یک اقتصاددان در گفت‌وگو با ایلنا:
بودجه دولت در سال جاری، استقراضی است/ پرداخت یارانه مثل پخش آب در بیابان است/ احتمال ابرتورم در پساکرونا بعید است
استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی اظهار داشت: یارانه‌ای که ما سالانه پرداخت می‌کنیم رقم بسیار بالایی است اما مثل آبی است که در بیابان پخش می‌شود و موجب آبادانی هم نمی‌شود.
علی‌اکبر عرب مازار در گفت‌وگو با ایلنا در مورد احتمال بروز تورم بالا در پساکرونا گفت: البته این موضوع بیشتر مربوط به کشورهای است که اقتصاد آن با رکود مواجه شده است، در حالیکه اقتصاد ما پیش از کرونا هم وضعیت مناسبی نداشت. اینکه بحث تورم در پساکرونا مطرح می‌شود بیشتر از ناحیه کسری بودجه است که باید تامین شود. در کشورهای خارجی که عمدتاً کسری بودجه ندارند احتمالاً برای کمک به صنایع روی به چاپ پول خواهند آورد که طبیعتاً تورم‌زا است اما در اقتصادی که رکود باشد و کاری در آن صورت نگیرد دلیلی برای تورم هم وجود ندارد.
وی ادامه داد: باید توجه داشت که کرونا یک بیماری است نه مشکل اقتصادی، بنابراین اگر کرونا تمام شود اقتصاد باید سریعتر به حالت اولیه خود بازگردد. الان در اروپا و آمریکا اینگونه بحث می‌شود که آیا اقتصاد سریعاً به حالت اول باز می‌گردد؟ چون اتفاقی نیفتاده است و تنها اشتغال متوقف شده در حالی که کارخانجات و صنایع سر جای خود هستند. عده‌ای می‌گویند که این حالت «V» شکل خواهد بود یعنی سریع به حالت اولیه باز می‌گردد. اما عده‌ای می‌گویند «U» شکل است و عادی شدن شرایط کمی طولانی خواهد شد.
استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: در شرایط رکودی دولت‌های متکی به مالیات نمی‌توانند از آن استفاده کنند اما کشورهایی که ذخایر منابع داشته باشند با مشکل روبرو نشده و تورم نیز نخواهند داشت. در نظر بگیرید کشوری مثل آمریکا ۴۰۰۰ میلیارد دلار کمک تصویب کرده که رقم بزرگی است و اگر از طریق استقراض تامین شود تورم‌زا خواهد بود. البته وضعیت ما با اینگونه کشورها متفاوت است، اما اینکه بگوییم پس از کرونا ابرتورم ایجاد می‌شود بعید است اما می‌توان این انتظار را داشت که در پساکرونا هزینه‌ها و کسری بودجه افزایش یابد.
عرب مازار در مورد تشدید کسری بودجه کشور در سال ۱۳۹۹ اظهار داشت: البته بودجه دولت در سال جاری، بودجه استقراضی است و دولت تلاش میکند با فروش دارایی‌ها، تامین مالی کند و اینکه تا چه اندازه موفق می‌شود بحث دیگری است، همچنین در این راستا دولت بدنبال انتشار اوراق قرضه است. برای محاسبه کسری بودجه باید منتظر ماند تا ببینیم کرونا چه میزان هزینه‌ها را افزایش داده و برنامه دولت برای حمایت از صنایع چیست.
وی خاطرنشان کرد: موضوع دیگر در بحث درآمدها، مالیات است که چون دولت ارایه اظهارنامه‌ها را تمدید کرده، مجبور است در شش ماهه نخست سال از منابع دیگر استفاده کند. وقتی فرد اظهارنامه مالیاتی را تقدیم می‌کرد، ۴۰ درصد آن را می‌پرداخت، یعنی درآمدی در این دوره وصول می‌شد که حالا اینگونه نیست.
این استاد اقتصاد در پاسخ به این پرسش که آیا بهتر نبود دولت بجای افزایش یارانه مستقیم، حمایت از بخش را تقویت می‌کرد؟ گفت: زمانی که بحث یارانه در دوره آقای احمدی‌نژاد مطرح شد برخی کشورها توصیه کردند که به جای یارانه و پرداخت به خانوارها از بنگاه‌ها و واحدهای تولیدی حمایت شود. چون وقتی تولید افزایش یابد، اشتغال ایجاد می‌شود و مصرف مردم افزایش می‌یابد، البته یارانه هم مصرف را افزایش می‌دهد اما به صورت غیرمستقیم.
وی ادامه داد: همچنین در موضوع یارانه‌ها مطرح شد که بخشی از درآمدهای آن به سمت تولید سوق یابد که باز این گونه نشد. البته اگر دولت در این زمینه برنامه داشته باشد، می‌تواند به صورت شفاف و بدون ریخت و پاش به مردم ایران بگوید که مثلاً سه ماه یارانه آنها صرف ایجاد اشتغال فرزندان آنها خواهد شد که مردم ایران قطعا خواهند پذیرفت. یارانه‌ای که ما سالانه پرداخت می‌کنیم رقم بسیار بالایی است اما مثل آبی است که در بیابان پخش می‌شود و موجب آبادانی هم نمی‌شود. البته اینکه ما از صنایع حمایت کنیم نیاز به برنامه دارد چون پیش از این در چارچوب اشتغال زودبازده منابعی تخصیص یافت که معلوم نشد صرف چه شد.
