کارشناس سیاستگذاری شبکه‌های اجتماعی:
ظرفیت‌های نظام پشت پیام‌رسان‌های داخلی نیامد/ مردم هنوز با احتیاط عمل می‌کنند
کارشناس سیاستگذاری شبکه های اجتماعی با اشاره به اینکه پیام‌رسان‌های داخلی در مراحل اولیه فیلتر تلگرام، جمعیتی ۲۰ میلیونی را پوشش دادند، گفت: برخلاف آنچه در ابتدا تصور می‌شد، ظرفیت‌های تعرفه‌ای و سیاست‌های اپراتوری نظام پشت این پیام‌رسان‌ها نیامد و به‌درستی از آنها حمایت نشد.
مهدی صرامی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره میزان فراگیری پیام‌رسان‌های داخلی در کشور عنوان کرد: از اوایل سال جاری هم‌زمان با تصمیم‌گیری در سطح شوراهای تصمیم‌گیر عالی در رابطه با جایگزینی پیام‌رسان‌های داخلی به جای پیام‌رسان خارجی تلگرام، قرار شد طی یک برنامه، اقداماتی توسط نهادهای مختلف از جمله وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، دستگاه قضایی و دستگاه‌های فرهنگی و تبلیغی کشور انجام شود.
وی ادامه داد: ارزیابی ما این است که در لایه برنامه‌ریزی نسبتا درست طراحی شد اما در مقام اجرا و کمی پیش از آن، مشکلاتی به وجود آمد. نشانه اینکه در مرحله طراحی، این برنامه موفق عمل شد، به طوری که حتی پیش از مسدود شدن تلگرام در همان ماه اول و دوم موج مهاجرت مردم را به پیام‌رسان‌های داخلی شاهد بودیم. مردم از آنجا که خبردار شده بودند تلگرام محدود می‌شود، به سمت پیام‌رسان‌های داخلی رفتند اما از جایی به بعد مشاهده کردند در داخل نظام و در مقام اجرا نظرات متعددی وجود دارد. این نظرات به شیوه‌های مختلف اعمال شد و اقدامات اجرایی طبق برنامه پیش نرفت.
این کارشناس سیاستگذاری شبکه‌های اجتماعی با اشاره به اینکه در رابطه با تلگرام اصطلاحا نوعی انفعال وجود داشت، گفت: در واقع ظرفیت‌های ملی نظام پشت پیام‌رسان‌های داخلی نیامد. مردم این‌ها را مشاهده می‌کردند و طبیعتا از آنجا که نیاز آنان سرویس است، وقتی دیدند اقدامات ضدونقیض انجام می‌شود، محتاطانه عمل کردند. مردم تصمیم گرفتند به سیاست‌های اعلامی توجه نکنند و سیاست‌های اِعمالی را جدی‌تر بگیرند. حقیقت هم این بود که برخلاف سیاست‌های اعلامی، سیاست‌های اِعمالی ادامه حمایت از اپلیکیشن‌های خارجی بود. مردم هم به این سیاست‌های اعمالی پاسخ دادند و به سمت استفاده از پوسته‌های تلگرام (پیام‌رسان‌هایی مثل هاتگرام و تلگرام طلایی) رفتند.
صرامی خاطرنشان کرد: در واقع مردم در یک مقطع احساس کردند قرار است ظرفیت‌های نظام پشت پیام‌رسان‌های داخلی بیاید و به این پیام‌رسان‌ها کوچ کردند. پیام‌رسان‌های داخلی ظرف یک ماه حدود ۲۰ میلیون جمعیت را پوشش دادند اما ظرفیت‌های تعرفه‌ای و سیاست‌های اپراتوری در عمل، پشت آنها نیامد.
وی افزود: از یک جایی به بعد پوسته‌های تلگرام مثل هاتگرام و تلگرام طلایی رشد جمعیتی پیدا کردند و اعلام شد تحت پوشش امنیتی نظام هستند.
صرامی با بیان اینکه اکنون بسیاری از افراد همچنان در پیام‌رسان‌های داخلی حضور دارند، گفت: این افراد هم‌زمان در تلگرام هم فعالیت می‌کنند و این نشان می‌دهد مردم در این رابطه با احتیاط عمل می‌کنند.
این کارشناس سیاستگذاری شبکه‌های اجتماعی با بیان اینکه پیام‌رسان سروش مربوط به رسانه ملی است، گفت: دو سه ماه اول سال رشد کاربران سروش بالا بود اما از برهه‌ای به بعد متوقف شد.
وی درخصوص پیام‌رسان ایتا گفت: برآورد ما این است که این پیام‌رسان کاملا خصوصی اداره می‌شود اما با این وجود بدون استفاده از ظرفیت‌های تبلیغی نظام، رشد قابل توجهی داشت. مردم آشنا بودن فضای آن را دوست داشتند. اوایل مسدودسازی تلگرام، بخشی از کسب و کارهایی که در تلگرام بودند به ایتا آمدند و یک جریان اجتماعی در ایتا قابل مشاهده بود. این اپلیکیشن هنوز هم ضربان دارد و نبضش می‌زند. هنوز خیلی از کانال‌های بزرگ تلگرامی در ایتا معادل دارند و فعالیت می‌کنند. البته فعالیت آنها کمتر از فعالیت کانال تلگرامی آن‌هاست اما هنوز فعال هستند.
صرامی با اشاره به پیام‌رسان گپ گفت: این شرکت هم خصوصی است و متعلق به بخش دولتی و حاکمیتی نیست؛ به همین دلیل افزایش تعداد کاربران آن یک موفقیت محسوب می‌شد.
وی با بیان اینکه اپلیکیشن «بله» با استراتژی سرویس‌های پرداختی رشد قابل توجهی داشت، یادآور شد: این پیام‌رسان متعلق به بانک ملی است و استراتژی این بانک برای اینکه بخشی از سبد تبلیغی خود را به سمت یک پیام‌رسان ببرد، هوشمندانه بود. راهبردی که بله دنبال می‌کند این است که با خدمات الکترونیک بتواند خدماتی را که دیگران نتوانسته‌اند ارائه کنند، ارائه کند.
این کارشناس سیاستگذاری شبکه‌های اجتماعی با اشاره به اینکه پیام‌رسان‌های دیگری نظیر آی گپ، بیسفون و پلاس هم درحال فعالیت در کشور هستند، گفت: با وجود دستیابی پیام‌رسان‌های داخلی به برخی موفقیت‌ها، از رشد این اپلیکیشن‌ها از یک جایی به بعد کاسته شد؛ چراکه مردم مجددا به سمت تلگرام و پوسته‌های آن روی آوردند.
وی تاکید کرد: آن ۲۰ میلیون جمعیتی که پیام‌رسان‌های داخلی در ابتدای مهاجرت مردم پوشش دادند، کماکان در این اپلیکیشن‌ها عضو هستند اما میزان فعالیت خود را کم کرده‌اند و از بخشی از خدمات این شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.
صرامی همچنین با اشاره به کارکرد واتساپ در کشور اظهار کرد: این پیام‌رسان کارکرد پیام‌رسانی دارد و کمتر کارکرد رسانه‌ای در آن مشاهده می‌شود. کارکرد رسانه‌ای در پیام‌رسان‌ها حائز اهمیت است و بخش مهم آن در قالب ویژگی کانال در پیام‌رسان‌ها تحقق می‌یابد که واتساپ فاقد این ویژگی است.
