برق تجدید پذیر گران نیست، برق فسیلی یارانه می‌گیرد

به گزارش خبرنگار  اقتصادی ایلنا، محمد ابراهیم رئیسی کارشناس اقتصاد انرژی در پنجمین کنفرانس و نمایشگاه انرژی خورشیدی ایران با موضوع "بررسی چالشهای فضای کسب و کار انرژی های تجدیدپذیر در سال 97اظهارداشت: قیمت ها سیگنال های خیلی مهمی به منظور سرمایه گذاری به شمار می روند و می توانند به سرمایه گذاری ها جهت بخشند. به همین منظور مشخص کردن درست قیمت برق انرژی های تجدیدپذیر از اهمیت بالایی بر خوردار است.

وی افزود: در واقع دو فاکتور می تواند برای یک صنعت انگیزه ایجاد کند، که  یکی از آن ها فراهم آوردن بستر مناسب برای توسعه آن با ایجاد تسهیلات قانونی و عامل دیگر خریداری با قیمتی است که بتواند سود بیشتری از سایر فعالیت های سرمایه گذاری ایجاد کند. بنابراین از میان روش های مختلفی که برای تشویق سرمایه گذاری در تجدیدپذیرها وجود دارد، تعرفه هایی که به شکل مسقیم با هزینه های تمام شده در ارتباط نیستند و به دنبال تامین هدف توسعه ای هستند به عنوان ابزار های انگیزشی برای توسعه یک صنعت مورد استفاده قرار می گیرند.

رئیسی خاطر نشان کرد: : نکته مهم تر از حفظ وضع موجود، چشم انداز تاریک توسعه انرژی های تجدید پذیر در ایران است، به بیانی دیگر قیمت ها با توجه به اینکه نرخ ارز تغییر کرده است و سرمایه گذاری عمده نیروگاهی تجدید پذیر بر اساس بودجه ارزی است و عمده سرمایه گذاران نیز خارجی هستند که موجب شده به سبب پرداخت های ریالی، و نواسانات ارزی سرمایه گذاری در این بخش به مشکل اساسی برخورد کند.

وی ادامه داد: ذکر این نکته ضرورت دارد که بدانیم، تعرفه های خرید تضمینی برق بر اساس قانون به چه صورتی تعیین می شود. در جواب این سوال باید گفت، بر اساس آیین نامه های اجرایی ماده 61  قانون اصلاح الگوی مصرف مبنی بر خرید برق به قیمت تضمینی از نیروگاه های تجدید پذیر، قیمت پایه خرید تضمینی برق بر اساس سه عامل متوسط قیمت تبدیل سوخت، ارزش سوخت صرفه جویی شده و هزینه های زیست محیطی و صرفه جویی شده در مصرف آب تعیین می شود، در واقع در صورتی که بتوان این سه قسمت را ارزش گذاری کرد، قیمت پایه خرید تضمینی برق تجدید پذیر به دست خواهد آمد.

وی افزود: متوسط نرخ تبدیل انرژی در ایران توسط شرکت مدیریت شبکه برق کشور تعیین می شود و به همان قیمتی است که نیروگاه های حرارتی آن را در یافت می کنند، که این عدد در حال حاضر حدودا، 600 ریال است.

کارشناس اقتصاد انرژی بیان کرد: این میزان برای عامل  دوم (ارزش سوخت صرفه جویی شده در هر کیلو وات ساعت) بر اساس فرمولی که در آیین نامه اجرایی بیان شده از تقسیم ارزش حرارتی هر کیلو وات ساعت برق بر ارزش جرارتی یک متر مکعب گاز طبیعی، ضرب در متوسط راندمان نیروگاه های حرارتی که در نهایت در قیمت سوخت صرفه جویی شده نیز ضرب خواهد شد.

ریسی ادامه داد: قیمت سوخت صرفه جویی شده نیز بر اساس قانون با قیمت سوخت مایع تعیین می گردد (در حال حاضر شامل ، نفت گاز و گازوییل است) که قیمت آن معادل 55 سنت به ازای هر لیتر گازوییل  یا نفت کوره می باشد.

وی خاطر نشان کرد: ذکر این نکته نیز ضرورت دارد که متوسط راندمان حرارتی  نیروگاه های کشور را 38 درصد در نظر بگیریم می توان گفت به ازای هر یک کیلو وات ساعت برق تولیدی در حدود 14 سنت؛ سوخت مایع مصرف خواهیم کرد.

وی افزود: به بیان دیگر اگر این 14 سنت را با دلار 10 هزار تومان در نظر بگیریم، در حدود 1400 تومان در قسمت صرفه جویی سوخت در معادله ذکر شده قرار خواهد گرفت.البته  به نظر می رسد که این عدد بسیار چالش برانگیز باشد، به دلیل آنکه در حاصل حاضر ترکیب سوختی که در نیروگاه های ایران مورد استفاده قرار می گیرد، ترکیبی از گاز طبیعی و سوختهای مایع است.

رئیسی گفت: بر طبق اعداد ارائه شده در آمار نامه تفصیلی برق، تولید هر کیلو وات ساعت برق حدودا 2./. لیتر گازوییل، 23/. متر مکعب گاز و 2./. لیتر نفت گاز استفاده می کنیم. که اگر این اعداد را در قیمت هر یک ضرب کنیم. متوسط سوخت صرفه جویی شده با اعداد بیان شده چیزی در حدود 9 سنت برآورد خواهد شد و این بدان معناست که در هرکیلووات ساعت تولید برق از تجدیدپذیرها چیزی در حدود 919 تومان صرفه جویی سوخت خواهیم داشت.قیمت گاز  در این محاسبات 30 سنت به ازا هرمتر مکعب در نظر گرقته شده است .

وی اضافه کرد: اما هزینه های زیست محیطی به چه شکل خواهد بود؟ این هزینه ها بر طبق رسمی ترین آمار اعلام شده  توسط سازمان برنامه و بودجه در سال 95 معادل 683 در نظر گرفته شده است که محاسبه این عدد، بر عهده سازمان محیط زیست با همکاری سازمان برنامه و بودجه خواهد بود که متاسفانه سازمان محیط زیست همکاری لازم را نداشته و عددی که اعلام داشته است 150 تومان بوده است  و به سبب عدم حضور عدد دست پایین 683 ریال اعلام شد. اگر امروز حد متوسط این عدد را با دلار 10 هزار تومان محاسبه کنیم، هزینه های زیست محیطی ما معادل 350 تومان خواهد بود. بنابراین با اعداد  مذکور معادله قابل حل خواهد بود.به طوری که هزینه های زیست محیطی  350 تومان، هزینه های صرفه جویی سوخت 1400 تومان، متوسط قیمت تبدیل سوخت 60 تومان، بنابراین عدد نهایی معادل 1810 تومان خواهد بود، که این عدد بدون هزینه های انتقال است.حتی در صورتی  که فرض شود، عدد 150 تومان به عنوان هزینه های زیست محیطی قرار گرفته شود و باز هم عدد 1129 تومان حاصل خواهد شد.

وی در ادامه بیان کرد: در حقیقت قیمتی که در حال حاضر برای یک نیروگاه خورشیدی استفاده می شود عدد 490 تومان در نظر گرفته شده است و آیا این عدد امکان ایجاد انگیزه برای سرمایه گذار ایجاد خواهد شد؟ در نهایت اگر قرار چیزی که 1810 تومان هزینه داشته است تنها 490 خریداری شود، تولید کننده مورد ظلم قرار خواهد گرفت.

ریسی تاکید کرد: ذکر این نکته لازم است که تنها تغییر قیمت راهکار این مساله نخواهد بود و عوامل دیگری نیز می توانند موجب کاهش هزینه ها ی مصرفی گردند که از آن جمله می توان به کاهش میزان مالیات دریافتی، کاهش میزان  عوارض گمرکی اشاره کرد.بنابراین به نظر می رسد بازنگری اعداد خرید تضمینی برق ضرروی باشد.

وی در پایان افزود: دولت باید تکلیف این حوزه را صراحتا مشخص نماید، تا  از ورشکستگی سرمایه گذاران این صنعت جلوگیری به عمل آید.و چشم انداز روشنی برای سرمایه گذاری و توسعه این صنعت ایجاد کند.