با گاز فلر برق هم روشن می‌شود/ راه را باز کنید سرمایه در راه است
شرکت ایتالیایی «آنسالدو انرژیا» سابقه ۶۰ساله حضور مستمر در صنعت برق ایران رویکرد مثبتی برای همکاری با شرکت‌های خصوصی ایرانی دارد. مدیرعامل این شرکت، جوزپه زامپینی رویکردهای مربوط به بومی‌سازی، حمایت قانونی از بخش خصوصی، جذابیت مقررات مالی و تعرفههای گمرکی برای سرمایه‌گذاری خارجی و چگونگی تأمین مالی، ازجمله موانع حضور شرکت‌های بین‌المللی در ایران می‌داند. برای این منظور و درک دلایل حضور و عدم حضور شرکت‌های بین‌المللی به سراغ جوزپه زامپینی مدیرعامل شرکت آنسالدو انرژیا رفتیم:
مشکلات پیش روی شرکت شما و البته شرکت‌های بین‌المللی برای حضور در ایران چیست؟ شما چه مشکلاتی را در بخش برق مشاهده می‌کنید؟ شما برای سرمایه‌گذاری آمده‌اید یا اهداف دیگری را دنبال می‌کنید؟
ایران به افزایش ظرفیت تولید ۵ هزار مگاواتی برق در سال‌های آینده نیاز دارد که بهبود راندمان نیروگاهها با تبدیل سیکل ساده به ترکیبی امکان‌پذیر است. اما مهم‌ترین تهدید برای سرمایه‌گذاری‌های خارجی در ایران، مشکلات حل‌نشده مالی و اعتباری و در کل مشکلات بانکی است. شرکت‌های و کمپانی‌های خارجی می‌خواهند بدانند باوجود مشکلات بانکی؛ تضمین سرمایه‌گذاری آن‌ها چگونه فراهم خواهد شد. آن‌ها نمی‌دانند که در صورت انتقال دانش فنی و سرمایه‌گذاری چگونه به اصل پول و سود خود دست خواهند یافت. بنابراین نبود مدارک بین‌المللی لازم موجب می‌شود که شرکت‌های بین‌المللی بیش‌ازپیش در سرمایه گذاریهای خود محتاط‌تر شوند و این‌ها چالش‌هایی است که در کوتاه‌مدت و تازمانی که تحریم به‌طور کامل رفع نشده موجب نگرانی شرکت‌های بین‌المللی خواهد شد. در کل شرکت ما مشکلی با فاینانس ،انتقال دانش فنی و همچنین بومی‌سازی ندارد اگر مجوز ها صادر شود از همین فردا کار را شروع می کنیم.
آیا شرکت‌های داخلی ایران ظرفیت جذب دانش فنی شرکت‌های بین‌المللی را دارند یا توان شرکت‌های داخلی ایران را درحدی است که بتواند فناوری این شرکت‌ها را جذب کند؟
بله ایرانی‌ها مهندسین خوبی دارند و سالانه یک‌میلیون نفر نیروی متخصص از دانشگاه‌های ایران فارغ‌التحصیل می‌شود. نگاه ما در مورد سرمایه‌گذاری در ایران چشم‌انداز بلندمدتی است این شرکت در طی ۶۰سال حضور در ایران نخستین پارتنر مشترک وزارت صنایع ایران و ایتالیا بوده است به این معنی که بزرگ‌ترین همکاری‌های بین دو کشور از طریق این شرکت انجام‌شده است . از این رو هدف ما تجارت صرف نیست و ما درصددیم که روابط خود را در ایران گسترش دهیم.
در مورد سرمایه‌گذاری در ایران و درزمینهٔ برق چه پروژه‌هایی در دست اقدام دارید؟
بزرگ‌ترین برنامه سرمایه‌گذاری ما در حوزه برق و نیرو در نوشهر شروع‌شده است که در طی دو سال آینده به تولید بزرگی خواهد رسید. البته برنامه‌های بزرگ دیگری نیز در شهر‌های دیگر چون کرمانشاه و قائم‌شهر دنبال می‌کنیم که در مرحله مذاکره جذب فاینانس است. شرکت «ساچه» از شرکت‌های فعالی است که ما برای انجام این دو پروژه با آن همکاری خواهیم کرد.
و در کل معتقدم سال ۲۰۱۷ سال خوبی برای ایران است. آب‌رفته به جوی بازخواهد گشت و ایران خواهد توانست بازارهای ازدست‌رفته خود به‌خصوص در بخش انرژی را احیا کند. این را می توان از ابراز تمایا بسیاری از کشور‌ها برای حضور در ایران و سرمایه‌گذاری در بخش انرژی دریافت که این خود آینده مثبتی را برای اقتصاد انرژی ایران ترسیم می‌کند.
اتلاف انرژی ایران بسیار بالاست به‌خصوص در بخش توزیع برق؛ ایتالیا چه راهکارهایی برای کاهش این تلفات در پیش‌گرفته و آیا این راهکار‌ها در ایران نیز عملی است یا نه؟
با بهبود راندمان نیروگاهها و نوسازی شبکه های توزیع و خطوط انتقال می توان زمینه بهینه سازی انرژی را در ایران فراهم کرد. قرار دادن ترانس‌های تقویت فشار با جبران افت ولتاژ از اتلاف انرژی جلوگیری می کند ایران می تواند با بهره گیری از تکنولوژی روز و هماهنگ کردن برق خود با همسایگان از برق همسایگان به جای سرمایه گذاریهای مضاعف برای ساخت نیروگاه استفاده کند. در هر صورت ایران برای اجرای طرح های خود به دستگاه، فناوری و دانش موردنیاز دارد.
در این زمینه چه تجربیاتی به‌طور خاص از ایتالیا برای جلوگیری از هدر رفت انرژی وجود دارد که ایران نیز می‌تواند با الگوبرداری از آن استفاده کند؟
با خطوط طولانی دور از مرکز تولید، طبیعی است که هدر رفت انرژی در ایران بسیار بالا باشد. مثلاً پیشتر صحبت ما این بود که چرا برای تامین برق حاشیه خزر، تولید برق از جنوب انتقال داده می‌شود. این موضوع دو چالش بزرگ را ایجاد می‌کند هدر رفت انرژی به دلیل شبکه توزیع طولانی و دوم کاهش نظارت بر توزیع است به‌گونه‌ای که عده‌ای می‌توانند با استفاده از انشعابات غیرمجاز، برق را بدزدند که ایجاد مراکز کنترل در نزدیکی انشعابات توزیع می‌تواند مانع از این روند دزدی شود .همان کاری که در ایتالیا بعد از جنگ جهانی دوم انجام شد. شاید این موضوع برای ایران که وسعتی بزرگ و جمعیتی معادل ایتالیا دارد بسیار هزینه‌بر باشد اما به نظر می‌رسد که چاره‌ای جز آن نیست. البته قصد نداریم که برای شما باید ونباید تعیین کنیم و درصددیم که فناوری و منابع مالی موردنیاز را در اختیار طرحهای شما بگذاریم.
راندمان نیروگاه‌های ایران در حدود ۳۵ درصد است که این راندمان پایین موجب هدر رفت انرژی در ایران می‌شود برای بهبود راندمان تا ۶۵درصد چه‌کارهایی می‌توان انجام داد؟
راندمان نیروگاه سیکل ساده، ۳۵ درصد است و به نظر نمی‌رسد که راندمان نیروگاه سیکل ترکیبی کمتر از ۵۰درصد باشد. به‌تازگی قرار است ما فناوری نوینی را وارد ایران کنیم که می‌تواند میزان راندمان نیروگاهها را تا ۸درصد بالا ببرد. اما مهم‌ترین فاکتوری که می‌تواند راندمان نیروگاهها را تقویت کند انتخاب درست محل احداث نیروگاه است که نباید ارتفاع زیادی با سطح دریا داشته باشد. بنابراین راندمان پیش‌بینی‌شده برای نیروگاه‌های ساخته‌شده در حاشیه خلیج‌فارس ۵۸ درصد و پالایشگاه‌های کرمان با اختلاف ارتفاع هزارمتری از سطح دریا کمتر از ۵۰درصد خواهند بود. بنابراین انتخاب محل احداث نیروگاه بسیار مهم است. چراکه تغییرات فشار تأثیر مضاعفی در افزایش و کاهش راندمان دارد.
فناوری جدید دیگر ما جمع‌آوری و استفاده از «گاز فلر» برای تولید برق است که مذاکراتی در این خصوص با وزیر نفت و شرکت ملی انجام‌شده است. بر این اساس صرفه‌جویی قابل‌توجهی در گاز برای تولید برق انجام می‌شود. از طرفی می‌تواند مانع از مشکلات زیست‌محیطی ناشی از سوختن گاز فلر شود. ما در تلاشم که این فناوری را به ایران بیاوریم و بومی سازی کنیم.
فناوری جمع‌آوری گاز فلر چقدر در ایران سرمایه‌بر خواهد بود؟
در این مورد باید دولت ایران تصمیم بگیرد که چه میزان از این گاز را می‌خواهد به‌صورت بهینه مصرف کند. هر واحد از این فناوری، قادر است ۲۵۰مگاوات برق تولید کند که به این صورت از هدر رفت ۱۵۰میلیون مترمکعب گاز در سال جلوگیری می‌شود. هزینه تولید هر کیلووات ساعت برق از این راه معادل ۷/۳ سنت خواهد بود. اما مسئله مهم این فناوری کمک به ایران برای کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی است که با آن دست‌به‌گریبان است وضعیت آلودگی زیست‌محیطی ناشی از فلرینگ تا جایی است که آژانس بین‌المللی انرژی از روند افزایشی آن در ایران ابراز نگرانی کرده است. درهرصورت ما آماده‌ایم که این فناوری را به ایران آورده و بومی‌سازی کنیم.
چقدر حاضر به سرمایه‌گذاری در ایران هستید؟
این مربوط به میزان استقبال شرکت‌های دولتی و خصوصی ایران از این فناوری و نحوه همکاری آنان دارد تا این فناوری به ایران وارد و بومی‌سازی شود و ما منتظر یک شریک تجاری جدی در ایران هستیم و ضمناً اگر مجوز‌ها صادر شود ما مشکلی از جهت فاینانس نداریم. اما آنچه بر میزان سرمایه‌گذاری ما مؤثر است قیمت گاز فلر است که توسط وزارت نفت تعیین خواهد شد در نظر داشته باشید که گاز فلر عمدتاً از گاز‌های ترش بوده و نیازمند تصفیه، که این موضوع خود نیز هزینه‌بر است. اما همچنان که قبلاً گفته شد ما با یک چشم‌انداز بلندمدت قصد سرمایه‌گذاری در ایران داریم درنتیجه امیدواریم که با به نتیجه رسیدن این پروژه آن را در سراسر ایران اجرا کنیم.
وزارت نفت جلسه‌ای با شرکت ما درزمینهٔ بررسی فنی و تخصصی این پروژه برگزار کرد که امیدواریم با رفع موانع اجرای این پروژه به زودی شاهد اجرای آن باشیم. ما در سال ۲۰۰۱ و زمان آقای بی‌طرف، قرارداد ساخت ۳۰توربین گازی را با «مپنا» امضا کردیم و به‌موقع تحویل دادیم که البته بعد‌ها زمینه بومی‌سازی آن را نیز فراهم کردیم. من در آن زمان قول دادم و به قول خود وفا کردم اکنون نیز قول می‌دهم و می‌دانم که اگر شرایط اجرا فراهم باشد دفعه دیگر خبر اجرای این پروژه را به شما خواهم داد.
گفتگو: سمیه مقدم