فرشاد مومنی:
عنصر گوهری در رفتارهای مالی دکتر مصدق، شفافیت بود/ دولت در برابر تحریم‌ها، استراتژی انفعالی و غیرشفاف در پیش گرفته است
مومنی اظهار داشت: الان برخی‌ها اظهار نگرانی می‌کنند که اگر ما به FATF بپیوندیم در واقع راه دور زدن تحریم‌ها بسته خواهد شد، اما سوال این است چرا ما شیوه انفعالی را دنبال می‌کنیم که همزاد قطعی آن فساد گسترده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، فرشاد مومنی در نشست هفتگی موسسه دین و اقتصاد با موضوع « نگاه تاریخی به نهضت ملی شدن نفت در ایران» گفت: ماجرای ملی شدن صنعت نفت به اعتبار مضمون ضد استعماری خود به دنبال حاکم شدن بر مقدرات کشور براساس منطق و استدلال و دوری جستن از خشونت بود. همچنین به دلیل پیوندهای سنتی میان استعمار و استبداد داخلی نهضت ملی ناگزیر بود تا نیم نگاهی هم به ساختار قدرت و الگوی رابطه دولت و مردم داشته باشد.
وی ادامه داد: مسئله مهمی که به اعتبار شرایط کنونی ایران می‌تواند قابل استفاده باشد این است که در قرن بیستم اولین تجربه جدی اعمال تحریم علیه ایران در دوره ملی شدن نفت پدیدار شد. طبیعتاً یک سوال مهم این است که چگونه دولت ملی دکتر مصدق توانست بر آن تورم همراه با خشونت و تهدید که ایران را در معرض سلسله مشکلات حاد و فور قرار داد، غلبه کند؟ بطوری که بر اساس حافظه تاریخی و مستندات هیچ گونه اختلال معنادار در حیات جمعی ایرانیان ناشی از طرز مواجه دولت ملی با تحریم‌ها بوجود نیامد.
وی افزود: باید دانست که آن نرم افزار حکمرانی و شیوه‌های به کار گرفته شده چه بود که توانست بر شوک ناگهانی همراه با تهدید جدی نظامی غلبه کند. بنابراین باب یادگیری از این تجربه تاریخی همچنان برای مردم و حکومت ایران گشوده است. شخصا به اعتبار یک پژوهش مشترک به این جمع‌بندی رسیدم که شیوه حکمرانی و الگوی در پیش گرفته شده برای اداره جامعه در آن زمان و نظام اندیشه ورزی برای توسعه‌گرای کشور متناسب با آن زمان به گونه‌ای بود که امروز می‌توان ادعا کرد که یادگاری‌های مرحوم دکتر مصدق و همراهان ایشان از این زاویه اگر بیشتر از موضوع ملی شدن نفت نباشد کمتر از آن نیز نیست.
در شیوه حکمرانی با کاستی‌های اندیشه‌ای و سازمانی روبه‌رو هستیم
این اقتصاددان با بیان اینکه در شیوه حکمرانی با کاستی‌های اندیشه‌ای و سازمانی بسیار خارق‌العاده‌ای روبه‌رو هستیم، گفت: در این مورد دقت و ظرافت دکتر مصدق بسیار آموزنده است، در دوران دفاع مقدس مرحوم میر مصطفی عالی نسب در زمینه تنظیم رفتارهای مالی دولت یک دقت‌های منحصر به فردی می‌کردند که معطوف به دانش ضمنی بود که اکثر قریب به اتفاق اداره کنندگان آن زمان کشور فاقد آن بودند. بطوریکه پس از پایان جنگ و اداره کشور به شیوه دیگر و همچنین به اعتبار مطالعات جدی در مورد تاریخ اقتصاد ایران به این یقین رسیدم که ایشان به شدت تحت تأثیر حساسیت‌ها و شیوه حکمرانی دکتر مصدق بودند.
وی تاکید کرد: باید توجه داشت که رفتارهای مالی دولت اولین تجلی‌گاه اصلی مشخص شدن رابطه دولت با مردم است، بطوریکه این دقت‌ها در زمان جنگ نجات بخش بود و غفلت از آن در سه دهه اخیر، کشور را با خطرهای غیرمتعارفی روبه‌رو کرده است.
حساسیت مصدق به تک تک ریال‌های بخش عمومی یکی از راه‌های نجات ایران بود
وی ادامه داد: اهتمام دکتر مصدق به پرهیزکاری مالی از نظر شخصی و حساسیت ایشان به تک تک ریال‌های بخش عمومی یکی از راه‌های نجات قطعی ما بود و ایشان همیشه دولت‌مردان را نسبت به هزینه یک ریال از آن مورد عتاب قرار می دادند.
رییس موسسه دین و اقتصاد با اشاره به نقش شفافیت در حکمرانی دکتر مصدق گفت: باید توجه داشت که هفتاد سال پیش عنصر گوهری در رفتارهای مالی شخصی و حکومتی دکتر مصدق شفافیت بود. این شفافیت اجازه می‌داد تا دکتر مصدق از نیروی نظارت همگانی هم برای کنترل رفتارهای مالی حکومت‌گران بهره کافی ببرد و اگر بخواهیم از این منظر یک توصیه مشخصی به دولت کنونی داشته باشیم این است که شفافیت در همه زمینه‌ها جدی گرفته شود. اما در حال حاضر دولت در برابر تحریم‌ها استراتژی انفعالی و غیرشفاف در پیش گرفته است و جهت‌گیری آن نشان دادن عدم تاثیر تحریم‌ها بر کشور است و ما نیاز داریم که حکومت و دولت در برابر موج جدید تحریم‌ها که از منظر خصلت ضدانسانی یکی از منحصر به فردترین شیوه‌ها است تجدیدنظر کند.
تحریم واردات مواد اولیه دارو، قساوت آمیزترین جنایت علیه بشریت است
وی افزود: برای مثال ایران فقط داروی ساخته شده می‌تواند وارد کند در حالیکه بیش از ۹۰ درصد داروهای کشور از محل تولید داخلی است که اگر واردات مواد اولیه آن را تحریم کنند به معنی قساوت آمیزترین جنایت علیه بشریت خواهد بود، بنده نمی‌دانم چه اصراری است این واقعیت بین مردم کشور و دنیا در میان گذاشته نشود. یا ممانعت از ورود مواد اولیه تولید به معنی اشتغال‌زدایی گسترده و جنایت نامحسوس است که تحت عناوین تحریم اعمال می‌کنند.
وی با اشاره به نقش شفافیت در شرایط کنونی گفت: عدم شفافیت علاوه‌بر اینکه انگیزه مشارکت فعال مردم در موضوع تحریم‌ها را کاهش می‌دهد، ظرفیت‌های بزرگ مشروعیت زدایی را هم فعال می‌کند، بنده از آقای رییس جمهور تقاضا دارم آن تعهدی که در سال جاری چندین بار تکرار کردند مبنی بر شفافیت ارز تخصیصی را در عمل جدی بگیرند، چرا انتشار لیست دریافت کنندگان ارز با اختلال روبه‌رو است؟ به اعتبار لیست منتشر شده قبلی ارز تخصیصی در زمینه خودروسازی و قطعه سازی یکی از درشت‌ترین ارقام بود و دولت باید جدیت به خرج دهد و هم میزان ارزهای تخصصی و هم میزان ۴ هزار میلیارد تومان تسهیلاتی که قرار بود نیروی محرکه کاهش نیاز کشور به واردات قطعات خودرو و بسط فرصت‌های شغلی باشد را شفاف کند.
وی متذکر شد: در زمان آقای احمدی‌نژاد انتشار تعدادی از داده‌های حیاتی از سوی بانک مرکزی حذف شد و حالا باید پرسید چرا شما همان راه را ادامه می‌دهید و آن داده‌ها را باز نمی‌گردانید؟
