باید قرارداد با بوئینگ را فعال کنیم/ روس‌ها در همکاری بانکی با ایران دبه درآوردند/ شروط آمریکا برای لغو تحریم‌های روسیه
مهرداد عمادی گفت: کاری که ایران می‌تواند انجام دهد این است که همزمان با ایرباس خرید از بوئینگ را فعال کند. اگر این امر صورت بگیرد خیلی برای لابی طرفدار تحریم ایران سخت خواهد بود که بخواهد این شبکه را فلج کند.
مهرداد عمادی تحلیلگر ارشد اقتصادی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در خصوص تحویل اولین فروند از قرارداد خرید هواپیما از ایرباس و فعالیت لابی‌های ضد ایرانی در آمریکا و اسرائیل به اظهار نظر پرداخت.
وی معتقد است ماه‌های آینده و با روی کار آمدن ترامپ باید منتظر تحولات جدیدی در رویکرد آمریکا با ایران باشیم. در ادامه مشروح این گفتوگو را می‌خوانید:
اولین هواپیمای ایرباس وارد ایران شد، آیا می توان گفت که با ورود این هواپیما باقی سفارشات ایران هم بدون هیچ دردسری تحویل داده خواهد شد؟ از طرف دیگر گروه لابی «اتحاد علیه ایران اتمی» بسیار تلاش کرد که هواپیما وارد کشور نشود اما این اتفاق افتاد. شما فکر می‌کنید این تحرکات بی‌اثر بوده یا همچنان فعالیت‌های ضد ایران ادامه خواهد داشت؟
ورود اولین هواپیما به ایران و جشنی که برای این موضوع گرفته شد وجه سمبلیک داشت و در واقع نشان داد که اولین قرارداد تجاری ایران اجرایی شد. توافقی که در چارچوب مقررات تجارت جهانی اجرایی شود لغو آن به سادگی ممکن نیست. اگر یک طرف آن را لغو کند، طرف مقابل می‌تواند دعوای حقوقی و ادعای خسارت کند. ایرباس این کار را نخواهد کرد مگر این که سه دولت آلمان، بریتانیا و فرانسه که دارای سهام طلایی و به نوعی حق وتو در ایرباس هستند این امر را از ایرباس بخواهند.
ایرباس یک پروژه اروپایی است که یک قسمتی از آن در شهر بریستول انگسلتان، بخش دیگر دیگری در جنوب پاریس و یک کارگاه در برلین است. این کارگاه‌ها با یارانه‌ها و سرمایه‌های دولتی سرمایه‌گذاری شده است و علاوه بر این سه کشور، آمریکایی‌ها هم سهم دارند اما این کشور دارای حق وتو نیست. تا جایی که من می‌دانم برلین، پاریس و لندن اصلاً تمایل ندارند که این قرارداد به هم بخورد به طور مثال در بریستول انگلیس به خاطر این قرارداد 450 تکنسین کارشان برای چهار سال دیگر تضمین شده است. در آلمان هم نزدیک 900 تکنسین کارشان به خاطر این پروژه ادامه پیدا خواهد کرد. فرانسوی‌ها چون قرارداد با قطر و امارات دارند نگرانی از بابت اشتغال نداشتند اما در نهایت بعید است که یک کشور بخواهد موقعیت دو کشور دیگر را بسوزاند. از سوی دیگر اگر در چارچوب توافق با ایرباس به موضوع نگاه کنیم پرداختی از طرف ایران صورت نمی گیرد بلکه وجه این هواپیماها به صورت بلند مدت پرداخت می‌شود. در واقع اینجا است که این لابی ها می‌توانند مانع این نوع پرداخت ها شوند. ما برای دریافت دو ایرباس دیگر هم مشکلی نخواهیم داشت اما باید مراقب باشیم لابی‌های ضد ایرانی برای تحویل سایر هواپیماها مشکل ایجاد نکنند.
نظر شما آیا این ظرفیت وجود دارد که قرارداد با بویینگ هم فعال شود؟
کاری که ایران می‌تواند انجام دهد این است که همزمان با ایرباس خرید از بوئینگ را فعال کند. اگر این امر صورت بگیرد خیلی برای لابی طرفدار تحریم ایران سخت خواهد بود که بخواهد این شبکه را فلج کند. این دو غول هواپیماسازی با یکدیگر کار می‌کنند و حتی یک سایت مشترک در تگزاس دارند.
بوئینگ خیلی تمایل به بستن قرارداد با ایران دارد اما موضوع این است که فشارهایی بر روی این کمپانی وجود دارد. رئیس دفتر یکی از دو سناتوری که در چند روز گذشته طرح تحریم‌های جدید علیه ایران را مطرح کردند با مقامات بوئینگ تماس گرفتند و به آنها گفتند اگر شما به دنبال قرارداد با ایران بروید ما تمام پرونده‌های فروش شما و صورت‌های مالیاتی شما در 15 سال گذشته را بررسی خواهیم کرد.
گروه‌های لابی طرفدار تحریم ایران تا کنون چه تاثیری داشته‌اند و در آینده چقدر تاثیرگذار خواهد بود؟
من فکر می‌کنم با دو اتفاقی که در حال رخ دادن است، شاهد تحولات جدیدی خواهیم بود. یکی این که آقای پنس معاون ترامپ با مقامات روسیه صحبت‌‌هایی کرده مبنی بر این که اگر روس‌ها در سه پرونده با آمریکا همکاری کنند تمام تحریم‌های غرب و آمریکا علیه روسیه لغو خواهد شد. این سه پرونده عبارت است از موضوعات سوریه، یمن و ایران. لغو تحریم‌ها برای روس‌ها با توجه به وضعیت اقتصادی این کشور بسیار اهمیت دارد در واقع رفع تحریم‌ها برای روس‌ها پر اهمیت‌تر از آن است که بخواهند متحد ایران باقی بماند.
این صحبت‌ها به صورت خصوصی توسط کوشنر صورت گرفته است. اسحاق بن اسرائیل که یکی از مقامات ارشد بانکی اسرائیل است در مورد این پروژه چند جا صحبت کرده که از زمانی که دولت ترامپ مستقر شود وضعیت تحریم‌های ایران باید به چه صورتی تغییر پیدا کند. از طرف دیگر یک هیات عالی رتبه اسرائیلی سه ماه پیش به مسکو رفت و در حالی که قرار بود دو روز بمانند چهار روز در آنجا ماندند. همه اینها برای هماهنگی پروژه تشدید تحریم‌ها علیه ایران است و ما از آخر آوریل شاهد آن خواهیم بود. همین امر سبب می‌شود که قراردادهای جدیدی که از آن تاریخ به بعد منعقد بشود تحت تاثیر قرار بگیرد.
با توجه به روابط شخصی تیلرسون (مدیرعامل اکسون موبیل) با مقامات روسیه و انتخاب وی به سمت وزیر امور خارجه آمریکا، آیا امکان توافق میان روسیه و آمریکا و قربانی کردن ایران وجود دارد؟
روس‌ها هیچ وقت ایران را به طور کامل نمی‌سوزانند. از طرف دیگر هم هر وقت فشار غرب به روسیه در موضوع ایران زیاد شود این کشور عقب نشینی می‌کند. موشک‌های S300 نمونه آن است. در زمان احمدی‌نژاد یک قرارداد بین بانک‌های مرکزی ایران و روسیه بسته شد که بر اساس آن 50 درصد سپرده‌های ایران که به صورت ارزهای گوناگون در مسکو بود تبدیل به روبل شود اما وقتی ما احتیاج به این پول داشتیم روس‌ها دبه در آوردند و از پرداخت آن به ایران خودداری کردند. روس‌ها نه دشمن هستند و نه دوست. فقط به منافع خودشان نگاه می‌کنند. همان طور که ما این کار را انجام می‌دهیم. در حال حاضر فروش انرژی روسیه به اتحادیه اروپا 78 درصد پایین آمده است. میزان تجارت روسیه با ما بین 14 تا 17 میلیارد دلار است اما تجارت انرژی این کشور با اروپا بالای 95 میلیارد دلار در سال است. آقای تیلرسون رابطه شخصی خوبی با پوتین دارد و به نظر من این رابطه خوب، در مناسبات آمریکا و روسیه، تاثیرگذار خواهد گذاشت.
گفتوگو از: مهدی الیاسی، محمد نوحی