل ریلی و دریایی شد، ارز ۴۲۰۰ تومانی به ۸۰۰۰ نیما افزایش یافت که عملا در سال گذشته این هزینه را دو برابر کرد و پس از آن با افزایش نرخ نیما، کرایه حمل هم متناسب با آن در هر مرحله افزایش پیدا کرده است.

وی ادامه داد: اما آنچه بیشتر خود را نشان می‌دهد در دو یا سه ماه گذشته نرخ نیما با توجه به افزایش نرخ ارز در بازار آزاد حدود ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است لذا بخشی از این افزایش کرایه حمل ناشی از این مسئله است.

لاهوتی با اشاره به تاثیر کرونا بر افزایش نرخ کرایه بار صادراتی گفت: نکته بعدی که باید به آن توجه کرد مسئله افزایش نرخ کرایه در شرایط کرونایی است. از اول اسفندماه که تقریباً مرزهای کشورهای همسایه یک به یک روی کالاهای ایرانی بسته شد و حمل و نقل زمینی بنوعی کارکرد خود را از دست داد، افزایش تقاضا در بخش ریلی و دریایی از یک سو و کمبود خطوط کشتیرانی و ریلی به میزان تقاضا از سوی دیگر تاثیر منفی خود را بر قیمت‌ها گذاشت. بنابراین افزایش نرخ ارز و عدم تناسب افزایش تقاضا با عرضه خدمات در بازار، باعث ایجاد رقابت ناسالم شد و قیمت‌ها خارج از عرف و قاعده افزایش یافت.

رییس کنفدراسیون صادرات ایران افزود: افزایش تقاضا در خطوط ریلی و محدودیت در خطوطی دریایی بین ایران و سایر کشورها به دلیل تحریم‌ها، باعث شد تا افزایش تقاضا موجب افزایش قیمت‌ها شود. البته در بحث ریلی به غیر از کشورهای اوراسیا، صادرات کمتری داشتیم که به دلیل بسته شدن مرزها به ناچار به سمت استفاده از حمل و نقل ریلی رفتیم که یکی از آنها کشور ترکیه بود و آن نیز به دلایل متعددی تاثیر افزایش قیمت‌ها را در خود داشت. به این معنی که در شرایط عادی روزانه ۲۰ واگن تردد در مرز رازی داشتیم که این به ۲۰۰ واگن رسید و این افزایش تقاضا موجب سوء استفاده و افزایش غیرمتعارف قیمت‌ها شد، البته صادرکنندگان به ناچار مجبور به پرداخت این اعداد و ارقام شدند. 

لاهوتی ادامه داد: این مشکلات را در جلسه راه آهن و کارگروه شورای عالی صادرات مطرح کردیم، اما پاسخ راه‌آهن این بود که ما خطوط را در اختیار شرکت‌های خصوصی قرار می‌دهیم، افزایش قیمت خارج از کنترل ما است و این مربوط به رقابت در داخل بخش خصوصی و به دلیل عرضه و تقاضا است. اما به نظر می‌رسد دستگاه‌های حاکمیتی امکان نظارتی و کنترل را کماکان دارند و باید از این ابزار استفاده کنند تا قیمت‌ها مدیریت شود چرا از گذشته بحث حمل و نقل یکی از فاکتورهای منفی در قیمت تمام شده کالاها بود.

وی یادآور شد: با این اتفاقات روی داده در سه ماه گذشته کرایه حمل بار صادراتی سرسام آور افزایش پیدا کرد که تاثیر منفی خود را بر صادرات و قیمت کالاهای صادراتی خواهد گذاشت و چون سال ۱۳۹۹ به «جهش تولید» نامگذاری شده و ارزآوری برای تامین مایحتاج داخلی مهم است به نظر می‌رسد یکی از موضوعات مهم توجه به صادرات و حمایت از آن باشد.