تعدیل‌های منفی سنگین «EPS پیش‌ بینی شده» و زیان سهامداران/ اقدام سازمان بورس تحسین برانگیز است/ TTM واقعی‌ترین جایگزین EPS

EPS  خلاصه اصطلاح earning per share یا سود هر سهم است. هر گاه کل سود پس از کسر مالیات را به تعداد سهام تقسیم کنیم؛ سود هر سهم بدست می‌آید.  P/E هم بر مبنای این تعریف معیاری است که درآمد سالانه یک سهم را با قیمت بازار آن مقایسه می‌کنند.

از مفاهیم دیگر بازار سرمایه «EPS پیش بینی شده» است که سود هر سهم شرکت برای سال مالی که در پیش است پیش بینی می‌شود و منظور از EPS تحقق یافته سود هر سهم است که در دوره مالی گذشته به هر سهم تعلق گرفته. البته عبارتی که چالش انگیزترین قسمت محسوب میشود تعدیل EPS است که علی رغم پیش بینی اولیه شرکت‌ها در ابتدای سال مالی ممکن است این سود کمتر یا بیشتر از پیش بینی گردد.

تا کنون EPS پیش بینی شده مبنای تعیین P /E سهم در بازار بورس بود که البته دارای نواقص بسیاری بود.  معمول  بود که شرکت‌های بورسی (غیر از شرکت‌های سرمایه گذاری)  پیش بینی EPS سال آینده خود را قبل از اتمام سال مالی جاری اعلام کنند. این نوع پیش بینی عمدتا بر اساس تفکر مدیریت مجموعه و حتی شاید دور از شرایط واقعی، در اکثر موارد خوشبینانه و گاهی بد بینانه اعلام می‌شد و این پیش بینی مبنای قیمت گذاری سهم در سال آینده می‌شد. چه بسا شرکت‌هایی که علیرغم روند صعودی با  پیش بین‌های بدبینانه سهامداران خود را متضرر می‌کردند یا برعکس شرکت‌هایی که با پیش بینی‌های خوشبینانه و به دور از واقیعت، EPS پیش‌بینی شده را اعلام می کردند و طی سال به دلیل عدم تحقق پیش بینی با تعدیل‌های منفی سنگین مواجه می‌شدند. سهامداران گروه خودرو کاملا این موضوع را درک می‌کنند.

اقدام سازمان بورس برای حذف «EPS پیش بینی شده» تحسین برانگیز است و به نظر می‌رسد شیوه جدید یا اصطلاحا (Trailing Twelve Months) TTM واقعی‌ترین جایگزین به جای EPS باشد، چرا که بر اساس واقیعت‌های موجود شرکت و نه بر اساس تفکرات و اعمال سلایق مدیران آن شرکت‌ها خواهد بود. مبنای محاسبه شیوه جدید بر اساس عملکرد واقعی 12ماه گذشته است. اطلاعات لازم از گزارش‌های میان دوره‌ایی و پایان دوره‌ایی ناشران استخراج می‌شود. به طور مثال اگر شرکتی گزارش‌های 6 ماهه را ارائه کند سود و زیان این دوره با سود و زیان شش ماه آخر سال مالی قبل جمع و P/E محاسبه خواهد شد. شرکت‌های بورسی باید اطلاعات عملکرد ماهانه خود را طی 10 روز در سامانه کدال اطلاع رسانی کنند که کمک زیادی به تحلیگران می‌کند تا تغییرات در EPS پیش‌بینی‌شده شرکت‌ها را رصد کنند .

لازم به ذکر است در راستای شفافیت بیشتر بازار سرمایه، شرکت‌های بورسی ملزم به ارائه گزارش تفسیری مدیریت در کنار صورت‌های مالی 3 و 6 و 9 و 12 ماهه شده‌اند که شامل اطلاعات مفصل و مفیدی برای سهام‌داران خواهد بود.

نویسنده: یوسف اصلانی، تحلیلگر بازار سرمایه