ما دانشگاهیان باید نگران دولت ضعیف باشیم/ نباید پروژه توسعه اجرایی را منوط به انتخابات آزاد کنیم

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، احمد میدری در هفتمین همایش سالانه مرزهای دانش اقتصاد توسعه، گفت: اخیرا بحث توانمندسازی حکومت‌ها به یکی از موضوعات مهم بدل شده است و کسانی که نگران توسعه هستند در مورد ظرفیت دولت‌ها تامل می‌کنند. این اندیشه پس از جنگ جهانی و توسط آلبرت هیرشمن مطرح شد. آن زمان در میان اقتصاددانان، تئوری فشار بزرگ مطرح بود که عنوان می‌کرد برای توسعه همانند یک هواپیما باید با یک سرعت خاص تیک‌آف کرد و به یک سطح از سرمایه‌گذاری رسید اما هیرشمن در مقابل این اندیشه ایستاد و عنوان کرد که ما با محدودیت‌هایی به نام ظرفیت‌های سازمانی روبرو هستیم که بستگی به کیفیت دولت و بخش خصوصی دارد.

وی ادامه داد: شاید ما در کوتاه‌مدت بتوانیم تجهیزات و کارخانه را وارد کنیم اما توسعه سازمانی به این سادگی‌ها صورت نمی‌گیرد و بدون آن نیز توسعه محقق نمی‌شود. باید توجه داشت که اگر ظرفیت دولت محدود باشد بخش خصوصی هم رشد نمی‌کند، ظرفیت سازمانی در طول زمان شکل می‌گیرد و امری وارداتی نیست، از سنخ مهارت است و در طول زمان شکل می‌گیرد. هیریشمن باور داشت توسعه یک سفر دور و دراز است و باید به آ‌رامی به سمت آن حرکت کرد اما گاها سیاست‌مداران و اقتصاددانان این موضوع را نمی‌پذیرند و به محض انباشت سرمایه به سمت رشد سریع‌تر حرکت می‌کنند. خوشبختانه این دیدگاه اخیرا در بسیاری از دانشکده‌های اقتصاد جا افتاده است.

میدری تصریح کرد: گفته می‌شود توسعه چهار بعد دارد که یک بعد آن اجرایی است و بر اساس شاخص‌ها مشخص می‌شود که یک کشور تا چه اندازه ظرفیت اجرایی دارد. نباید فراموش کرد که تقریبا عموم دولت‌ها از مرحله توسعه زیرساخت‌ها عبور کردند و در حال حاضر نقش اصلی دولت افزایش شاخص‌هایی مانند نظام بهداشت و آموزش است که در توسعه ظرفیت اجرایی نقش بسیار مهمی دارند.

این استاد دانشگاه با اشاره به موضوع توسعه ظرفیت اجرایی در ایران گفت: اگر بپذیریم ظرفیت اجرایی در ایران مهم است این سوال مطرح می‌شود که چه باید کرد؟ ما دانشگاهیان باید نگران دولت ضعیف باشیم شاید دانشگاهیان و روشنفکرانی که عصر مشروطه تا کودتا را تجربه کرده بودند مشاهده کردند که دولت ضعیف چه بلایی سر کشور آورد. در واقع دولت ضعیف پروژه توسعه را منتفی می‌کند، ما علاقه داریم دولت قوی با دولت مردم‌سالار عجین باشد اما نباید پروژه توسعه اجرایی را منوط به انتخابات آزاد کنیم که این یک چالش فکری در کشور ما است.

وی ادامه داد: توسعه اجرایی با دولت کوچک هم محقق نمی‌شود و این تفکر که اگر دولت کوچک شود توانمند می‌شود نیز اشتباه است در مجموع توسعه اجرایی یک پروژه مستقل است.