تحلیلگر حوزه انرژی در گفتوگو با ایلنا:
احتمال شکاف در سیاست خارجی اروپا و آمریکا/ شرکت‌های نفتی با ترامپ همراهی نمی‌کنند
شهروئی گفت: در صورت بازگشت تحریم های امریکا به وضع سابق، گمان می رود شرکت های نفتی غیر امریکایی از تحریم های یکجانبه امریکا چندان پیروی نکنند. اما از آنجایی که همراهی شرکت های ارائه دهنده خدمات مالی در جهان که وابستگی زیادی به امریکا دارند، کار را برای ما در نقل و انتقال پول و سرمایه دشوارتر خواهند کرد،توسعه صنعت نفت کشور را کند خواهند کرد.
علی شهروئی از مدیران حوزه انرژی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره تاثیر تصمیم ترامپ برای خروج و ادامه حضور در برجام بر اوضاع نفت ایران اظهار داشت: این یک بازی با بازیگران متفاوت و امکان انتخاب استراتژی های متفاوت است. بازیگران اصلی آن را می توان امریکا، اروپا، همسایگان حاشیه خلیج فارس به رهبری عربستان و نیز دو کشور چین و روسیه دانست.
وی افزود: در خصوص انتخاب استراتژی های بازیگران این بازی چند حالت متصور است. حالت اول اینکه حرفهای ترامپ برای خروج از برجام در اصطلاح بلوف باشد و امریکا از برجام خارج نشود اما برای فشار و تحریم یکجانبه علیه ایران از ابزارهای دیگری همچون آزمایش موشکهای بالستیک و نقض حقوق بشر استفاده کند و تحریم های جدیدی را علیه صنعت نفت ایران و سخت تر کردن خدمات مالی وضع کند. در این صورت در بحث آزمایش موشکهای بالستیک ، فرانسه و انگلستان ممکن است تا اندازه ای با امریکا همراهی کنند اما با فشار و مخالفتهای زیادی از جانب اروپا مواجه نخواهیم شد .
شهروئی تاکید کرد: ممکن است اروپا در تحریم هایی علیه شرکت ها و اشخاص مرتبط با صنایع نظامی ایران نیز اروپا با امریکا همراه شود ولی در صنایع نفت و خدمات مالی با امریکا همراهی نخواهد کرد.
وی تصریح کرد: در حالت دوم امریکا ممکن است عدم پایبندی ایران به برجام را به بهانه هایی اعلام کند اما پیش شرط عدم خروج از برجام را گفتگو برای الحاق یک متمم و یا الحاقیه به برجام قرار دهد که علاوه بر رفع ابهام در خصوص بندهایی از برجام، محدودیت موشک های بالستیک ایران را نیز دربرگیرد.
این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: در این صورت احتمال همراهی اروپا با امریکا در فشار به ایران برای وارد شدن به فرآیند گفتگوهای جدید وجود خواهد داشت گرچه روسیه و چین چندان با این روند موافق نخواهند بود.
وی با بیان اینکه امتناع ایران از چنین مذاکراتی نیز ممکن است به نزدیک شدن امریکا و اروپا و اعمال برخی تحریم های مشترک منجر شود، گفت: در این حالت اگر چه فشارهای اتحادیه اروپا بدلیل نگرانی از برهم خوردن برجام مانند گذشته نخواهد بود اما تبعیت شرکت های اروپایی و آسیایی از تحریم های امریکا و عدم تمایل‌شان برای حضور در ایران بیشتر خواهد شد و به تبع آن شرایط برای سرمایه گذاری در صنعت نفت و نیز معامله با شرکت های اروپایی دشوار می شود.
شهروئی بیان کرد: در حالت سوم ممکن است امریکا بدون درخواست مشخص و مذاکراتی با اروپا، بصورت یکجانبه از برجام خارج شود و اروپا کماکان به برجام پایبند بماند. اکثر تحلیل هایی که در این روزها در خصوص خروج امریکا از برجام مطرح می شود در این قالب است. در این صورت با توجه به ایجاد شکاف بیشتر در سیاست خارجی اروپا و امریکا ، در صورت بازگشت تحریم های امریکا به وضع سابق، گمان می رود شرکت های نفتی غیر امریکایی از تحریم های یکجانبه امریکا چندان پیروی نکنند. اما از آنجایی که همراهی شرکت های ارائه دهنده خدمات مالی در جهان که وابستگی زیادی به امریکا دارند، کار را برای ما در نقل و انتقال پول و سرمایه دشوارتر خواهند کرد،توسعه صنعت نفت کشور را کند خواهند کرد.
وی خاطرنشان کرد: در هر سه حالت شرکت های اروپایی و آسیایی برای حضور در ایران جانب احتیاط را بیشتر مراعات خواهند کرد و در صورت تحریم امریکا خدمات مالی نیز برای نقل و انتقال پول و سرمایه به کشورسخت تر می شود و فروش نفت ایران به کشورهای اروپایی بدلیل مشکلات بازگشت پول به کشور نیز مقداریکاهش خواهد گذاشت.
این کارشناس نفتی با اشاره به قرارداد ایران با توتال نیز گفت: با توجه به اخذ مجوزهای لازم از خزانه داری امریکا احتمال فسخ این قرارداد بسیار کم است مگر اینکه بین اروپا و امریکا اجماعی در شرایط خاص صورت گیرد که می تواند ناشی از انتخاب استراتژی اشتباه از طرف ما در این بازی باشد. اما امکان گرفتن مجوزهای مشابه برای سایر شرکت های اروپایی و آسیایی دشوارتر می شود.
وی با بیان اینکه استراتژی اتحادیه اروپا در قبال برجام و نیز تداوم همکاری های اقتصادی این اتحادیه با ایران ، با نگاه به سایر تحولات و حرکات بازیگران بویژه رفتارهای ایران اتخاذ می شود، اظهار داشت: در صورتی که پایبندی ایران به برجام کماکان توسط آژانس تایید شود و نیروهای مخالف برجام در کشور با توجه به خروج امریکا از برجام، دست بالا را در تصمیم گیری ها پیدا نکنند و احیاناً با اتفاقاتی شبیه آنچه در حمله به سفارت عربستان رخ داد، پیام های منفی به جامعه جهانی فرستاده نشود، می توان کماکان به این همکاری های اقتصادی فارغ از بازگشت تحریم های امریکا ادامه داد. البته باید توجه داشت که در این حالت هم کماکان رفتار بازیگران اقتصادی اروپا و نهادهای مالی در قبال ایران بدون مشکل نبوده و سرمایه گذاری خارجی در کشور سهل الوصول نخواهد بود.
شهروئی در ادامه بیان کرد: در خصوص بحث تاثیر تحریم جدید بر صادرات نفت ایران و نگرانی بازار از کاهش عرضه، با توجه به اینکه بازار جهانی نفت اکنون در وضعیت اشباع قرار دارد و برخی تولیدکنندگان منطقه ای به رهبری عربستان که در رقابت سیاسی با ایران نیز هستند، همچون دوران تحریم امکان افزایش تولید و تصاحب سهم ایران در بازارهای جهانی را دارند، و همچنین افزایش تولید برای تولیدکنندگان نفت شیل نیز متصور است، در صورت تحریم فروش نفت ایران نخواهند گذاشت بازار دچار تغییر محسوسی شود و ریسک تحریم ایران در حوزه انرژی را برای جامعه جهانی کم می کنند.
وی تاکید کرد: لازم است ستاد اقتصاد مقاومتی، وزارت نفت و دستگاه دیپلماسی کشور با پیش بینی مشکلات احتمالی آتی، در این خصوص از هم اکنون به راهکارهای متقابل بیاندیشند و البته در کنار اقدامات بین‌المللی، توجه به استفاده بهینه از لنگرظرفیت های داخلی کشور نیز موثر خواهد بود.
