یادداشت مهدی کرباسیان به مناسبت بزرگداشت روز ملی معدن
در آستانه روز ملی و بزرگداشت هفته معدن با نگاهی به 4 سال گذشته با دو تصویر روبرو می شویم.تصویر نخست حاصل مدیریتی بود که ده ها طرح نیمه جان روی دست مدیران معدنی و صنایع معدنی گذاشت که صدها توقع برآورده نشده را در نقاط مختلف کشور ایجاد کرده بود. البته فرقی هم نمی کرد که از زوایه دید بخش خصوصی نگاه کنید یا بخش دولتی. همه نگاه ها به این سمت متمایل شده بود که دولت یازدهم چه اقداماتی را برای برون رفت از آن وضعیت انجام خواهد داد. تصویر دوم هم برگرفته از شرایطی است که طی این 4 سال رقم خورده است.
یکی از مهم‌ترین نیازهایی که طی همین مدت شناسایی شد، همکاری مستمر با تشکل های بخش خصوصی، دانشگاه ها و مراکز علمی بود به طوری که این مهم همواره از رئوس اقدامات ایمیدرو بوده است و این سازمان همواره در امور مشورتی و اجرایی از بازوی توانمند انجمن ها، مراکز علمی و شرکت های خصوصی بهره جسته است. بدین سبب که نمی توان بدون حضور بخش خصوصی از چالش های موجود، عبور کرد.
بخش معدن و صنایع معدنی کشور طرح های فولاد، آلومینیوم، طلا، زغالسنگ، سنگ آهن و ... را رها شده می یافت که برخاستن از آن وضعیت، همتی می خواست که از عهده یک ملت و همگرایی بخش خصوصی و دولت بر می آمد.
تا پیش از سال 92 حدود 21هزار میلیارد تومان سهام شرکت های معدنی و صنایع معدنی به بخش غیرتخصصی واگذار و 24هزار میلیارد تومان طرح در جای جای این کشور نیمه کاره رها شده بود. با تحرک دولت یازدهم، ایمیدرو همکاری جدیدی را با بخش خصوصی توانمند آغاز کرد و با گذشت زمان و مسیر امیدوارکننده برجام- که حاصل هنر مردان دیپلماسی این سرزمین است- منابع مالی به یکی از پرچالش ترین طرح های کشور با نام فولادهای استانی تزریق شد. این پروژه ها با همکاری شرکت های فولادی، سرمایه گذاری و سازندگان ایرانی و همچنین شرکت های بزرگ و مطرح خارجی، مسیر ساخت را با سرمایه 1.6 میلیارد یورویی مجددا در پی گرفت. این امر برای طرح های دیگر در بخش های آلومینیوم، طلا، زغالسنگ و آلومینیوم نیز عینیت یافت به طوری که در دولت فعلی شاهد آغاز ساخت بزرگ ترین طرح تولید آلومینیوم در ایران با نام آلومینیوم جنوب، اتمام و راه اندازی بزرگ ترین کارخانه تولید طلا (زرشوران)، پالایشگاه قطران زرند و فعال شدن طرح های تولید کنسانتره و گندله سنگ آهن در سنگان به ظرفیت 17 میلیون تن شدیم. در این مدت ظرفیت حمل و بارگیری اسکله منطقه ویژه خلیج فارس با افزایش دو برابری به 12 میلیون تن رسید. نخستین کارخانه تولید پتاس که مدت ها معطل مانده بود افتتاح شد و به تولید رسید. همچنین آغاز پروژه استحصال عناصر نادرخاکی و تولید نخستین شمش عناصر نادرخاکی، راه اندازی مدرنترین کارخانه زغالشویی کشور در کنار افتتاح دو کارخانه تولید آهن اسفنجی (از مجموعه طرح های استانی فولاد) که در نوع خود سختی های بسیاری را پشت سرگذاشته اند نیز، در خور توجه است. طی دولت یازدهم طرح اکتشاف 250هزار کیلومتر مربعی در 21استان کشور طراحی و اجرا شد که پایه ای برای توسعه معادن و تامین خوراک آتی کارخانه های صنایع معدنی شده است. سطح اکتشاف این طرح 2.5 برابر 80 سال گذشته است و حاصل اولیه آن افزایش ذخایر سنگ آهن(400 میلیون تن)، زغالسنگ (350 میلیون تن)، طلا(50 تن)، روی و ... از دستاوردهای طرح اکتشاف محسوب می شود.
همچنین ایمیدرو با توجه به اهمیت آموزش در معادن کشور، برنامه هایی را برای این حوزه برای بخش خصوصی و دولتی به اجرا در آورد و آن برنامه همچنان در جریان است. تنها در دوسال گذشته 483 دوره آموزشی برای حوزه کارگری و کارشناسی برگزار کرد. طی 4 سال گذشته زیرساخت های معادن با جدیت بیشتری پیگیری شدند و بخشی از نیازهایی همچون جاده، برق، آب، مخابرات و ... برای مناطقی که عمدتا روستایی هستند و کم برخوردار تامین شد یا مراحل انتهایی اجرا را می گذرانند.
هفته معدن، فرصتی را فراهم کرد که همکاری و همگرایی بخش خصوصی، مراکز علمی، دانشگاهی و پژوهشی برای ایجاد تحرک در بخش معدن بازگو شود و تلاش این عزیزان، مورد تقدیر و سپاس فراوان قرار گیرد. البته باید اذعان کرد که نقص هایی هم در مسیر توسعه وجود داشته است و شاید کارهای دیگر و بیشتری نیز باید انجام می شد اما مسیر رو به پیشرفت و حضور فعالانه بخش خصوصی و مراکز علمی امیدوارکننده برای انجام وظایف آتی است.
در پایان "روز ملی معدن "روز تجدید عهد و پیمان دولت و ملت با جهادگران عرصه معدن و صنایع وابسته در سالی که به نام " تولید- اشتغال، اقتصاد مقاومتی " مزین شده است را به همه تلاشگران، کارآفرینان، مدیران و کارکنان این عرصه تبریک می‌گویم.
نویسنده: مهدی کرباسیان، معاون وزیر و رییس هیات عامل ایمیدرو
