اطلاعات منشاء تامین ارز در گمرک الکترونیکی شد

به گزارش ایلنا، فیروزه خیالی گفت: گمرک ایران در اقدامی برای شفاف‌سازی و سالم‌سازی با استفاده از بزرگ‌ترین بانک اطلاعات تجارت خارجی کشور، اطلاعات منشأ تأمین ارز و گشایش اعتبارات بانکی واردات کالا را الکترونیکی کرد و با این اقدام این اطلاعات کاملاً روشن و شفاف و به صورت لحظه‌ای در اختیار دستگاه‌های اجرایی و نهادهای نظارتی قرار می‌گیرد.

سرپرست اداره کل دفتر برنامه‌ریزی و بهبود فرآیندهای گمرکی گفت: به کمک بزرگ‌ترین بانک اطلاعات تجارت خارجی کشور که از طریق داده‌های سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی تشکیل شده، امروز در بحث مدیریت ارز ما می‌توانیم تشخیص دهیم که منشأ ارزی برای واردات چه بوده یعنی این کاملاً متصل می‌شود به اطلاعاتی که در اختیار بانک مرکزی قرار دارد و این تبادل اطلاعات به بانک مرکزی کمک می‌کند برای شناسایی منشأ ارزی یا بحثی را که در مورد اسناد بانکی داریم ما اطلاعات مربوط به گشایش اعتبارهای بانکی را از بانک مرکزی دریافت می‌کنیم، در سامانه اینها را بارگذاری می‌کنیم و اطلاعات در اختیار ما هست وزمانی که ترخیص کالا صورت می‌گیرد دقیقاً به بانک مرکزی اعلام می‌کنیم، این محموله با چه میزان و چه مشخصات کالایی ترخیص شده و آیا با آن گشایش اعتباری که انجام شده با اطلاعاتی که در آن اسناد وجود دارد همخوانی دارد یا خیر.

خیالی گفت: در رابطه با بحث بانک‌های اطلاعاتی برای شناسایی کالاهای قاچاق شما نیاز به برقراری یک جریان دارید که این جریان در قالب بانک‌های اطلاعاتی صورت می‌گیرد. ما از نیمه دوم سال ۹۲ با بررسی‌هایی که در داخل گمرک انجام دادیم، روی محورهای اصلی آسیب‌شناسی‌هایی که انجام شد متوجه شدیم که نرم‌افزار موجود قابلیت پوشش کلیه رویه‌های گمرکی را نداشت، بنابراین با دستور جناب آقای کرباسیان استقرار سامانه جامع امور گمرکی در دستور کار سازمان قرار گرفت که از طریق این سامانه به تدریج کل فرآیندها و رویه‌ها را تحت پوشش قرار دادیم و به این شکل توانستیم یک بانک جامع از اطلاعات موجود در گمرک ایجاد کنیم که این بانک، اطلاعات ارزشمندی را شامل می‌شود که در مرحله اول استفاده و کاربرد آماری دارد.

وی افزود: قابلیتی که سامانه در اختیار سازمان قرار داده این بود که این بانک اطلاعاتی را که در آن ثبت می‌شود جامعیت کامل دارد و ما توانستیم اطلاعات آماری گمرک را در رویه‌های گمرکی به صورت روزانه بر روی پرتال گمرک بارگذاری کنیم که مورد استفاده و کاربرد تمام سازمان‌های دولتی قرار گرفته و در حال حاضر ما فیلدهایی را که پرکاربرد هستند روی سامانه بارگذاری می‌کنیم.

وی ادامه داد:‌ البته این امکان وجود دارد که استعلام‌های موردی هم در رابطه با آمار و اطلاعات داشته باشیم که مبنای تصمیم‌سازی بخش‌های صنعت و معدن، پتروشیمی و شاخص‌های این بخش‌ها را می‌توانیم با این آمار و اطلاعات ارزیابی کنیم. مورد دوم کاربرد بانک اطلاعات در رابطه با انجام کنترل‌های لازم است که گمرک موظف به این نظارت و کنترل بر محموله‌هایی است که وارد کشور می‌شود، طبیعتاً ما بخش سرعت انجام تشریفات را در راه‌اندازی پنجره واحد تجاری جزو اولویت قرار دادیم و در این راستا یکسری اصلاح فرآیند صورت دادیم که از جمله کاهش ایستگاه‌های کاری بود از ۷ ایستگاه به ۳ ایستگاه و کاهش اسناد که تمام این اقدامات منجر شد که ما در واردات از ۲۶ روز به ۳ روز زمان را تقلیل دهیم که در صادرات از ۷ روز به ۱ روز رسید. کاهش زمان ترخیص منجر به کاهش هزینه‌هاست و براساس اعلام بانک جهانی شما به ازای هر روز تأخیر در انجام تشریفات یک درصد از ارزش کل کالاها به هزینه‌های واردات کالا افزوده می‌شود و با توجه به ارزش ریالی کالاهای وارداتی در سال ۹۴ ما تقریباً چیزی حدود ۲۸ هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی داشتیم.

خیالی تصریح کرد: طبیعتاً با راه‌اندازی زیر سامانه‌های این سامانه جامع و پنجره واحد تجارت فرامرزی از قبیل دوراظهاری در رویه واردات، صادرات و ترانزیت کنترل و نظارت به صورت اتوماتیک البته تعامل با سازمان‌های همجوار است که تا قبل از این ما تمام مجوزها را به صورت دستی دریافت می‌کردیم.

وی ادامه داد: از ابتدای سال ۹۳ این سامانه اجرا شد و به تدریج رویه‌ها افزوده شد. الان به صورت مکانیزه است ما حتی تعامل بین کارشناس و مراجعین و ذی‌نفعان‌مان را در سامانه ثبت می‌کنیم. این مبنای تجمیع اطلاعات در بانک جامع اطلاعات شد که کاربرد مفید دیگر آن کنترل و نظارت است و برای اینکه ما بتوانیم این نظارت را به صورت مؤثر انجام دهیم از شاخص‌های مدیریت ریسک استفاده کردیم. بحثی که در راه‌اندازی سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی وجود دارد این است ما صرفاً حوزه ورود کالا تا ترخیص را بررسی نکردیم ما برای شناسایی ریسک‌هایمان از قبل از ورود کالا یکسری اسناد را دریافت می‌کنیم و قبل از اینکه کالا وارد کشور شود و ما باید ریسک‌های آن محموله را شناسایی کنیم که بتوانیم کاهش زمان ترخیص را داشته باشیم. هر محموله وارداتی مشمول این قاعده خواهد شد. به اسناد ریشه دسترسی پیدا کردیم و با اتصال به سامانه‌ها این پروسه عملیاتی شد.

خیالی گفت: اسنادی که ارائه می‌شود در واقع با تعامل با سازمان‌های همجوار در اختیار ما قرار می‌گیرد. اسناد مدارکی هستند که ملاک اعتبارسنجی اظهارات اظهارکننده خواهد بود. در صورتی که این اسناد توسط سایر سازمان‌ها صادر شدند و در حالی که خود صاحب کالا و اظهارکننده یکسری اسناد را در اختیار گمرک قرار می‌دهد برای اینکه ریسک محموله را تشخیص بدهیم. اطلاعات مربوط به بازرسی کالا و گواهی مبدأ که منشأ است در روزهای آتی راه‌اندازی خواهد شد.

وی گفت:‌ تمام این اسناد به عنوان اسناد ریشه به ما کمک می‌کنند اظهارات صاحب کالا و اظهارات واردکننده را ارزیابی کنیم طبیعتاً بعد از ترخیص کالا یا در حین انجام تشریفات علاوه بر سامانه‌ها ما در تمام این فرآیندها ما کمک می‌کنیم به سازمان‌های همجوار بحث مدیریت ارز ما می‌توانیم تشخیص دهیم که منشأ ارزی برای واردات چه بوده یعنی این کاملاً متصل می‌شود به اطلاعاتی که در اختیار بانک مرکزی قرار دارد این تبادل اطلاعات به بانک مرکزی کمک می‌کند برای شناسایی منشأ ارزی یا بحثی را که در مورد اسناد بانکی داریم ما اطلاعات مربوط به گشایش اعتبارهای بانکی را از بانک مرکزی دریافت می‌کنیم، در سامانه اینها را بارگذاری می‌کنیم و اطلاعات در اختیار ما هست وزمانی که ترخیص کالا صورت می‌گیرد دقیقاً به بانک مرکزی اعلام می‌کنیم، این محموله با چه میزان و چه مشخصاتی کالایی ترخیص شده و آیا با آن گشایش اعتباری که انجام شده با اطلاعاتی که در آن اسناد وجود دارد همخوانی دارد یا خیر.

خیالی اظهارداشت: بعد از ترخیص هم به سازمان‌ها کمک می‌کنیم برای رصد و شناسایی تا قبل از این ما اسناد مهم گمرکی را به صورت کاغذی صادر می‌کردیم. در حال حاضر با ارسال یک پیامک به بانک اطلاعات گمرک در هر ایست و بازرسی یا هر مرجع نظارتی می‌تواند اطلاعات کامل محموله را دریافت کند و شناسایی کند که این کالا از مبادی رسمی وارد کشور شده یا خیر. این در کمتر از یک دقیقه صورت می‌گیرد.

وی عنوان کرد:‌ این قضیه کمک کرده به شناسایی محموله‌های قاچاق و افزایش ریسک قاچاق، سابقاً در بررسی اسناد ما زمان زیادی را باید صرف می‌کردیم و همه معترض بودند، طبیعتاً در نظر داشتیم تسریع در انجام تشریفات صورت بگیرد شما با استقرار سامانه محموله‌های پرریسک در فاصله چند ثانیه شناسایی می‌کنید ما با توجه به شاخص‌هایی که داریم مدیریت ریسک را انجام دادیم، بنابراین داریم منابع‌مان را متمرکز می‌کنیم روی محموله‌های پرریسک. طبیعی است که افزایش کشفیات قاچاق و افزایش ریسک قاچاق احتمال قاچاق از مبادی رسمی را به حداقل ممکن خواهد رساند، بعد از آن هم اگر در واقع محموله‌ای از سایر مبادی وارد کشور شد و بخواهد در مسیر تردد کند ترددش با وجود سامانه‌های گمرک غیرممکن خواهد بود البته در حال حاضر ما مبادی داریم که نمی‌توانیم به عنوان مبادی غیررسمی نام ببریم ولی تحت رویه‌های متنوعی دارد کالا وارد کشور می‌شود.