اختلاف نظر روسیه و عربستان بر سر قیمت نفت/ اوپک 173 باید تولید کنندگان شیل را برای همکاری متقاعد کند

فریدون برکشلی مدیر گروه مطالعات انرژی وین در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایلنا با اشاره به اهمیت اجلاس 173 اوپک اظهار داشت: اجلاس ١٧٣ وزراى نفت اوپک و تولید کنندگان غیر اوپک، بزرگترین تجمع تولید کنندگان نفت خام جهان است. قبل از این اجلاس وزارتى هرگز ٢٦ کشور تولید کننده نفت خام جهان در یک اجلاس و جملگى با هدف تحدید تولید نفت و مدیریت عرضه به منظور توازن بازار جهانى نفت تجمع نکرده بودند.در این اجلاس طیف گسترده اى از تولید کنندگان از کشورهایى چون عربستان و روسیه که تولید جمعى آنها به ٢١ میلیون بشکه در روز یا تقریبا نیمى از تولید جمعى اعضاء شرکت کننده  می رسد، همچنین تولید کنندگانى مانند نیکاراگوئه با ظرفیت صادرت کمتر از ٥٠ هزار بشکه در روز حضور دارند. بنابراین اوپک هرگز شاهد تجمع چنین طیف گسترده و متنوعى از تولید کنندگان با گرایشات متفاوت سیاسى و اراتباطات بین المللى نبوده است.

نفت طی 3 سال 50 درصد از ارزش خود را از دست داد

وی در ادامه با بیان اینکه قیمت جهانى نفت از ارقام سه رقمى در سال ٢٠١٤ تا پایان سه ماهه دوم ٢٠١٧ نزدیک به ٥٠ درصد از ارزش خود را از دست داد، تصریح کرد: این بدان معناست که تولید کنندگان نفت اعم از اوپک و تولید کنندگان غیر اوپک بیش از ١٧٠٠ تریلیون دلار از قدرت مالى خودرا به نفع کشورهاى مصرف کننده از دست دادند.

اتفاق نظر اعضا بر نفت 60 تا 65 دلار

برکشلی بیان کرد: در حال حاضر تولید کنندگان نفت عموما برروى قیمت متوسط ٦٠ تا ٦٥ دلار توافق نظر دارند. البته کشورهایى چون ونزوئلا و نیجریه برروى طیف قیمتى ٦٠-٧٠ دلار نظر مثبت دارند. در حقیقت تولید کنندگان نفت اوپک و غیر اوپک براین اعتقادند که در قیمت کف ٦٠ دلار، میزان ذخایر نفتى موجود نزد مصرف کنندگان در صورت ادامه قیمت ٦٠تا 65 دلار در بشکه با کاهش متوسط ٣٠٠ تا٣٤٠ هزاربشکه در روز به متوسط ذخیره سازیهاى ٢٠١٤ نزدیک مى شود که در آن صورت ساختارهاى بازار در تعادل و توازن قابل قبولى قرار مى گیرند.چنین سیاستى که توسط سازمان اوپک طراحى و اجرایى شد، مورد استقبال و حمایت تولید کنندگان خارج از سازمان اوپک قرار گرفت.

ذخایر نفتی جهان تا 2018 به تعادل می‌رسد

وی با بیان اینکه ذخیره سازی ها تا پایان 2018 به تعادل خواهد رسید، گفت: گزارش های موثق کانون هاى معتبر نفتى مانند دبیرخانه اوپک و آژانس بین المللى انرژى دلالت بر این واقعیت دارد که در صورت ادامه کاهش 1.8 میلیون بشکه درروز از تولید جمعى عرضه کنندگان نفت که هم اکنون جارى است و با پایبندى و خویشتن دارى کم نظیرى توسط کشورهاى متعهد، متوسط میزان خیره سازی ها تا پایان ٢٠١٨ بازار جهانى نفت را به تعادلى مستحکم خواهد رسانید.

میزان رضایت اعضا از قیمت‌ها

مدیر گروه مطالعات انرژی وین در پاسخ به اینکه قیمت‌ها چقدر انتظارات اعضا را برآورده کرده است، توضیح داد: سطح درآمد تولید کنندگان تابعى است از دو عامل قیمت نفت، حجم عرضه و صادرات نفت. این معادله براى همه تولید کنندگان یکسان نیست. بطور مثال ونزوئلا که نفت سنگین و ارزان ترى تولید مى کند و هم اکنون نیز با کاهش تولید مواجه است، خواهان قیمت هاى بالاتر از ٧٠ دلار در بشکه است تا به اقتصاد آسیب پذیر خود سروسامان دهد. کشورهاى خاورمیانه هم مشکلات مالى جدى دارند ولى ذخایر ارزى بالایى دارند که قیمت را تا حدى جبران مى کند.

اختلاف نظر روسیه و عربستان بر سر قیمت

وی در ادامه با اشاره به وضعیت روسیه خاطرنشان کرد: در اینجا یک اختلاف مهم و جدى مابین عربستان و روسیه وجود دارد. روسیه با اعمال اقتصاد مقاومتى و تنوع بخشى به اقتصاد پهناور روسیه، اقتصاد ملى خود را تا حدى از وابستگى به قیمت هاى بالاى نفت، مستقل کرده و لذا قیمت مصوب روسیه در بودجه سال ٢٠١٨ فقط ٤٥ دلار در بشکه است، این در حالى است که عربستان قیمت ٦٠-٦٥ در بشکه را اساس سیاست‌هاى جاه طلبانه ولیعهد جوان سعودى در اقتصاد عربستان قرار داده است. از همین روى عربستان طى ماه گذشته دیپلماسى فعال نفتى را شروع کرده است.عربستان با متقاعد ساختن همه تولید کنندگان نفت خام براى شرکت در اجلاس ١٧٣ مى کوشد که از یک سو روسیه را در فشار قراردهد و در عین حال چنانچه مسکو از همکارى با اوپک در خویشتن دارى در تولید سر باز زد، هنوز کشورهاى تولید کننده دیگر تا حدى عدم حمایت روسیه را جبران کنند.

نگرانی از شیل‌ها ادامه دارد

وی یادآور شد: در عین حال روسیه و عربستان هردو نسبت به افزایش فزاینده تولید و عرضه نفت خام هاى غیر متعارف امریکا نگرانند و این نگرانى واقعى و جدى است. امریکا پس از نیم قرن اینک به یک صادر کننده نفت خام شل تبدیل شده است و خویشتن دارى تولید کنندگان اوپک و غیر اوپک نتیجه اى جز کاهش سهم بازار براى ما نداشته است و جاى خالى نفت او پک و غیراوپک توسط نفت شیل پر مى شود.نفت شیل در قیمت هاى ٦٥-٧٠ دلار در هر بشکه اقتصادى است،لذا کاهش تولید اوپک و افزایش قیمت ها بدون همکارى تولید کنندگان شیل کمک چندانى به افزایش قدرت خرید تولید کنندگان سنتى نمى کند.

دیپلماسی فعال اوپک 173 برای متقاعد کردن غیرمتعارف‌ها

برکشلی در خاتمه تاکید کرد: یکى از دستاوردهاى مهم اجلاس ١٧٣ در ٣٠ نوامبر در وین طراحى و اتخاذ یک دیپلماسى فعال براى متقاعد ساختن تولید کنندگان نفت‌هاى غیر متعارف براى همکارى با سازمان اوپک بزرگ است.