در اکران فیلم مستند نامه‌های یک جاسوس نفتی مطرح شد؛
زنگنه: بهترین قرارداد عالم، قرارداد امتیازی است/ مارکسیسم اسلامی را به سختی می‌توان زدود/ اینکه «فلان کشور برادر ماست» یعنی چه؟!
وزیر نفت گفت: بهترین قرارداد عالم، قرارداد امتیازی است که میدانی را به شرکتی برای درازمدت و مالکیت میدان را برای ۴۰، ۵۰ سال بدهیم. اما به دلایل سیاسی، تاریخی، اجتماعی و فرهنگی نمی‌توانیم این کار را انجام بدهیم. چیزی که نمی‌توان از لجاظ اجتماعی و فرهنگی در آن عمل کرد، تلاش بیهوده می‌کنیم و نمی‌توانیم، ممکن است به طور مثال ۴۰ سال دیگر بپذیرند
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا؛ بیژن زنگنه در مراسم اکران خصوصی مستند نامه‌های یک جاسوس نفتی، ساخته مهدی افشارنیک، گفت: این فیلم قطعا بسیار دیده خواهد شد و امیدواریم اثر گذار باشد. من به شخصه به مسایل فرهنگی علاقه مند هستم و مباحث بسیاری درباره تاریخ نفت دارم که بازگو کنم اما نمی‌توانم چیزی بنویسم و یا بگویم، به این خاطر که اکنون همه چیز زنده است، و افراد هستند و برای گفتن حرف‌هایم باید آنقدر مراقبت کنم که تقریبا باید سکوت کنم! به این دلیل که بسیاری از روایت‌های رایج را قبول ندارم و اعتقادم با آن روایت رایج متفاوت است؛ بنابراین فعلا مصلحت نیست چیزی بگویم.
متاسفانه همه نشسته ایم و منتظریم نفت کشور را زنده کند، نفت مگر چقدر درآمد دارد؟! نفت می‌تواند موتور محرک باشد بخصوص در مرحله توسعه، اما برای آینده تنها نمی‌توان به نفت فکر کرد.
درباره شاه و مصدق و شوروی حرف دارم
اوادامه داد: صحبت‌های بسیاری دارم در مورد نقشی که در آن زمان شاه در نفت داشته است، کارهایی که کرده‌اند برنامه‌ها، راهبردهایی که در زمان مصدق بوده، جاهایی که رفتند، کارهایی که شد، نقشی که روس‌ها و اتحاد جماهیر شوروی داشتند و کارهایی که کردند. بحث‌های بسیاری وجود دارد و اینکه باید ببینیم اکنون افکار ما کجاست و چه کسانی برآن تاثیرگذارند.
وزیر نفت افزود: این فیلم شروعی بود و امیدواریم ادامه پیدا کند. حضور نخبگان و کارشناسان را در این مراسم نشانه خوبی برای تغییر می‌دانم. باید به تحول صنعت نفت فکر کنیم و به صنعت نفت ایران به آن اندازه که اهمیت دارد به آن اهمیت دهیم.
او در ادامه گفت: مساله‌‌ای که حدود ۱۶۰ تا۱۷۰ سال است که گرفتار آن هستیم؛ دعوای روس و انگلیس در ایران است، در ابتدا روس و انگلیس، شرق و غرب تلقی نمی‌شدند و پس از انقلاب اکتبر ۱۹۱۷شرق و غرب مطرح شد. پس از دعوای روس و انگلیس، مارکسیسم آمد و از دهم پنجم مارکسیسم اسلامی به ایران وارد شد و بر تفکر مسلمانان تاثیر عمیقی برجا گذاشت و بی شک تعیین کننده ترین و اثرگذارترین تفکرات حتی بیش از تفکرات علوی و فاطمی بوده است. شخصا هم همیشه سعی می‌کنم آثار مارکسیسم اسلامی را از ذهن خود پاک کنم؛ اما نمی‌شود.
او با اشاره به صحبت‌های افشارنیک گفت: ما در ایران گرفتار تفکر استخاره‌‌ای هستیم، همه چیز را سریعا می‌خواهیم بدانیم خیر است یا شر. درحالیکه زندگی مانند کامپیوتر صفر و یک نیست، بلکه مجموعه‌‌ای از خیر و شر است. جامعه و روابط انسان و روابط بین الملل بسیار پیچیده است، اصلا نمی‌توان با یک کلمه خوب یا بد، خیر یا شر روابط را حل کرد. اینکه صراحتا بگوییم این کار به نفع است یا به ضرر، خارجی خوب است یا بد را نمی‌توان در قالب یک کلمه پاسخ داد. پاسخ دادن به این گونه سوالات عقلانیت می‌خواهد و سخت ترین کار عالم عقلانیت و فکر کردن است، باید یاد بگیریم بیش از پیش فکر کنیم؛ چراکه با احساس نمی‌توان تصمیم گیری کرد.
اینکه «فلان کشور برادر ماست» یعنی چه؟!
وزیر نفت با تاکید بر اینکه «واقعا باید ببینیم منافع ملی ما چیست»، گفت: این حرف ها که «در جهان چه کسی دوست ما است» یا «فلان کشور برادر ماست» یعنی چه؟! به طور کلی برادر، دوست و رفیق همه در برابر منافع ملی تعریف می‌شوند، در زندگی و روابط سیاسی امروز نیز همینطور است؛ چرا که در دنیا نیز ائتلاف بین افراد صورت می‌گیرد. ما بخاطر منافع ملی با برخی افراد و جریان ها دوست می‌شویم، و به خاطر منافع ملی خود از برخی افراد دور می‌شویم. وظیفه ملی ما این است که منافع ملی را در درازمدت درنظر بگیریم؛ همچنانکه حکومت و نظام نیز اکنون همینکار را می‌کند.
زنگنه عناصر فرهنگی را جزو اثرگذارترین عوامل دانست و افزود: باید افراد را به فکر بیندازیم تا درست تصمیم بگیرند و با احساسات تصمیم نگیرند. اطلاعات باید فرآورش شوند و فکر شوند و با نظریه و تئوری سنجیده بشود؛ بنابراین باید تصمیم بگیریم، سپس آثار آن را ببینیم و درصورت لزوم اصلاح کنیم و بر آن تعصبی نداشته باشیم. هیچ چیزی در رابطه‌های مادی زندگی و حوزه حکومتی مقدس نیست.
بهترین نوع قرارداد «امتیاز» است؛ اما الان در ایران عملی نیست
او اظهار کرد: جایی گفتم بهترین قرارداد عالم، قرارداد امتیازی است که میدانی را به شرکتی برای درازمدت و مالکیت میدان را برای ۴۰، ۵۰ سال بدهیم. اما به دلایل سیاسی، تاریخی، اجتماعی و فرهنگی نمی‌توانیم این کار را انجام بدهیم. چیزی که نمی‌توان از لجاظ اجتماعی و فرهنگی در آن عمل کرد، تلاش بیهوده می‌کنیم و نمی‌توانیم، ممکن است به طور مثال ۴۰ سال دیگر بپذیرند. اما اگر چیزی اشکال دارد اصلاح می‌کنیم، تغییر می‌دهیم. همچنانکه الگوب قراردادهای جدید نفتی را تغییرات بسیاری دادیم و با این کار، نشان داده ایم انسان‌های متحجری نبودیم، اهل اصلاح و تعامل هستیم. اصولا اینکه ۴۰ یا ۵۰ سال بر سر حرف خود بمانیم درست نیست؛ اگر چیزی اشتباه است، باید آن را اصلاح کنیم.
زنگنه با تاکید بر اینکه «کلید حل مشکلات کشور تعقل و فکر کردن است»، تصریح کرد: بسیاری از چیزها نسبی است، خوبی‌ها و بدی‌ها در کنار هم هستند. لازم نیست حتما با طرف مقابل خود دشمن و یا دوست باشیم. جاهایی که با هم مشترکات داریم کار می‌کنیم و به جلو می‌رویم و جاهایی که اختلاف داریم خیر، برخی مواقع با هم دوستیم و گاهی هم با هم اختلاف داریم.
او با تاکید بر اینکه «نباید استدلال ما این باشد که یا باهم جنگ می‌کنیم و یا برادر هستیم»، اذعان داشت: عده‌‌ای یا شعار می‌دهند «آزاد باید گردد» و یا «اعدام باید گردد»؛ درحالیکه بین آزادی و تعدام هزاران حکم دیگر وجود دارد. به قول بازیگر فیلم «مارمولک»، هزاران راه و مسیر برای رسیدن به خدا وجود دارد. در مسایل سیاسی و اجتماعی هم، فرد نخبه جوگیر فضا نمی‌شود و سعی می‌کند اثرگذار باشد.
درآمد سرانه ما با نفت به ۵ هزار دلارهم نمی‌رسد
وزیر نفت با انتقاد به صحبت‌های برخی افراد در مورد منابع نفتی ایران گفت: می‌گویند ارزش ایران به این است که ثروت‌های بیکران زیرزمینی دارد، اما من چون مهندس هستم و با اعداد و ارقام سروکار دارم این مسایل و حرف‌هایی مبالغه آمیز همچون بیکران، عظیم، بسیار زیاد را نمی‌پذیرم!
او اظهار کرد: جمع کل مخازن ما به ۱۵ هزار میلیارد دلار نمی‌رسد، بنابراین درآمد سرانه به ۵ هزار دلارهم نمی‌رسد، خود این ۱۵ هزار میلیارد دلار درآمد سرانه یک سال آمریکاست. پس ما ملت ثروتمندی نیستیم توهم ثروتمندی داریم، امابه این معنا نیست که نفت نمی‌تواند بر راه انداختن موتور توسعه کشور بی اثر باشد.
زنگنه با انتقاد از برخی افراد درخصوص درآمدهای نفتی گفت: برخی می‌گویند نفت پنجاه دلاری ما را می‌گیرند با محصولات پتروشیمی ۱۰۰۰دلاری به ما پس می‌دهند. حرفی بی منطق تر از این وجود ندارد. آن پتروشیمی ۴ میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده است. پس اینطور نگوییم، عوام می‌گویند پس ۹۵۰ دلار در این میان چه می‌شود؟ لابد آنها را می‌خورند!
او ادامه داد: با نفت نمی‌توان سی هزار دلار درآمد سرانه داشت، بلکه موتور اصلی کشور کارآفرینی و خلاقیت است نه اینکه همه نشستیم و منتظریم نفت کشور را زنده کند. نفت مگر چقدر درآمد دارد؟ ما اگر روزانه شش میلیون بشکه نفت تولید کنیم، و به ازای این دو میلیون بشکه ۱۰۰ هزار میلیارد تومان هم درآمد اضافه شد، اتفاقی نمی‌افتد. یک مصوبه افزایش ۲۰ درصدی حقوق می‌دهند و کل پول تمام می‌شود! پس نفت می‌تواند موتور محرک باشد بخصوص در مرحله توسعه، اما برای آینده تنها به نفت نمی‌توان فکر کرد.
زنگنه با اشاره به صحبت‌های رییس جمهور فرانسه گفت: ماکرون گفت من می‌خواهم فرانسه‌‌ای بسازم که مردم برای دیدن آینده اش به آنجا بیایند نه برای دیدن تاریخ و گذشته اش. اکنون مردم به پاریس و فرانسه می‌آیند که تاریخ ما راببینند، ما آینده‌‌ای نداریم فقط گذشته ما را می‌بینند، آنچه که گذشتگان برای ما میراث گذاشته اند، ما برای آینده هیچ چیزی نداریم به دنیا بدهیم. این صحبت بسیار مهمی است و ما هم باید چنین نگاهی به روند توسعه کشور داشته باشیم.
او تاکید بر اینکه «باید با تکنولوژی‌های نو و زمینه‌های دیگر برای آینده کشور برنامه‌ریزی کنیم»، اظهار کرد: نفت فقط می‌تواند به عنوان یک بخش سنتی اقتصاد مانند یک موتور استارت حرکت را بزند و موتور اصلی اقتصاد را در کشور تحرک بدهد.
زنگنه اذعان داشت: کشورهای دیگر نیز نفت دارند؛ اما تاثیر تعیین‌کننده‌‌ای بر اقتصادشان ندارد و با عقل و خلاقیت خود به پیشرفت می‌رسند.
وزیر نفت در پایان اظهار کرد: باید سعی کنیم تمام مسایل را فقط خیر و شر را نبینیم بلکه شر عامل رشد آگاهانه و هوشمندانه به سمت خیر شود؛ همچنین منافع ملی را اصل درنظر بگیریم، خدمتگذار مردم و جوانان کشور باشیم و از هر امکانی با ملاحظه عقلانیت برای توسعه کشور استفاده کنیم.
