امکان مدیریت بازار محصولات کشاورزی

«سید راضی نوری» در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، ضمن تأکید مجدد بر اینکه برای ساماندهی بازار، همسویی قیمت‌ها با نرخ‌های جهانی و حمایت از کشاورز و تولید راهی به جز ورود به بورس کالا نداریم، اضافه کرد: در راستای برنامه‌ریزی بلندمدت برای کالاهای مختلف بخش کشاورزی راهی به جز عرضه در بورس کالا وجود ندارد و این امر می‌طلبد که تمام تمهیدات و زیرساخت‌های لازم فراهم شود تا به کمک اجرای سیاست قیمت تضمینی در بورس کالا بتوان مشکلات کشاورزان را حل کرد.

این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی همچنین در بیان مزایای اجرای سیاست قیمت تضمینی در بورس کالا برای محصولاتی همچون گندم اظهار کرد: طبق نظر کارشناسان و برنامه‌ریزان، این سیاست موفقی است که باید برای توسعه آن زیرساخت‌های لازم در بورس کالا بیش از گذشته تقویت شود. شفافیت معاملاتی، دسترسی به آمارهای دقیق و وصول پول کشاورزان در اسرع وقت که در نهایت کاهش بار مالی دولت را به همراه دارد، از مهم‌ترین مزایای آن محسوب می‌شود. وی افزود: در حال حاضر تمام هزینه‌ها برای تأمین نهاده‌های تولید بر عهده کشاورز است. برای اجرای سیاست قیمت تضمینی دولت باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که هزینه‌ها رفته رفته از روی دوش کشاورز برداشته شود.

نماینده مردم شهرستان شوش در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه عرضه محصولات مختلف در بورس کالای ایران باعث انطباق بیشتر با قیمت‌های جهانی می‌شود، افزود: انجام معاملات کالاهای مختلف در بورس موجب حرکت قیمت‌ها به سمت واقعی‌تر شدن و هماهنگی بیشتر با بازارهای جهانی شده و این یک مزیت مهم به شمار می‌رود.

کارنامه قابل قبول

عضو هیات مدیره بورس کالای ایران در خصوص انتشار اوراق سلف موازی استاندارد گندم و تامین مالی بخش کشاورزی از این طریق گفت: بورس کالا با شکل‌دهی یک بازار منسجم، اطلاعات قیمتی و حجمی قابل اتکا در اقتصاد برای کالاهای مختلف ایجاد کرده و این اطلاعات علاوه بر فرصت‌های مناسب سرمایه‌گذاری، ظرفیت‌های کلی اقتصاد را مشخص می‌کند؛ بنابراین، سیاست‌گذاران، سرمایه‌گذاران و فعالان، امکان ارائه تحلیل‌های اقتصادی و مالی برای توسعه سرمایه‌گذاری‌ها و تولید را پیدا می‌کنند.

«محسن عبدالهی» در ادامه افزود: از طرفی با توسعه ابزارهای نوین مالی در بورس کالا، از جمله ابزارهای مشتقه، سلف و قراردادهای آتی و اختیارات، امکان کاهش یا حذف ریسک خرید کالاها فراهم شده تا تولید‌کننده و مصرف‌کننده، بتوانند بسته به نیاز خود، برنامه تولید و مصرف خود را با به‌کارگیری ابزارهای مختلف اجرایی کنند و از نوسانات قیمت‌ها در آینده مصون بمانند.

مدیریت ریسک در بورس کالا

ذکر این نکته ضروری است که ارتقای سلامت نظام اداری، شفافیت مالی، بهبود دسترسی همگانی به اطلاعات، فراهم آوردن فرصت برابر ساختار معاملات در بورس کالای ایران، مکانیسم حراج عمومی، نبود نیاز ارتباط مستقیم بین طرفین معامله، انتشار آمار معاملات و امکان ایجاد دسترسی آنلاین به اطلاعات معاملات توسط نهادهای نظارتی ذی‌صلاح از جمله مزایای عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران است.

با وجود بورس کالای ایران، فعالان اقتصادی با پیاده‌سازی استراتژی‌های ترکیبی مختلف، امکان کسب سود مناسبی خواهند داشت و می‌توانند ریسک تولید و مصرف را مدیریت کنند. طی مدت فعالیت بورس کالای ایران، پذیرش و قابل معامله شدن انواع محصولات کشاورزی در زیرگروه‌هایی مثل کنجاله، ذرت، شکر، پسته، پنبه، زیره، زعفران، عدس، نخود، جو، برنج، خرما، روغن، کشمش، گندم، چای، مرغ منجمد، دانه‌های روغنی، تخم‌مرغ و سایر محصولات، امکان مبادله طیف وسیعی از کالاهای کشاورزی را برای فعالان میسر کرده است. ماده ۳۳ قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی با اتکا به ظرفیت‌های بورس کالای کشور، قیمت تضمینی محصولات کشاورزی را جایگزین خرید تضمینی کرده که این امر، بار مالی دولت را برای حمایت از اشتغال کشاورزان تا یک‌سوم کاهش داده است، به‌ طوری که تولید‌کنندگان محصولات کشاورزی محصولات خود را با تحویل به انبارهای استاندارد تحت نظارت بورس کالا، تبدیل به گواهی سپرده کالایی کرده و آن را در بورس کالا عرضه می‌کنند و در صورت کاهش قیمت بورس نسبت به قیمت تضمینی اعلام شده، مابه‌التفاوت آن از سوی دولت به تولیدکنندگان پرداخت می‌شود. با برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات صورت گرفته، بازیگران و فعالان حوزه‌های گواهی سپرده کالایی، آتی، اختیار معامله و سایر اوراق بهادار مبتنی بر انواع محصولات کشاورزی مثل گندم، جو و ذرت، با تأسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی، گسترده‌تر شده و با فرهنگ‌سازی و آموزش این ابزارهای نوین مالی در بین کشاورزان، امکان برنامه‌ریزی متناسب با ظرفیت‌های تولید و پیش‌فروش کالا با قیمت مشخص برای این قشر مؤثر در جامعه فراهم خواهد شد.