جایگزینی برای نفت و فرآوردهای نفتی ایران نداریم/ تاجران ایرانی برای استفاده از امتیازات تعرفه‌ای افغانستان زعفران‌شان را به اسم ما صادر می‌کنند

پیمان سخی رئیس اتاق بازرگانی و صنعت افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا در خصوص وضعیت تجارت دو کشور گفت: ارزیابی من این است که روابط تجاری دو کشور از سه سال قبل روند رو به رشد و مثبتی را در پیش گرفته و براساس نیازهای دو کشور جلو می‌رود. مخصوصا در یک سال اخیر که هیچ مشکل جدی پیش نیامده است.

وی در خصوص تعطیلی بانک آرین و نقش آن در تجارت دو کشور گفت: این بانک چندین سال است در افغانستان فعالیت دارد ولی نتوانسته نقش چشمگیری در تجارت دو کشور داشته باشد و حتی نتوانسته 10درصد از جابجایی پول را بر عهده بگیرد. البته تا آنجایی که من می‌دانم دیگر بانک‌های خارجی در مرزهای ایران نیز همین مشکل را دارند.

سخی در خصوص علت تعطیلی این بانک از سوی بانک مرکزی افغانستان گفت: قوانین بانک مرکزی افغانستان باعث شده که حتی بانک‌های افغانی نیز تحت فشار قرار بگیرند و در سال‌های اخیر ما شاهد بودیم که چند بانک خارجی مجبور شدند فعالیت خود را تعطیل کنند. اما به طور حتم بانک مرکزی دلایل موجه و قانونی داشته که جلوی فعالیت این بانک را گرفته زیرا بانک مرکزی نمی‌تواند سرخود و بدون دلیل قانونی جلوی فعالیت یک بانک را بگیرد. اما این که استناد حقوقی بانک مرکزی چه چیزی است من از آن خبر ندارم.

وی در خصوص میزان واردات و صادرات بین دو کشور گفت: اکنون تبادلات مالی مانند روال قبلی ادامه دارد و نیازهای ما به طور روزانه از ایران وارد می‌شود. هر کالایی که صرفه اقتصادی داشته باشد توسط تاجران دو کشور از بازار ایران تهیه و به افغانستان وارد می‌شود.

رئیس اتاق بازرگانی و صنعت افغانستان در خصوص صادرات زعفران ایرانی به اسم زعفران افغانستان گفت: برخی از کشورها مانند هند و چین امتیازات و تعرفه‌های خوبی برای زعفران افغانستان اعمال کرده‌اند و به نظر می‌رسد که تاجران ایرانی برای استفاده از این امتیازها زعفران را به صورت فله وارد افغانستان و سپس به اسم این کشور صادر می‌کنند تا بتوانند منافع مالی بیشتری کسب کنند.

وی در خصوص سرمایه‌گذاری‌های خارجی که در افغانستان انجام شده گفت: در بخش صنایع کوچک و متوسط بیشتر خود افغان‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند اما در صنایع بزرگ به علت نیاز به تکنولوژی و حجم زیاد پول، شرکت‌های خارجی هستند که نقش اصلی را دارند. به خصوص این امر در صنایع معدنی اتفاق می‌افتد به طوری که در سال‌های قبل چین پنج میلیارد دلار در معادن آهن سرمایه‌گذاری کرده و شرکت‌های دیگر نیز با ملیت‌های مختلف در بخش گاز، برق و صنایع معدنی در حال سرمایه‌گذاری هستند.

وی ادامه داد: در سال‌های اخیر چند شرکت ایرانی نیز شروع به سرمایه‌گذاری در معادن افغانستان کردند که با توجه به نزدیکی فرهنگ و هم‌زبانی و انتخاب شریک افغانی می‌توانند نسبت به سایر شرکت‌های خارجی موفق‌تر عمل کنند. در حوزه معدن، شرکت‌های ایرانی دارای تخصص کافی و تکنولوژی روز هستند.

سخی در خصوص فعالیت بندر چابهار گفت: در چند سال اخیر روابط سیاسی و تجاری ایران و افغانستان در بهترین حالت خود بوده به طوری که برخی مشکلات سیاسی نیز نتوانسته در روند تجارت دو کشور تاثیر منفی بگذارد در حالی که تجارت افغانستان با پاکستان همواره تحت تاثیر شرایط سیاسی بوده است. بندر چابهار نیز منافع اقتصادی چند کشور را تامین می‌کند و هند نیز برای فعال بودن این بندر تلاش زیادی می‌کند زیرا از طریق این بندر و افغانستان می‌تواند به راحتی به بازارهای آسیای میانه دسترسی پیدا کند. ایران نیز 50 هکتار زمین در چابهار در اختیار سرمایه‌گذاران افغانستانی قرار داده تا روابط و منافع اقتصادی سه کشور مستحکم‌تر شود.

سخی در خصوص شایعات قطع صادرات مواد نفتی و میعانات ایران به افغانستان گفت: من چیزی به صورت رسمی ندیدم اما اگر این امر واقعیت داشته باشد جایگزینی آن برای ما بسیار سخت خواهد بود و مجبور هستیم این مواد را از آسیای میانه و ترکمنستان بسیار گرانتر تامین کنیم. به طور کلی افغانستان اکنون جایگزینی برای نفت و فرآورده‌های آن که از ایران می‌آیند، ندارد.

وی ادامه داد: سالانه سه میلیون بشکه نفت خام در افغانستان مصرف می‌شود که یک میلیون آن از طریق ایران تامین می‌شود. در شش ماه اخیر ما شاهد افزایش واردات نفت از سمت ایران بودیم زیرا قیمتی که به ما داده می‌شود 20 درصد پایین‌تر از سایر کشورها است. فقط در ماه‌های اخیر اداره نفت افغانستان یک محموله شش هزار تنی نفت را به دلیل کیفیت پایین برگشت زده است اما همچنان ما مواد پتروشیمی، نفت و فرآورده‌های آن را از ایران تامین می‌کنیم.