تشریح تمام جزئیات قرارداد فاز 11 / به توتال امتیاز ویژه ندادیم / مکلف شدیم تا پایان سال 10 قراراداد امضا کنیم

غلامرضا منوچهری معاون مهندسی و توسعه مدیر عامل شرکت ملی نفت در نشستی خبری در جمع خبرنگاران به بحث قرارداد فاز 11 با کنسرسیومی به رهبری توتال پرداخت و تصریح کرد: در این قرارداد هیچ امتیاز ویژه‌ای داده نشده اینکه گفته می شود ما برای اینکه یک شرکت درجه یک را جذب کنیم امتیازاتی داده ایم به هیچ وجه صحت ندارد، اما حداکثر تلاش را کردیم که دستاوردهای خوبی در قیاس با قراردادهای قبلی داشته باشیم ضمن اینکه باید گفت قرارداد دوجانبه است.

منوچهری ادامه داد: نکته دیگر اینکه این قرارداد یک قرارداد خدمات مدیریتی بسیار متعارف اما دوره طولانی است و به هیچ عنوان مالکیت و مدیریت مخزن و تجهیزات و نفت تولیدی به دست اپراتور نمی‌افتد به طوری که می‌بینیم گاهی مغلطه می‌شود که شرکت‌های خارجی بر مخازن تسلط و مدیریت خواهند داشت اما واقعیت امر این است که شرکت ملی نفت به عنوان مالک و مدیر اصلی است و این قرارداد تفاوتی نیز با بیع متقابل و بای‌بک ندارد و همان بای بک است که فقط ترم قرارداد طولانی‌تر بوده و به تعهدات پیمانکار اضافه شده است.

وی تاکید کرد: لیدر این کنسرسیوم در فاز 11  در نقش پیمانکار عمومی وارد شده و ساختار مدیریت به صورت مشترک بین شرکای توتالف سی ان پی سی و پتروپارس تقسیم می‌شود و هر سه شرکت مشترکا در مقابل کارفرما متعهد خواهند بود.  

منوچهری ادامه داد: بر اساس پیش بینی در ساختار مدیریتی پتروپارس در بالا سهم کمتر و در پایین سهم بیشتری را دارد  و از طرفی قرارداد بر اساس مذاکره انجام شده و هزینه انجام کار غیر از مدیریت از طریق مناقصه انجام می شود یعنی هر کدام از شرکا حق ندارند کاری خارج از مناقصه انجام دهند و نتایج هم باید در کمیته مشترک تایید شود به این ترتیب که مناقصات مربوط به شرکت هایی که به صورت EPC و EPD و ...انجام می شود از طریق مناقصه تایید شده از وندورلیست شرکت ملی نفت خواهد بود ضمن اینکه در واگذاری به شرکت های ایرانی نیز امتیاز قائل شده ایم و شرکت های خارجی هم  اگر سهم بیشتری به شرکت ایرانی بدهند متیاز می گیرند.

وی همچنین گفت: تجهیزاتی که بکار گرفته می شود اگر در ایران ساخته شود امتیاز بالا می رود و در این رابطه 10 درصد امتیاز قیمتی برای شرکت ایرانی در نظر گرفتیم که رقابت شرکت ایرانی را بالا می برد البته شرکت ایرانی نیز باید از نظر فنی به حد تایید شرکت اپراتور برسد. برای گنجاندن شرکت های ایرانی در لیست تاییدشدگان شرکت های خارجی برنامه هایی  با حضور اپراتور داریم و در هر صورت قانون 51 درصد رعایت می شود.

معاون مدیرعامل شرکت نفت ادامه داد: با توجه به اینکه ساخت سکوهای فشار اهمیت داشت عنوان کردیم که در یارد ایرانی ساخته شود و کنسرسیوم نیز  زیرساخت را بررسی کند.

وی یادآور شد: اینکه گفته شود پتروپارس تحقیر می شود اینگونه نیست کار تعاملی و مشترک است که حاصل آن اضافه شدن قابلیت این شرکت است. ضمن اینکه اگر پتروپارس توانست فاز 19 و 12 و 7و6،8 را تمام کند به دلیل همین تعامل ها بوده است.

منوچهری با اشاره به رقم سرمایه گذاری در فاز 11 اظهار داشت: میزان سرمایه گذاری 4.8 میلیارد دلار در 2 مرحله است که 1میلیارد دلار هزینه غیر سرمایه ای است که کنسرسیوم به بیمه، مالیات و ارگان های ایران پرداخت می کند بنابراین اگر عایدی پیمانکار را اضافه کنیم به 12 میلیارد دلار می رسیم که 6 میلیارد دلار سرمایه گذاری و پرداخت پول به نهادهای ایران است و نصف این مبلغ عایدی هم تا پایان طول قرارداد پرداخت می شود.

وی افزود: بهره پول این قرارداد  2.5 درصد است اگر ما از صندوق توسعه ملی دریافت می کردیم 7 تا 8 و دریافت از چین 9 تا 10 درصد بهره داشت بنا بر این  رقم 2.5 درصد بهره برای تامین مالی رقم مطلوبی است در مقابل اگر حتی می توانستیم این پروژه در زمان مناسب و با کیفیت مطلوب انجام دهیم و این پولها را از دولت می گفتیم نه تنها فرصت را از بقیه طرح ها می گرفتیم بلکه آثار اقتصادی ثانویه و تورم هم داشت.

این مقام مسئول توضیح داد:سهم  کنسرسیوم توسعه دهنده فاز 11 که 14 درصد ارزش تولیدات است مربوط به عدد 12 میلیارد می شود و اگر عدد 5 میلیارد را در نظر بگیریم به 7 درصد تولید میدان ختم می شود و آنچه تحت عنوان 50 درصد عنوان شده این رقم سقف پرداختی در یک سال است اگر قیمت بالا و پایین برود ما 50 درصد درآمد را می توانیم حداکثر از اصل و فرع سرمایه گذاری کنسرسیوم پرداخت کنیم بنا بر این 50 درصد از منابع میدان نیست و بازپرداخت سرمایه هم طی 10 سال است که در دور اول بعد از تولید بازپرداخت می شود و مرحله دوم که سکوی افزایش فشار است طی 10 سال باز پرداخت می شود.  پس یکی از مزایای قرارداد طولانی بودن بازپرداخت است و با توجه به اینکه بهره پایین است ما به عنوان جزئی از دولت مایلیم که بازپرداخت طوالانی و با نرخ پایین تر باشد. 

وی با بیان اینکه همه اعداد پیش بینی شده و روند کار تحت کنترل و نظارت است و روند میدان هم شناخته شده است، ادامه داد: محاسبه سود هم متکی به میزان و سالهای تولید است که از سال چهارم بازپرداخت شروع و در سال بیستم تمام می شود، حجم تولید تجمعی است و نرخ برای آن قائل شدیم یعنی حجم ضربدر دلار به ازای هر فوت مکعب است که در قراراد پیش بینی شده پس اگر تولید اضافه شد افزایش و اگر کاهش یاید درآمد پیمانکار نیز کاهش می یابد. اگر پیمانکار به تعهدات عمل نکند نرخ بازگشت داخلی کاهش می یابد.

منوچهری با بیان اینکه انتقال فناوری در قرارداد بین اعضا از چند مسیر برای ارتقای ظرفیت های ایرانی پیش بینی شده، تصریح کرد: از جمله برنامه های انتقال فناوری مهندسی مخزن است که باید حتما دانش مدیریت مخزن را بالا بریم و در این رابطه به رشد فعالیت های دانشگاهی توجه کرده ایم و پیمانکار موظف شده 15 میلیون دلار در این ارتباط هزینه کند و همچنین به قانون حداکثر توان تولید داخلی تمکین کند.

وی با بیان اینکه در این قرارداد موضوع بازگشت تحریم ها را پیش بینی نکردیم، بیان کرد: اگر شرایط کار غیر ممکن شد باید هر دو شرکت توتال وسی ان پی سی مدارک ارائه کنند که قادر به ادامه نیستند در مرحله اول توتال و بعد سی ان پی  سی با ارائه نامه از شرکت نفت کشورشان از قرارداد خارج می شوند که در آن زمان با توجه به در دست بودن نقشه و اطلاعات پتروپارس ادامه کار را به عهده می گیرد و به این ترتیب ضریب توقف کار ناچیز می شود.

معاون مدیر عامل شرکت ملی نفت یادآور شد: در صورتی که کار متوقف شود پیمانکار وجوهی دریافت نخواهد کرد و باید منتظر باشد کار تمام شود تا از اصل سرمایه را برداشت کند و برای بخش دوم نیز پولی نمی گیرد و امتیازاتش نیز محدود خواهد شد.

وی گفت: در این قرارداد  تمام مراحل قانونی قرارداد طی شده و مصوبه شورای اقتصاد و هیات تطبیق قراردادهای نفتی مصوب هیات وزیران نیز اخذ شده است.

منوچهری درباره دلیل تاخیر در امضای قرارداد توسعه فاز 11 اظهار داشت: ما زمان زیادی منتظر نظر نهایی هیات دولت بودیم و طبیعتا پایه و اساس قرارداد مصوبه دولت و اصلاحیه ها است، بعد از آن مذاکرات با توتال 18 ماه طول کشید که این مدت زمان معمولی است و در سایه این مذاکرات نیز مدل جدید قراردادی هم آبدیده شد اما بعد از این در قراردادهای بعدی سرعت مان افزایش می یابد، البته در هر صورت فرایند مناقصه طولانی است.

وی همچنین گفت: بر اساس مصوبه شورای اقتصاد مقاومتی ما مکلف شدیم که 10 قرارداد را پایان امسال به نتیجه برسانیم که همگی در قالب مناقصه و مذاکره موازی پیش می رود.

منوچهری در ادامه درباره روند حضورفیزیکی  کنسرسیوم در حین اجرای قرارداد اظهار داشت: کنسرسیوم در میدان حضور دارد و در زمان بهره برداری نیز شرکت سهامدار ایرانی حضور دارد و تعداد کارشناسان خارجی هم محدود می شود ما بنا داریم که طبق نرم های بین المللی با حداکثر تعداد کارشناسان ایرانی کار کنیم بنا بر این هر چه زمان بگذرد تعداد خارجی ها کمتر خواهد شد.

وی درباره بازپرداخت نیز گفت: بازپرداخت در دو 10 سال است مثلا اگر سال نهم تولید دوم شروع شود سال نوزدهم بازپرداخت اصل سرمایه خواهد بود  و میزان پاداش پیمانکار تا انتهای 20 سال یعنی از زمان شروع تولید به طور پیوسته انجام می شود.

این مقام مسئول درباره بازگشت تحریم در این قرارداد گفت: اگر چنین اتفاقی رخ دهد همیشه آلترناتیوهایی در داخل و بیرون وجود دارد که ما دنبال می کنیم و نهایت امر شرکت پتروپارس آماده است که کار را به عهده بگیرد.

وی درباره درز اطلاعات به بیرون نیز اظهار داشت: آنچه مسلم است شرکت نفت حساسیت زیادی روی این قرارداد و قرارداهای آتی دارد و مراقبت می شود که تماس رسمی و مذاکرات ضبط  شود و تحت نظر وزیر و شرکت نفت و به سالم ترین شکل و امن است و نگرانی وجود ندارد، ضمن اینکه  در خارج از محدوده قراردادی نیز کسی حضور ندارد و فقط  تیم مذاکره کننده و بدنه افراد شناخته شده حضور دارند.

منوچهری با اشاره به امضای ۱۰ قرارداد تا پایان سال و حضور روسها گفت: مناقصه آزادگان یکی از ۱۰ قراردادی است که وزارت نفت تا پایان سال امضاء می کند. مناقصه ها آغاز شده اما شرکت‌های روسی نفر اول آنها نیستند. این شرکت‌ها در قراردادهای دیگری مانند منصوری و آب تیمور حضور دارند. بنا براین فرصت برای شرکت های توانا و از جمله ایرانی ها وجود دارد.

وی درباره دلیل عدم برگذاری مناقصه برای فاز 11 اظهار داشت: این فاز تنها پروژه باقیمانده پارس جنوبی بود، طبیعتا انتظار داشتیم که سریعتر به تولید برسد. فاز 11  در نقطه مرزی ما است. کما اینکه  فاز 14، 22، 23، 24 و 13 بیش از 7 سال است که شروع شده اند و افق روشنی از تکمیل آنها نداریم. این قرارداد از نظر تامین مالی هم باید در بسته کاری واگذار می شد که به سرعت انجام و تامین مالی داشته باشیم و در عین حال که 10 فازدر پارس جنوبی به صورت ترک مناقصه اجرا شده اند و با توجه به  آمادگی توتال و برآورد شرکت نفت سریعترین کار واگذاری توسعه به کنسرسیومی با رهبری توتال بود.

معاون شرکت ملی نفت درباره نظارت بر اجرای قرارداد تصریح کرد: هیات نظارت بر قراردادهای نفتی، دادستان، نمایندگان قوه قضائیه، دو نماینده مجلس، نمایندگانی از وزارت نفت به طور دائم بر قراردادهای نفتی نظارت می کنند اما در قالب هیات خاصی نیست، POGC به عنوان نماینده ما حضور دارد و سازمان مدیریت مهندس تلفیقی نفت و کل بدنه شرکت نفت از جمله حضور 5 نفره در یک ممیته مدیریت که مصوبات این کمیته به تایید شرکت ملی نفت می رسد. 

وی درباره اعلام عمومی متن قرارداد نیز توضیح داد: بطور کلی عرف نیست که قراردادهایی در این مقیاس به عموم داده شود و مهر محرمانگی و سری دارند و تا به حال هم منتشر نشده اند و فقط  درفت قرارداد ممکن است داده شود.بنا بر این متعهدیم که اعداد و ارقام داده نشود ضمن اینکه از دید قدرت چانه زنی هم به ضرر ما است، گرچه نهادهای نظارتی دسترسی دارند و متن کامل آن به شرکت ملی نفت و مراجع عالی کشور و ارگان هایی  که لازم باشد ارسال می شود اما برای عموم و رسانه ها محرمانه است.

وی ادعای تحت فشار بودن از سوی برخی شرکت ها برای واگذاری فاز 11 را رد کرد و گفت: خود ما به پیمانکار خارجی فشار می اوریم که باید در تمام لیست ها پیمانکار ایرانی حضور داشته باشد.

منوچهری در ادامه با اشاره به آنچه پیمانکار باید رعایت کند، گفت: اگر پیمانکار  تا 2 سال نتوانست 500 میلیون دلار را نهایی کند قرارداد گرفته می شود و هر قدر خرج کرده باشد بازپرداختی نخواهد داشت و یا اگر در حین اجرا کار متوقف شود نیز کار از پیمانکار گرفته می شود و یا مثلا اگر تعهدات ساخت کمپرسور را اجرا نکند جریمه می شود، بنا بر این پیمانکار به حال خود رها نیست.

وی خاطرنشان کرد: یکی از مزایای قرارداد تعهدات اپراتور و کنسرسیوم است، در هیچ جای دنیا قرارداد EPC  برای توسعه میدان منعقد نمی شود در این قراردادها پیمانکار تعهدی برای تولید ندارد و فقط تاسیسات را ایجاد می کند و پول را هم ما باید بدهیم، در قراردادهای گذشته اپراتور نداشتیم اما اکنون حضور اپراتور به این معنا است که تکنولوژی و پول می آورد و تا آخر حضور دارد، مثلا در قرارداد فاز 14 کنسرسیوم 7 عضو دارد که معلوم نیست چه کسی متعهد است به هیچ عنوان قابل مقایسه با این مدل نیست ، اکنون پیمانکار یک روز نمی تواند تاخیر داشته باشد و به همین دلیل باید مسیر بانکی برای خودشان باز کنند که کمک بزرگی می شود که همکاری با بانکهای خارجی تسهیل شود.

منوچهری با اشاره به مذاکرات صورت گرفته با شرکت مرسک دانمارک برای تولید نفت از لای نفتی پارس جنوبی گفت: این شرکت مدارک خود را به ما داده است ،در برآوردهای اولیه ما تولید روزانه 35 هزار بشکه نفت در نظر گرفته بودیم اما مشخص شد که می‌توان رقم‌های بسیار بیشتری را تولید کرد.

وی با اشاره به میدان گازی پارس جنوبی تصریح کرد: با توجه به اینکه 60 درصد میدان سمت قطر و 40 درصد طرف ایرانی است و الان مساوی برداشت می کنیم و بنا براین جدای از اینکه 10 سال را از دست دادیم الان می توانیم به رکورد خوبی برسیم علاوه بر این جریان های انتقال گاز و میعانات را در به صورت شبیه سازی داریم یعنی برای هر دو کشور شناخته شده است و در عین حال توتال در قطر سهم کمی دارد و به اضافه اینکه شرکت های بین المللی اعتبار دارند و رعایت اعتبار خود را می کنند. مثلا مرسک 20 سال است که از لایه نفتی قطر اطلاع  دارد اما بازگو نمی کند و باضافه اینکه توتال از گذشته میدان ما را مطالعه کرده است یعنی مشاور ما در 2000 و 2007 بوده است.

وی درباره رشوه به توتال گفت: مراجع حقوقی کشور باید رسیدگی کنند و در صورت وجود اسناد پرداخت رشوه به سوی توتال در سال‌های گذشته وارد عمل شوند و شرکت ملی نفت نیز بر اساس قانون و مقررات با این شرکت برخورد خواهد کرد.   

منوچهری درباره راه اندازی جریان اقتصادی خاص بعد از اجرایی شدن قراردادها بیان کرد: بعد از نهایی شدن قرارداد با توتال شاهد بودیم که شرکت های دیگر بین المللی با اشتیاق بیشتری وارد می شوند و سینرژی در صنعت کشور بوجود می آید، صنعت نفت ما بخشی است که می تواند رکود را بر دارد بنا براین با همه تمهیدات قرارداد آینده خوبی را برای کشور نوید می دهد.

وی یادآور شد: بنده اعتقاد دارم که بخشی از مخالفت ها به دلیل عدم درک موضوع و بی اطلاعاتی  و پارازیت های اطلاعاتی دیگران است و بعضا فی البداهه دروغ است . اکنون کل مجلس جز تعداد قلیلی و اصل نظام از این قرارداد  حمایت می کند اما عده ای بر این طبل همچنان می کوبند که البته باعث شدند ما وسواس بیشتری به خرج دهیم.