قیمت نفت و تقابل کنگره با سیاست‌های ترامپ

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، بازار نفت در سال ۲۰۱۸ میلادی در حالی روند رو به نزول را طی کرد که بسیاری از پیش‌بینی‌ها حاکی از آن بود که سال خوبی به لحاظ قیمت سپری شود.

طبق آنچه برآورد شده قیمت شاخص نفت WTI آمریکا در پایان سال ۲۰۱۸ میلادی در سطح ۴۵ دلار و ۴۱ سنت برای هر بشکه و قیمت شاخص نفت خام برنت حدود ۵۴ دلار به ازای هر بشکه تثبیت شد که حدود ۲۰ درصد کمتر از قیمت پایانی سال ۲۰۱۷ میلادی است.

اگرچه سال میلادی گذشته از رخدادهایی همچون تحریم نفتی ایران توسط آمریکا اینگونه بر می‌آمد که قیمت نفت افزایشی باشد اما تحت فشار قرار گرفتن عربستان برای افزایش تولید، قیمت‌ها را کاهش داد.

ضمن اینکه جنگ تجاری آمریکا و چین هم بر نابسامانی‌های این بازار افزود و عرضه و تقاضا را در شرایطی پرنوسان قرار داد.

از دیگر سو اعطای معافیت‌ به مشتریان نفت ایران پس از آغاز رسمی تحریم‌ها که بسیاری دلیل آن را فشار کنگره آمریکا و مباحثی مثل افزایش قیمت بنزین در این کشور عنوان کردند مسئله را پیچیده‌ کرد، به این ترتیب که عربستان، روسیه و چند تولیدکننده دیگر عرضه نفت در بازار را افزایش داده بودند، تقاضا کاهش یافته بود و نفت ایران نیز از بازار حذف نشده بود، بنابراین کاهش قیمت دور از ذهن نبود.

این را نیز نباید فراموش کرد که تولید و عرضه نفت از سوی ایالات متحده هم به ارقام بسیار بالایی رسید، حتی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد مجموع تولید نفت آمریکا در حدود سال ۲۰۲۵ با مجموع تولید روسیه و عربستان سعودی برابری خواهد کرد.  

به هر روی اینگونه برآورد می‌شود که در سال جدید میلادی قیمت نفت روند رو به رشدی را داشته باشد چرا که به گفته کارشناسان کنگره جدید که در سومین روز از سال جدید میلادی کار خود را آغاز می‌کند، چندان با سیاست‌های اقتصادی نفتی ترامپ همراه نخواهد بود ضمن اینکه برنامه رئیس جمهور ایلات متحده برای کاهش قیمت نفت همواره با واکنش منفی تولیدکنندگان از شیل مواجه بوده است.

رضا مدیر در این خصوص به ایلنا گفت: با معافیتی که آمریکا برای صادرات ایران در نظر گرفت اکنون اهرم کنترل قیمت را در دست دارد و قیمت‌ها توسط اوضاع آب و هوایی یا شرایط اضطراری لیبی، ونزوئلا و نیجریه تعیین نمی‌شود، آمریکا به محض اینکه احساس کند قیمت‌ها در حال بالا رفتن است معافیت ایران را تمدید می‌کند، کما اینکه در برابر عربستان این کار را کرد. یعنی اوپک این معضل را دارد که حتی اگر توافق کند یک میلیون بشکه کم کند قیمت را نمی‌تواند خودش کنترل کند بنابراین پیش بینی‌ها بر این است که قیمت نفت زیر 50 دلار نماند و خود آمریکا هم نمی‌خواهد این اتفاق بیفتد. اما از سویی دیگر شرایط اقتصادی و جنگ تجاری دورنمای بازار را مبهم کرده است. 

وی افزود: از سوم ژانویه کنگره جدید آمریکا مهار کار را در دست می‌گیرد که هماهنگی زیادی با دولت ترامپ ندارد به نظر می‌رسد بسیاری از اهرم‌های ترامپ مثل جنگ تجاری، دیوار کشیدن دور مکزیک و مسائلی که باعث تنش و تشتت اقتصادی جهان شده بود، کم می‌شود و اثر مثبت روی قیمت نفت داشته و نمی‌گذارد قیمت‌ها بدون مهار سقوط و زیر 50 دلار برسد. 

معاون سابق امور اوپک وزارت نفت درباره اینکه آیا با توجه به رقم بالای تولید و صادرات نفت از سوی آمریکا بالا بودن قیمت به نفع این کشور نیست، بیان کرد: آمریکا مثل کشورهای اوپک نیست که یک شرکت بزرگ نفتی به عنوان شرکت ملی نفت داشته باشد و یا وزارت نفت بر آن حاکمیت کند، در آمریکا تقابل منافع، سیاست اقتصادی را تعیین می‌کند. از طرفی برخی عرضه کنندگان علاقمند به قیمت بالای نفت هستند ولی اکثریت مردم آمریکا و مصرف کنندگانی مثل نیروگاه‌ها خواستار قیمت پایین هستند.

وی با بیان اینکه فقط یک منفعت و دولت نیست که سیاست و سطح قیمت نفت و انرژی را تعیین می‌کند، خاطرنشان کرد: بنابراین در کل، آمریکا به دنبال قیمت بالای انرژی است ولی نرخ‌ها باید بهینه باشد که نه تولیدکننده و نه عرضه کننده در بلند مدت ضرر نکنند، یعنی آنچه در اوپک و کشورهای جهان سوم تولیدکننده نفت حاکم است نه مطلوب آمریکا است و نه اراده‌ای برای این کار دارند.

مدیر اظهار داشت: ایالات متحده به دنبال این است که قیمت نفت را بازار آزاد مشخص کند، یعنی بازیگران اصلی عرضه کنندگان و تقاضا کنندگان هستند، اما در اوپک و یا کشوری مثل نروژ صاحب اصلی نفت دولت است که به شرکت ملی نفت اعلام می‌کنند، تولید کم یا زیاد شود. در آمریکا چنین سیستمی برقرار نیست این کشور به سطح عمومی قیمت نگاه و سیاست خاصی اتخاذ می‌کند که قیمت بالا یا پایین برود. 

وی درباره اینکه آیا آمریکا در بلند مدت می‌تواند جای تولیدکنندگان بزرگی چون عربستان و روسیه را بگیرد، گفت: اصلا آینده سوخت‌های فسیلی اینگونه نیست که آمریکا بخواهد این کار را انجام دهد و بازار نفت تکان نخورد، اگر این اتفاق بیفتد قیمت به زیر 20 دلار می‌رسد زیرا با توجه به مباحث زیست محیطی و ورود انرژی‌های نو روز به روز تقاضا برای نفت در کشورهای صنعتی و توسعه یافته پایین می‌آید، بنابراین بعید است که سیاست انرژی امریکا اینگونه باشد که بخواهد افزایش تولید زیادی داشته باشد.