توسعه فناوری پیل سوختی اکسید جامد در راستای کاهش آلاینده‌های زیست محیطی

به گزارش ایلنا، شهریار بزرگمهری مدیر گروه پژوهشی انرژی‌های تجدیدپذیر پژوهشگاه نیرو در رابطه با توسعه فناوری پیل سوختی اکسید جامد در کشور و به ویژه در پژوهشگاه نیرو گفت: با توجه به نقشه راه توسعه فناوری‌های پیل سوختی و هیدروژن که در سال 1384 برای توسعه این حوزه از فناوری‌ها تدوین شده بود. پروژه تدوین دانش فنی ساخت تک سل پیل سوختی اکسید جامد (Solid Oxide Fuel Cell: SOFC)  از سال 1386  طی یک مناقصه عمومی از طرف سازمان انرژیهای نو ایران (سانا) به پژوهشگاه محول شد. از آن سال تاکنون در راستای توسعه این فناوری 4 پروژه اصلی در پژوهشگاه نیرو اجرا شده است. که شامل تدوین دانش فنی ساخت تک سل پیل سوختی اکسید جامد، استک 100 وات SOFC با سوخت هیدروژن، استفاده از گاز طبیعی بعنوان سوخت در تک سل پیل سوختی اکسید جامد و نیز تدوین دانش فنی طراحی و ساخت استک پیل سوختی اکسید جامد با استفاده مستقیم از سوخت گاز طبیعی که جزء پروژه های اصلی و شاخص این حوزه در پژوهشگاه و کشور به شمار می روند. پروژه آخر که تدوین دانش فنی طراحی و ساخت استک پیل سوختی اکسید جامد با قابلیت استفاده از سوخت مستقیم گاز طبیعی می باشد، که با موفقیت امسال به پایان رسید و تست‌های مدت‌دار و تست‌های عملکردی را بر اساس قرارداد منعقد شده با سازمان انرژی‌های نو ایران (سانا)  با موفقیت کامل انجام شد.

بزرگمهری تاکید کرد: ایران به دلیل دارا بودن منابع غنی گاز و همچنین زیرساخت وسیع شبکه گاز رسانی کشور می‌تواند از انرژی گاز طبیعی استفاده قابل توجهی داشته باشد. نکته‌ای که وجود دارد این است که پیل سوختی اکسید جامد دارای راندمان بالا برای تولید برق بالاتر از 50 درصد می‌باشد و همچنین می‌تواند بصورت همزمان تولید برق و حرارت (CHP) را  تامین نماید تا جاییکه تولید برق و حرارت بصورت همزمان راندمان این سامانه‌ها را بالای 90 درصد می رساند که صرفه جویی قابل ملاحظه ای در مصرف انرژی در ایران می‌تواند داشته باشد. همچنین در واحدهای کوچک بصورت پراکنده استفاده می‌شود که این قابلیت خیلی مهم برای تولید برق در کشور است و این امر جز اهداف اسناد بالادستی است. بنابراین تولید همزمان برق و حرارت و تولید پراکنده به امنیت انرژی در کشور کمک زیادی می‌نماید.

 مدیر گروه انرژی‌های تجدیدپذیر پژوهشگاه نیرو افزود: خوشبختانه این فناوری جز فناوری‌های جدید است که حتی در کشورهای پیشرفته  این فناوری به صورت کامل به حد بلوغ نرسیده است. بنابراین کشور ما از کشورهای پیشرفته فاصله چندانی ندارد. اگر بودجه و برنامه‌های تدوین شده به صورت صحیح مدیریت شود. ما می‌توانیم حتی در منطقه و آسیا این فناوری را بعنوان یک کشور پیشتاز توسعه دهیم.

بزرگمهری ادامه داد: با توجه به پتانسیل کشور از لحاظ منابع غنی گاز طبیعی و همچنین ویژگی‌های این فناوری می‌توان این فناوری را به صورت یک فناوری استراتژیک در کشور محسوب کرد و این فناوری در کشورهای پیشرفته مورد حمایت شدید دولتها است. بعنوان مثال توسعه واحدهای کوچک تولید همزمان برق و حرارت اصطلاحاً میکرو CHP در ژاپن بعنوان یک طرح به نام ENE-Farm پیگیری می‌شود. که این طرح با حمایت مالی مستقیم دولت ژاپن شروع شده و حتی 50 درصد هزینه اولیه سرمایه‌گذاری برای خرید و نصب این سامانه‌ها توسط دولت ژاپن پرداخت می‌شود و در کشورهای پیشرفته، دولتها با استفاده از مشوق‌های مختلف مثل کاهش مالیات، کمک‌های مالی مستقیم و غیر مستقیم به تولید کنندگان یا مصرف کننده‌های این سامانه‌های مولد برق برای گسترش بازار و توسعه این فناوری در حال تلاش هستند.

وی یادآور شد: متاسفانه به دلیل وجود برخی از مشکلات هنوز سند جدید توسعه فناوری پیل سوختی اکسید جامد و هیدروژن کشور به تصویب نهایی نرسیده و حمایت‌های مالی از این فناوری در سالهای اخیر کاهش یافته است.

وی به اهداف اجرای این طرح اشاره کرد و افزود: استفاده از پیل سوختی اکسید جامد مزایای زیادی دارد. و راندمان بالا یکی از آنهاست، همچنین جلوگیری از انتشار آلاینده‌های زیست محیطی می‌باشد. عدم استفاده از منابع آبی کشور، برخلاف سیستم‌های نیروگاه بخار و حرارتی در مقایسه با فناوری‌های انرژی‌های تجدیدپذیر دارای مصرف بالای آب در کشور هستند. پیل سوختی، علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب، می‌تواند آب نیز تولید کند و این یکی از موارد مهم برای کشور به شمار می‌رود. همچنین دارای آلودگی زیست محیطی تقریبا صفر است.  اگر از هیدروژن و هوا استفاده شود، فقط آب خالص تولید می‌شود و همچنین اگر از متان استفاده شود شاهد کاهش چشمگیری در آلاینده‌هایی که به هوا منتقل می‌شود، خواهیم بود.

وی خاطرنشان کرد: برای اجرای این طرح حدود 300 میلیون تومان از طرف سانا و 100 میلیون تومان از طرف پژوهشگاه نیرو بودجه امانی در مجموع حدود 400 میلیون تومان تامین شده بود.