طرح ملی زعفران در مرحله بازبینی نهایی/ اعلام دلیل اختلاف آمار صادراتی گمرک و وزارت جهاد کشاورزی
با توجه به اهمیت و جایگاه زعفران در صادرات غیرنفتی ایران، طرح ملی زعفران با هدف پرداختن به موضوع‌های مرتبط با این محصول از کشت تا بازار مصرف، تدوین شده و در حال بازبینی نهایی است.
به گزارش ایلنا، معاون دفتر امور گلخانه، گیاهان دارویی و قارچ در معاونت امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی با اعلام این خبر گفت: نوشتن طرح ملی زعفران سال ۱۳۹۱ پایان یافت و مصوب هیأت وزیران است و در حال حاضر اطلاعات آن در حال به‌روزرسانی است. در این طرح تمام مسائل ازجمله استانداردسازی، برندسازی، تحقیقات علمی، مکانیزاسیون و روش‌های به‌زراعی با جزئیات دیده شده تا بتوان همراه با افزایش تولید در واحد سطح افزایش کیفیت هم داشته باشیم.
میترا مجدزاده با بیان اینکه زعفران از سرمایه‌های ملی و ذخایر مهم ژنتیکی کشور محسوب می‌شود، افزود: این طرح ملی بوده بر همین اساس اعتبارات لازم برای آن نیز تعریف شده است و پس از تکمیل در اختیار دولت جهت تأمین اعتبار قرار خواهد گرفت.
وی دلیل تأخیر چندساله در تدوین این طرح را این‌گونه توصیف کرد: با توجه به اینکه برای تدوین یک طرح ملی مانند طرح مذکور، ارگان‌ها و سازمان‌های بسیاری مشارکت دارند؛ لذا نهایی شدن آن زمان بر بوده و مدتی جهت تهیه آن زمان لازم است، ضمن اینکه نیازمند آن است که اطلاعات آن در نهایت به‌روز شود.
مجدزاده توجه بیشتر به صنایع فرآوری را در این طرح مورد تأکید قرار داد و خاطرنشان کرد: با وجود اینکه بخش صنایع فرآوری و جانبی زعفران کشور در سال‌های اخیر پیشرفت‌های خوبی داشته و علاوه بر بسته‌بندی‌های شکیل، از زعفران در تهیه کیک آماده، دمنوش، دسر و... نیز برای مصرف داخلی و صادرات استفاده می‌شود، اما همچنان میزان قابل توجهی از آن به‌صورت فله‌ای صادر می‌گردد به همین دلیل توجه به صنایع فرآوری و جانبی نیز در این طرح گنجانده شده است.
وی ادامه داد: هم‌اکنون یک شرکت ایرانی در داخل کشور در زمینه تولید دارو از گیاه زعفران نیز اقدامات مثبتی انجام داده و آزمایش‌های بالینی این داروها با همکاری دانشگاه تهران طی نه سال انجام شده است و در حال حاضر این داروها به بسیاری از کشورهای جهان صادر می‌شود.
افزایش سالانه ارزش صادراتی زعفران ایران
معاون دفتر امور گلخانه، گیاهان دارویی و قارچ در معاونت امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به افزایش سالانه ارزش صادراتی زعفران ایران، تصریح کرد: قیمت جهانی زعفران ایران در سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ افزایش داشته است، به‌طوری‌که بر اساس گزارش گمرک جمهوری اسلامی ایران در سال ۹۳ هر کیلوگرم زعفران یک‌هزار و ۴۳۳ دلار و در سال ۹۴ به قیمت یک‌هزار و ۴۵۵ دلار به فروش رسیده است.
به گفته مجدزاده، در سال‌های اخیر تولید این محصول با افزایش عملکرد و سطح زیر کشت روبه‌رو بوده است و طبق آمارنامه کشاورزی در سال ۹۴ میزان عملکرد به ۳,۸ کیلوگرم رسیده است.
وی اضافه کرد: میزان سطح زیر کشت در سال ۹۳ ، ۸۹ هزار هکتار و میزان تولید ۲۸۰ تن بود در این سال ۱۵۹ تن زعفران به ارزش ۲۲۷ میلیون دلار صادر شد. در سال ۹۴ سطح زیر کشت به ۹۵ هزار هکتار و میزان تولید به ۳۵۱ تن رسید. در سال ۹۴ عدد اعلامی گمرک جمهوری اسلامی ایران برای صادرات ۱۱۳,۵ تن با ارزش ۱۶۵میلیون دلار بوده است که با عدد اعلامی توسط وزارت جهاد کشاورزی متفاوت است. ظاهراً برخی از محموله‌های صادراتی در این سال از گمرک مشهد هنوز اعلام نشده که در حال اعلام و تصحیح است.
مجدزاده اعلام کرد: میزان تولید در سال ۹۵ قطعی نیست؛ زیرا در ابتدای فصل برداشت این محصول هستیم، اما با توجه به افزایش سطح زیر کشت، افزایش عملکرد و عدم خشکسالی و سرمازدگی در استان‌هایی که بیشترین تولید را دارند، مطمئناً نسبت به سال‌های گذشته افزایش تولید خواهیم داشت.
وی علت افزایش عملکرد را توجه به توصیه‌های کارشناسی عنوان کرد و اظهار داشت: این توصیه‌ها شامل موارد به‌زراعی این محصول مانند استفاده از پیازهای درشت‌تر، روش‌های صحیح تغذیه، برداشت صحیح و روش‌های خشک کردن است.
معاون دفتر امور گلخانه، گیاهان دارویی و قارچ گفت: زعفران ایران به علت کیفیت منحصربه‌فرد آن سالانه به حدود ۵۰ کشور جهان صادر می‌شود که ۶۳ درصد آن به مقصد امارات متحده عربی و اسپانیا است.
مجدزاده در پاسخ به پرسش مبنی بر اینکه بسیاری از کشورها در حال ورود به بازار جهانی زعفران هستند و آیا برای ماندن در بازار رقابتی چاره‌ای اندیشیده شده است، افزود: در حال حاضر ۹۲ درصد از تولید زعفران دنیا در دست ایران است و با توجه به کیفیت بسیار بالای زعفران ایران و متقاضیان ثابت واردات این محصول ارزشمند در دنیا در حال حاضر هیچ یک از کشورهای تولیدکننده رقیب ما محسوب نمی‌شود، اما این کشورها می‌توانند در آینده دور در بازار رقابت با ایران وارد شوند؛ مثلاً افغانستان و چین در حال انجام برخی اقدامات هستند که تولید آنها را افزایش می‌دهد، اما با انجام تحقیقات لازم به منظور افزایش عملکرد و کیفیت محصول تولیدی می‌توانیم محصولی تولید کنیم که جایگاهی برای رقبا در بازارهای صادراتی باقی نگذارد.
وی خاطرنشان کرد: در برنامه ششم و هفتم توسعه طی یک دوره ۱۰ ساله افزایش معقولی را در سطح زیر کشت زعفران خواهیم داشت. این افزایش سطح همگام با برنامه‌ریزی برای یافتن بازارهای صادراتی هدف در دنیا و افزایش مصرف در صنایع جانبی به‌ویژه در صنایع آرایشی بهداشتی و صنایع دارویی است. همچنین فرهنگ‌سازی برای افزایش مصرف محصولات حاصل صورت می‌گیرد.
افزایش کشت زعفران فقط در استان‌های مستعد صورت می‌گیرد
معاون دفتر امور گلخانه، گیاهان دارویی و قارچ در معاونت امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: این افزایش سطح زیر کشت بر اساس سطوح موجود زعفران در استان‌ها پیش‌بینی شده است و این به این معنی است که در استان‌هایی که پتانسیل تولید ندارند کشت این محصول صورت نمیگیرد، به عبارت دیگر این افزایش سطح با توجه به پتانسل استان‌های مستعد برنامه‌ریزی شده و در دیگر استان‌ها اتفاق نخواهد افتاد.
مجدزاده در پایان تصریح کرد: این فعالیت در بین سایر فعالیت‌های کشاورزی کار پرمنفعتی است؛ زیرا بالاترین هزینه به‌منظور کشت زعفران در سال نخست است و پس از آن تا هشت سال با هزینه بسیار کمتری به بهره‌برداری می‌رسد.