برنامه ششم و اراده لاریجانی

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، مهم‌ترین خبر اقتصادی روزهای اخیر، بررسی برنامه ششم توسعه در مجلس شورای اسلامی است. برنامه‌ای که قرار است افق اقتصادی 5 سال آینده کشور را تبیین کند اما این بار این برنامه با حرف و حدیث های فراوانی به مجلس رسیده است به طوری که رئیس کمیسیون اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، اطلاق واژه برنامه را صحیح نمی داند و در واقع آنرا احکام می خواند.

برگشت برنامه به دولت

پور ابراهیمی گفت: درهمان ابتدا ما به دولت اعلام کردیم که این روش برنامه‌ریزی غلط است اما دولت بر تصمیم خود اصرار داشت. حتی برخی از اعضای کمیسیون تلفیق در میانه کار به این نتیجه رسیدند که به هیچ طریق  نمی‌توان پیشنهادها را با آنچه که دولت ارائه داده منطبق کرد.

از طرف دیگر اقتصاددان‌ها نیز با این برنامه مخالفت کردند و در مجامع مختلف نیز نگرانی خود را نسبت به سرنوشت اقتصادی کشور در 5 سال آینده ابراز کردند، البته افرادی همچون حسین راغفر وضعیت را به گونه‌ای بحرانی اعلام کردند که بایستی در یکی دو سال آینده تحول اساسی در ساختار اقتصادی و اجتماعی صورت بگیرد.

برنامه‌ریزی برای پولی که موجود نیست

هادی زنوز استاد دانشگاه اقتصاد علامه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا در مورد برنامه ششم گفت: در دهه 40 ایجاد سازمانی برای نوشتن برنامه‌های اقتصادی برای هزینه این درآمدهای مازاد نفتی در کارهای زیر ساختی، اجرایی شد. فارغ از اثر بخش بودن این برنامه تا به امروز همچنان این برنامه‌ها ادامه دارد اما پرسشی که الان به وجود می آید این است که مگر الان ما درآمد مازاد داریم که بخواهیم برای خرج کردن آن برنامه ریزی کنیم؟

وی ادامه داد: امروز دولت به حدی بزرگ شده و دولت‌های قبل به حدی برای آن تعهد ایجاد کرده‌اند که اگر مردان اقتصادی دولت بتوانند دخل و خرج را یکی کنند  هنر کرده اند.

فرشاد مومنی، حسین راغفر و بایزید مردوخی از دیگر اقتصاددانان برجسته کشور نیز همین نظر را دارند.

برنامه ششم و سهم خواهی

این مخالفت‌ها ادامه داشت تا این که برنامه ششم به صحن علنی آمد.

برنامه‌ای که دولت در 35 ماده آنرا تنظیم کرده بود این بار از کمیسیون تلفیق با 110 ماده بیرون آمد و از طرف دیگر 485 هزار میلیارد تومان به هزینه‌های آن اضافه شده بود در حالی که هیچ منبع جدیدی برای آن تعریف نکرده است.

به طور معمول در این گو‌ه برنامه‌ها لابی ها بسیار تاثیر گذار هستند. بیشتر نمایندگان به هنگام بررسی به فکر حوزه انتخابیه خود هستند تا منافع ملی و تلاش می کنند از هر بخش از بودجه یا برنامه برای حوزه انتخابیه خود منفعتی کسب کنند. ضمن این که احزاب سیاسی هم نقش خود را در این بین خوب بازی می کنند و در برخی مواقع حتی کلیات را تغییر می دهند.

نوبخت و جلسه با فراکسیون امید

با توجه به این تغییرات گسترده مجلس در برنامه ششم توسعه، نوبخت صبح قبل از رای‌گیری کلیات برنامه، نزد فراکسیون امید (بزرگ‌ترین فراکسیون مجلس دهم) رفت و از آنان خواست به این برنامه رای مثبت ندهند. حتی اصولگرایان هم با این برنامه و احکام مخالف بودند و افرادی همچون موسوی لارگانی در مقام مخالف صحبت کرد. تا این که ظهر، هنگام ناهار اوضاع تغییر کرد و نوبخت از نمایندگان خواست به آن رای مثبت دهند. لاریجانی نیز باز هم نقش لیدری مجلس را بازی کرد و همانند برجام نمایندگان را در به تصویب رساندن این برنامه هدایت کرد.

اراده لاریجانی برای تصویب برنامه

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا اظهار داشت: به نظرم احکام برنامه ششم آشفتگی زیادی دارد و بار مالی که این برنامه برای دولت ایجاد کرده بسیار زیاد است و مسلما  اجرای آن به این سادگی نیست. امری که حتی سخنگوی دولت نیز آنرا عنوان کرده است.

غلامرضا تاجگردون ادامه داد: نوبخت در نظر داشت که با رای منفی مجلس به کلیات، برنامه دوباره به کمیسیون تلفیق ارجاع و در آنجا نظرات دولت تامین شود.

نماینده مردم گچساران ادامه داد: رئیس مجلس تلاش زیادی کرد که این برنامه تصویب شود و فشار روی آن گذاشت که نمایندگان به آن رای مثبت بدهند  اما ای کاش تصویب نمی‌شد و برنامه پنجم یکسال دیگر تمدید می‌شد و  در فرصت کافی برنامه ششم مورد بازبینی قرار می‌گرفت.

وی تاکید کرد: اگر لاریجانی در جریان رای گیری برنامه ششم دخالت نمی‌کرد برنامه به تصویب نمی‌رسید اما به طور حتم به شکل کنونی، اجرای برنامه  با مشکل مواجه خواهد شد و قانون گذاری هم سخت می‌شود.

بده بستان از جنس لاریجانی و روحانی

با وجود مخالفت بیشتر نمایندگان مجلس و اقتصاددان اما لاریجانی و تیم نزدیک به او خواهان اجرای این برنامه هستند. امری که امروز در پیشانی سیاست داخلی ایران می‌درخشد بده بستان‌های روحانی و لاریجانی است که هر ناممکنی را ممکن می‌کند.