نگران فروش نفت نیستیم/ بخش خصوصی شجاعت ریسک پذیری را ندارد/ شرکت ملی نفت امتیازات بیشتری بدهد

اسداله قره‌خانی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره فروش نرفتن نفت در سومین عرضه در بورس اظهار داشت: انتظار نداشتیم در ابتدای کار عرضه، در بورس نفت توفیقات کامل داشته باشیم  دو فروش قبلی به صورت نسبی در ابتدای کار خوب است. اما ملاحظاتی وجود دارد که کار را سخت کرده است، ما در شرایط تحریم هستیم، پالایشگاه‌هایی که نفت ما را می‌خرند به دنبال عرضه مستمر هستند، قیمت‌ها نیز باید مناسب باشد، خریداران نفت نمی‌خواهند رصد شوند، انتقال ارز هم مزید بر علت است، زیرساخت‌های عرضه هم هنوز تکمیل نشده است.

وی با بیان اینکه ما باید رفته رفته مشکلات و موانع را برطرف کنیم، افزود: مثلا در عرضه اول اعلام کردیم 80 درصد ارزی و 20 درصد ریالی، به دلیل مشکلاتی که حادث شد در عرضه دوم پرداخت‌ها را به 80 درصد ریالی و 20 درصد ارزی تغییر دادیم و در عرضه سوم امکان پرداخت همه پول به صورت ریالی میسر شد.

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد: اگر کسی قرارداد خرید امضا کرد باید به این فکر کند به چه طریقی کار را با فروشنده ادامه دهد، وضعیت ال‌سی و انتقال ارز چگونه است، اینها مسائلی است که چون در مرحله اولیه هستیم، وجود دارد، ما شرکت‌های بخش خصوصی بزرگ نداریم، خریداران شرکت‌هایی هستند که وابسته به سازمان‌های عمومی غیر دولتی هستند اگر نتوانستند نفت را بفروشند با مشکل مواجه می‌شوند و یا سازمان‌های نظارتی ورود می‌کنند، همان مشکلاتی که در گذشته هم با آنها مواجه بودیم.

وی با بیان اینکه عرضه نفت در بورس در ایران نوپا است و ممکن است نقصان‌هایی داشته باشد، خاطرنشان کرد: امیدواریم شرکت ملی نفت هم برخی ملاحظات را در نظر گرفته و امتیازاتی بدهد تا بخش خصوصی بیشتری با اطمینان بالاتری ورود کند، اگر زمان قبل تحریم امکان خرید عرضه در بورس فراهم می‌شد قطعا مشکلات نقل و انتقال ارز وجود نداشت و فضا آماده‌تر بود. به هر حال ما آن زمان این کار را نکردیم وفضا را برای بخش خصوصی مهیا نکردیم، امروز که هزار و یک مانع و فشارهای بین المللی را داریم  اگر بخش خصوصی از نظر اقتصادی ضعیف بوده و تحت فشار باشد و قدرت چانه زنی و حامی نداشته باشد، طبیعی است، شجاعت ریسک پذیری را نداشته باشد. 

قره خانی در ادامه با اشاره به نوسانات قیمت نفت و فشارهای احتمالی بر خریداران بیان کرد: خریداران بخش خصوصی توان اقتصادی بالایی ندارند اگر قیمت نفت به یکباره بعد از خریدشان پایین بیاید، به فروش نرود و یا تعادل عرضه و تقاضا بهم بخورد با مشکل مواجه می‌شود چون بعضا ممکن است نفت روی آب بماند و مجبور به پرداخت حق دموراج شوند و این موضوع ریسک کار را بالا می‌برد.

وی یادآور شد: نباید این را هم فراموش کرد که شرط اول خرید و فروش نفت استمرار و پایدار بودن عرضه است زیرا هر پالایشگاهی بر اساس نوع خاصی از نفت تطبیق داده می‌شود بنابراین باید تضمین فروش متوالی وجود داشته باشد.

سخنگوی کمیسیون انرژی گفت: نگرانی‌های بخش خصوصی و دولتی برای فروش نفت یکی نیست. در برخی جاها بخش خصوصی راحت‌تر می‌تواند کار کند، قدرت چانه زنی و انعطاف بیشتری دارد، اگر قیمت مناسب بخرد می‌تواند تخفیفات لازم را اعمال کند ولی بخش دولتی این توان را ندارد  بنابراین سخت‌تر معامله می‌کند در مقابل اگر مشکل بوجود آمد بخش خصوصی تاب و تحمل پذیرش ریسک‌ها را ندارد. اگر دو ماه هم نفت بخش دولتی روی آب مانده و مشتری نداشته باشد می‌تواند جای دیگری بفروشد.

وی تاکید کرد: در حال حاضر قدرت مانورمان برای فروش نفت پایین است، بخش خصوصی ریسک بالا را تحمل نمی‌کند چون در شرایط طبیعی نیستیم، به لحاظ بیمه و نقل و انتقال ارز مشکل داریم، درست است گفته‌ایم امکان پرداخت ریالی فراهم است اما فروشنده باید ارز را تحویل و تبدیل به ریال کند و به کشور منتقل کند، این پروسه ریسک دارد. اگر هم ارز را به داخل منتقل و بعد تبدیل به ریال کند باز هم باید ریسک کند. برای تبدیل به واحد پول مقصد فروش نفت نیز باید هزینه‌هایی بپردازد و علاوه بر مالیات ارزش افزوده و یک مالیات معمولی بر آن وارد می‌شود اینها مسائلی است که ممکن است جرات و جسارت را از بخش خصوصی بگیرد اما در کل باید گفت بورس نفت فتح باب خوبی است و باید بتدریج موانع را برطرف و شرایط کار را تسهیل کرد.