تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با ایلنا:
بورس وارد فاز استراحت و اصلاح قیمت شده است/ دیگر شاهد جهش تند نخواهیم بود/ نقدینگی هیجان‌زده از بازار بورس خارج می‌شود
یک تحلیلگر بازار سرمایه گفت: بازار سرمایه وارد یک فاز استراحت و اصلاح شده است. البته بخشی از این مسیر طی شده و مقداری از آن باقی مانده است. در فاز استراحت بازار پالایش می‌شود، یعنی نقدینگی تازه وارد و هیجان زده، بخشی یا تمام انگیزه خود را برای حضور در بازار سرمایه از دست می‌دهد و از بورس خارج می‌شود.
نوید قدوسی، تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در خصوص تحولات و نوسانات بازار سرمایه در چند هفته گذشته و افت و خیزهای صورت گرفته که موجب زیان برخی سرمایه‌گذاران تازه کار شد، گفت: یکی از ویژگی‌های بازار سرمایه در دو ماه گذشته این بود که شدت هیجان به شدت بالا رفت. این رفتار هیجانی را هم در خرید و هم فروش سهام شاهد هستیم.
وی ادامه داد: ریشه این رفتار نادرست در دو موضوع است؛ یکی این که رشد ارزش بازار و رشد ارزش سهام شناور شرکت‌های حاضر در بورس و فرابورس متناسب با حجم نقدینگی کشور بالا نرفته است. در نتیجه وقتی نقدینگی وارد این بازار یا از آن خارج می‌شود، صف‌های خرید و فروش شکل می‌گیرد. به بیان دیگر چون بازار سرمایه ما به لحاظ اندازه، زیاد رشد نکرده، ظرفیت جذب نقدینگی متورم و بزرگی که در اقتصاد کشور موجود است را ندارد. در نتیجه بازار دچار هیجان می‌شود.
وی افزود: نکته دیگر این که کیفیت و نوع نقدینگی وارد شده به بازار در دو ماه گذشته نسبت به مقطع قبل از آن، مقداری تغییر کرده است و این هم به ورود افراد مبتدی و تازه وارد به بورس مربوط می‌شود. این افراد بعد از این که در چند ماه گذشته در خبرگزاری‌ها و تیتر روزنامه‌ها خبرهایی مبنی بر رشدهای شدید بازار را شنیدند به سوی بازار سرمایه آمدند.
خرید بر مبنای تحلیل باشد نه بر اساس شنیده‌ها
قدوسی اظهار داشت: این افراد با این انگیزه که اگر در کسب سود در بازارهای موازی مثل بازار دلار یا سکه یا خودرو جا مانده‌اند، تلاش کنند این جا ماندن و عقب افتادن را در بورس جبران کنند. همچنین عده‌ای دیگر که در بازار دلار و سکه سود خوبی کسب کردند، با این تصور که رشد بازارهای موازی اشباع شده است، سرمایه خود را به بازار سرمایه آوردند. البته این تشخیص درستی بود و قطعا بازار سرمایه در ماه‌های گذشته برای سرمایه‌گذاری جای جذابی بود اما باید توجه داشت در بورس هم شرکت‌های خوب و بد داریم. همچنین شرکت‌های خوب و بهتر داریم.
وی ادامه داد: در خرید سهام برای این که نقدینگی حرکت منطقی و قابل دفاعی داشته باشد، خرید باید بر اساس تحلیل صورت بگیرد نه بر اساس شنیده‌ها که این خلاء در دو ماه گذشته به شدت دیده می‌شد.
بیشترین بازدهی در سهام شرکت‌های کوچک بود
این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: اگر اطلاعات مربوط به بازدهی سهام شرکت‌های گوناگون در شهریور ماه امسال را مرور کنید، می‌بینید که سهام شرکت‌های بنیادی و بزرگ در این ماه، رشد قابل توجهی نداشتند و حتی در مواردی بازدهی منفی داشتند و بازدهی بیشتر در سهام شرکت‌های کوچک با سهام شناور پایین، صورت گرفت. یعنی شرکت‌هایی که با ورود نقدینگی کوچک به آن سهام، رشد مناسبی داشتند. در مجموع به دلیل رفتار غیرحرفه‌ای فعالان حقیقی تازه وارد، این که بعد از مدتی صف‌های فروش سنگین شکل گرفت، چندان دور از ذهن نبود. در واقع تغییر کیفیت و نوع نقدینگی، به سرعت نمود پیدا کرد.
نهادهای متولی، هیجانات را کنترل کنند
قدوسی در خصوص نحوه مدیریت بازار سرمایه توسط نهادهای متولی این بازار در ماه‌های گذشته گفت: وقتی کیفیت و نوع نقدینگی تغییر می‌کند و عده زیادی معامله‌گر تازه وارد و کم اطلاع وارد بورس می‌شوند، بازار به شدت مستعد هیجان می‌شود. اینجاست که نهادهای متولی و همین طور صندوق‌های بازارگردان باید نقش خود را ایفا کنند و هیجانات را مهار کنند. این نهادها اگر دچار اشتباه بشوند به هیجانات دامن زده می‌شود که به نظر این اشتباه در هفته‌های گذشته رخ داده است.
محدودیت نوسان، کمک چندانی نکرد
وی در پاسخ به این پرسش که آیا وضع محدودیت‌هایی مانند سقف رشد 20 درصد یا 50 درصد از سوی سازمان بورس برای جلوگیری از رفتارهای هیجانی موثر بوده است؟ گفت: به نظر این اقدام در مرحله اجرا کمک چندانی به رشد شفافیت اطلاعاتی با هموار شدن روندهای قیمتی نکرد. مثلا محدودیت نوسان 20 درصدی فقط باعث شد همه شرکت‌ها یک جمله را به عنوان توضیح کپی کنند و روی کدال قرار دهند تا نمادشان باز شود. خب این چه اطلاعات جدیدی را به سهام داران می‌افزاید؟ البته در مورد کنفرانس‌های اطلاع‌رسانی موضوع فرق می‌کند. خیلی از شرکت‌ها اطلاعات خوب و جامعی را در کنفرانس‌های اطلاع‌رسانی‌شان ارائه می‌کنند و حالت پرسش و پاسخ نیز دارد در نتیجه به رفع ابهام‌ها کمک می‌کند.
عدم مدیریت درست موجب بی‌اعتمادی می‌شود
قدوسی افزود: عرضه حقوقی‌ها در مقطع دو هفته گذشته مخصوصا با سطوح منفی در مورد برخی نمادها، باعث شد آن ترسی که زمینه‌اش در بازار به واسطه ورود سهام‌داران جدید و بدون تحلیل با پول هیجان زده به بورس فراهم شده بود، به حالت بالفعل دربیاید و فشار فروش سنگین در بازار شکل گرفت. این اتفاق اگر به درستی مدیریت بشود عوارض آن محدود خواهد بود ولی اگر درست مدیریت نشود می تواند موجب بی‌اعتمادی به بازار سرمایه شود و نقدینگی‌ها جدید برای ورود به بورس، مردد شود.
بورس وارد فاز استحراحت و اصلاح شده
این کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت کنونی بازار بورس و علت ریزش قیمت برخی سهام گفت: من معتقدم که بازار سرمایه وارد یک فاز استراحت و اصلاح شده است. البته بخشی از این مسیر طی شده و مقداری از آن باقی مانده است. در فاز استراحت بازار پالایش می‌شود، یعنی نقدینگی تازه وارد و هیجان زده، بخشی یا تمام انگیزه خود را برای حضور در بازار سرمایه از دست می‌دهد و از بورس خارج می‌شود. همچنین مسیر شرکت‌های خوب به لحاظ بنیادی از شرکت‌هایی که به لحاظ بنیادی موضع قابل دفاعی ندارند، جدا می‌شود. یعنی همبستگی حرکت قیمت‌ها به این نحو که ارزش سهام همه شرکت‌ها بالا می رفت یا ارزش سهام همه شرکت‌ها پایین می‌آمد به تدریج از بین می‌رود. به بیان بهتر سهم خوب و بد، راه‌شان را از یکدیگر جدا می‌کنند. در دو هفته گذشته هم این موضوع را مشاهده می‌کنیم و هر چقدر جلوتر برویم این تفکیک قوی‌تر خواهد شد.
جهش تند نخواهیم داشت
قدوسی در خصوص پیش‌بینی خود از روندهای آتی بازار سرمایه سرمایه گفت: به نظر من وقتی این دوره اصلاح و پالایش در بورس طی شد باز هم شاهد رشد خواهیم بود ولی اصلا نباید رشد شارپ و تند، مانند آن چیزی که در دو ماه گذشته شاهد بودیم را انتظار داشته باشیم. بازار رشد خواهد کرد ولی با یک شیب ملایم و مبتنی بر تحلیل و ارزش‌گذاری شرکت‌ها. البته در رشد ملایمی که در آینده رخ می‌دهد به نظر من سهام خوب به لحاظ بنیادی، رشد خواهد داشت نه سهام بدون مبنا.
به تحلیل‌های ارزش‌گذاری سهام توجه کنید
وی در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر برای خرید یا فروش سهام، توجه به تحلیل بنیادی مفیدتر است یا تکنیکال؟ اظهار داشت: اگر قرار به انتخاب یکی از این دو تحلیل باشد، من تحلیل بنیادی و تحلیل‌های مربوط به ارزش‌گذاری سهام شرکت‌ها را پیشنهاد می‌کنم. زیرا تحلیل‌های مبتنی بر ارزش‌گذاری سهام بر اساس جریان‌های نقد آتی شرکت‌ها انجام می‌شود. به بیان ساده به سهام‌دار می‌گوید پولی که دارید بابت خرید سهام یک شرکت پرداخت می کنید، عواید این سرمایه‌گذاری شما در آینده چه اعدادی خواهد بود و این می تواند یک دید منطقی به خریدار بدهد. خرید سهم با این منطق موجب می‌شود سرمایه‌گذار پول خود را در جایی قرار دهد که یک اطمینان نسبی به آن وجود دارد. البته این اطمینان نسبی است و در بازارهای مالی، اطمینان مطلق نداریم. اما اطمینان نسبی وجود دارد که این سرمایه‌گذاری در آینده، برگشت با نرخ بازدهی مطلوب یا قابل قبول خواهد داشت. البته ما با ایجاد تضاد میان تحلیل بنیادی و تکنیکال موافق نیستم. در حالی که هرگز تضادی وجود ندارد. تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال دو ابزار مکمل یکدیگر هستند.
