حل مشکل بدهی‌های انباشت شده دولت بااوراق صکوک
در ایران برای نخستین بار در آبان ماه سال ۹۵ از ابزار اوراق در بازار فرابورس و به منظور تسویه بخشی از مطالبات گندم کاران ارائه شد.
به گزارش‌خبرنگار ایلنا؛ حل مشکل بدهی‌های انباشت شده دولت طی سالیان اخیر یکی از مشکلات جدی اقتصاد ایران به حساب می‌آید.
در سال ۱۹۹۲ بخش خصوصی در اقتصاد مالزی نوعی اوراق بهادار منتشر کرد که مبتنی بر بازخرید دارایی فروخته شده است.
در ایران برای نخستین بار در آبان ماه سال ۹۵ این ابزار در بازار فرابورس و به منظور تسویه بخشی از مطالبات گندم کاران ارائه شد.
دولت یازدهم پس از برطرف کردن تنشها و رفع التهابات اقتصادی ایجاد شده در خلال سالهای ۹۰ تا ۹۲ تصمیم به حل و فصل برخی از مشکلات ساختاری اقتصاد از جمله معضل بدهی‌های دولت و شرکتهای دولتی از طریق سازماندهی بازار بدهی گرفت. بدهی‌هایی که در دولتهای گذشته با استقراض و تعدی به منابع بانک مرکزی شبکه بانکی و بخش خصوصی تشدید یافته بود.
در همین راستا دولت قصد دارد تا در سال ۹۶ بخش قابل توجهی از بدهی‌های خود را که مربوط به مطالبات پیمانکاران بانکها و صندوقهای بازنشستگی و تامین اجتماعی است پرداخت کند.
در این میان انتشار صکوک اجاره و مرابحه در کنار انتشار اسناد خزانه اسلامی ابزارهای دولت برای انجام این کار هستند که اکنون مکانیسم انتشار آنها نهایی شده و در سالهای ۹۴ و ۹۵ بخشی از بدهی دولت با همین ابزار تسویه شده است.
مکانیسم هایی که علاوه بر افزایش نقدشوندگی منابع ناشی از بازپرداخت بدهی‌های دولت سبب مرتفع شدن مشکل کمبود منابع بانکها و بنگاهها می شود.
صکوک ابزار نوینی است که در کشورهای اسلامی به جای اوراق قرضه به کار گرفته می‌شود و با استفاده از صکوک بخشی از دارایی های دولت در قالب اجاره به شرط تملیک به طلبکاران عرضه می شود.
حق استفاده از منافع دارایی‌ها در قبال اجاره بها به طرف های تعهد منتقل می‌شود.آنها علاوه بر دریافت سود در انتهای دوره اصل پول خود را دریافت می‌کنند و در پایان معامله دارایی ها دولت به خود دولت باز می‌گردد.
دولت برای نخستین بار در لایحه بودجه سال ۹۴ پیش‌بینی ۱۰۰۰ میلیارد تومان صکوک کرد و در بودجه سال ۹۴ رقمی به ارزش ۵۰۰ میلیارد تومان صکوک محقق شد.
همچنین دولت اجازه پیدا کرد ۴۰ هزار میلیارد تومان از بدهی‌های خود به بانکها و پیمانکاران را از طریق صکوک پرداخت کند، در بودجه سال ۹۵ پیش‌بینی انتشار صکوک به ۱۵ هزار میلیارد تومان رسید و هیات وزیران در اذر ماه سال ۹۵ مجوز انتشار ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان صکوک اجاره را تصویب کرد.
اوراق مرابحه تاکنون برای پرداخت بدهی‌های محصولات استراتژیک بویژه گندم بکار رفته است و خرید بخش قابل توجهی از این اوراق توسط افراد حقیقی و از طریق صندوقهای سرمایه گذاری انجام شده است.
شیوه‌های برای تامین نقدینگی بنگاههای اقتصادی بر پایه عقد اسلامی است . در این شیوه شرکت مورد نظر برای تامین مالی خود اقدام به انتخاب یا تاسیس مؤسسه مالی به منظور خاص و با عنوان واسط می کند.
واسط با انتشار اوراق مرابحه از طریق شرکت تامین سرمایه، وجوه سرمایه گذاران مردمی را جمع آوری کرده و به وکالت از طرف آنان کالای مورد نیاز بنگاه بانی را به صورت نقد خریداری و به صورت بیع مرابحه نسیه ، به قیمت بالاتر به بانی می‌فروشد.
بانی متهعد می‌شود تا در سررسید مشخص قیمت نسیه کالا را از طریق شرکت تامین سرمایه به دارندگان اوراق می توانند تا سررسید منتظر بمانند و از سود مرابحه استفاده کنند یا قبل از سررسید اوراق خود را در بازار ثانوی به فروش برسانند.
