یک کارشناس مسائل روسیه تشریح کرد:
آیا ایران می‌تواند روی کمک روسیه برای فروش نفت حساب کند؟
اگرچه ایران و روسیه هر دو دارای منابع غنی نفت و گاز هستند ولی در بازار نفت، رقیب یکدیگر محسوب نمی‌شوند، چون عمده‌ترین مشتریان روسیه کشورهای اروپایی هستند در حالی که مهمترین مقاصد صادرات نفت ایران کشورهای آسیایی است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، چندی پیش سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه از آمادگی روسیه برای کمک به ایران در صادرات نفت و بخش بانکی در صورت اجرایی نشدن اینستکس خبر داده بود. او گفته بود: کشورش آماده است تا به فروش نفت ایران کمک کند.
شعیب بهمن درباره اینکه چرا روسیه کمک به فروش نفت ایران را منوط به اینستکس کرده، به خبرنگار اقتصادی ایلنا گفت: طرح معامله نفت ایران که از آن به عنوان طرح تهاتر نفتی هم یاد می‌شود طرح جدیدی نیست، از زمانی که تحریم‌های پیشین علیه ایران اعمال شد و هنوز توافقی به نام برجام هم وجود نداشت، مطرح بود، به طور مشخص از سال 2014 مذاکره برای فروش نفت ایران از طریق روسیه آغاز شد و قرار بود روس‌ها روزانه تا 500 هزار بشکه نفت از ایران خریداری کنند، با نرخ آن زمان نفت، ارزش ماهیانه معامله حدود یک میلیارد و 500 میلیون دلار تخمین زده می‌شد. این توافق اگرچه در همان دوره در سطح محدودی بین دو طرف انجام شد ولی عملا با برجام و گشایشی که برای ایران در حوزه فروش نفت حاصل شد به کنار گذاشته و جدی پیگیری نشد.
وی افزود: در شرایط فعلی که هدف امریکا به صفر رساندن فروش نفت ایران است مجددا این طرح از سوی هر دو طرف مورد بررسی قرار گرفته و تلاش می‌کنند ساز و کارهایی برای انجام این کار احیا کنند، اگر اینستکس اجرایی شود شاید بخشی از مشکل معاملات پولی و بانکی برای فروش نفت ایران از طریق روسیه حل و فصل شود. بنابراین در وهله اول با توجه به پیامدها و تاثیراتی که این معاملات برای روس‌ها هم دارد، تلاش می‌کنند برای جلوگیری از تحریم امریکا علیه نهادها و شرکت‌های خود، از طریق اینستکس عمل کنند ولی اگر این ساز و کار اجرایی نشود، در آن صورت هم شاید با احتیاط بیشتر انجام شود.
این کارشناس مسائل روسیه تصریح کرد: موضوع دیگر اینکه تاکید بر این است پول حاصل از فروش نفت ایران از طریق اینستکس واریز شود، واقعیت این است که اگر منظور پول نفتی باشد که به کشورهای اروپایی فروخته می‌شود یک مسئله منطقی است اما در شرایطی که عملا کشورهای اروپایی به دلیل تحریم خریدی از ایران ندارند و ما ناگزیریم نفت خود را از راه‌های دیگر به کشورهایی که نمی‌توان اعلام کرد، بفروشیم، وارد کردن پول از طریق اینستکس بی‌معنا خواهد بود، چون می‌تواند مقاصد فروش نفت ایران را آشکار کند و تحریم امریکا را علیه آن مقاصد سخت‌تر کند. بنابراین بخشی از این مسئله که چرا توافق با روس‌ها کار نمی‌کند در واقع تمایل طرف ایرانی است که حتما این پول وارد اینستکس شود. اگر این موضوع را ایران حل و فصل و شفاف سازی کند تا حد زیادی مشکل فروش نفت از روسیه رفع می‌شود.
وی تاکید کرد: آنچه مهم است با توجه به سیاستی که امریکا برای به صفر رساندن فروش نفت ایران در پیش گرفته هر نوع معامله نفتی با کشورهای دیگر از جمله روسیه می‌تواند یک گشایش قابل توجه برای ایران باشد، بنابراین این طرح باید با فوریت مورد پیگیری قرار گیرد.
بهمن درباره امکان اقدام روسیه برای فروش نفت ایران با توجه به اینکه این کشور هم خود صادرکننده بزرگی است، توضیح داد: اگر چه ایران و روسیه هر دو دارای منابع غنی نفت و گاز هستند ولی در بازار نفت رقیب یکدیگر محسوب نمی‌شوند، چون عمده‌ترین مشتریان روسیه کشورهای اروپایی هستند در حالی که مهمترین مقاصد صادرات نفت ایران کشورهای آسیایی است، بنابراین فروش نفت ایران نمی‌تواند یک جایگاه رقابتی برای روسیه باشد، ایران می‌تواند از طریق سازوکارهایی که با روس‌ها چیده، بحث فروش نفت را پیش ببرد.
