ضرورت توجه به منبع رشد 30 درصدی نقدینگی در فصل بهار

علی‌ دینی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در خصوص آمار بانک مرکزی در زمینه افزایش نقدینگی 30 درصدی در بهار امسال نسبت به مدت مشابه در سال گذشته، اظهار داشت : آمارها نشان می‌دهد نرخ نقدینگی تا 30 درصد رشد کرده است و به یک هزار و پانصد و نود و پنج هزار میلیارد تومان رسیده است، اما باید دید منبع رشد نقدینگی چیست.

 دینی گفت: نقدینگی یا از طریق رشد پایه پولی یا رشد ضریب فزاینده پولی افزایش می‌یابد و پایه پولی تحت تاثیر تغییرات سه مؤلفه خالص بدهی دولت به شبکه بانکی، خالص بدهی شبکه بانکی به بانک مرکزی و ذخایر خارجی است.

دینی خاطرنشان کرد: در صورتی که پایه پولی از محل افزایش ذخایر خارجی رشد کند  بر قدرت اعتباردهی شبکه بانکی تاثیر دارد و اگر از طریق  خالص بدهی دولت به شبکه بانکی یا خالص بدهی شبکه بانکی افزایش پیدا کند، تاثیرات دیگری دارد. اضافه برداشت بانکها از منابع بانک مرکزی می‌تواند موجب افزایش بیشتر اعتبارات بانکی شود، بنابراین باید نگاه کرد و دید ترکیب پایه پولی چگونه تغییر کرده است.

وی تصریح کرد: نکته دوم این است که اگر نقدینگی به این میزان رشد کرده ولی میزان تورم کاهش یافته باشد که دولت بر آن تاکید دارد، در این‌صورت باید ملاحظات دیگری چون انتظارات تورمی را در تبیین تورم دخالت جدی داد. همین‌طور کاهش تقاضای موثر که تحت تاثیر کاهش درآمد واقعی خانوارها طی چند سال گذشته است.

این تحلیلگر اقتصادی گفت: اینکه چرا نقدینگی همچنان رشد بالایی دارد به چند دلیل است. دولت درآمد نفتی را به بانک مرکزی می‌دهد و معادل آن را ریال با نرخ دلار مصوب در بودجه هر سال دریافت می‌کند. اگر بانک مرکزی تمام دلار را به بازار تزریق کند در نرخی که از دولت خریده است نقدینگی تغییری نمی‌کند.

وی افزود: در اصل پولی که به دولت داده را از مردم یا دولت دوباره می‌گیرد، اما اگر بخشی از آن را تزریق نکند و تبدیل به ذخایر کند معادل آن پایه پولی بیشتر می‌شود و ضرب در ضریب فزاینده پولی نقدینگی را افزایش می‌دهد.

دینی ادامه داد: اگر خالص بدهی دولت یا خالص بدهی شبکه بانکی به بانک مرکزی بیشتر شود نیز همین اثر را دارد، خالص بدهی دولت وقتی افزایش می‌یابد که ‌درآمدهای پیش‌بینی شده در بودجه محقق نمی‌شود و دولت ناچار از استقراض از بانک مرکزی می‌شود بدون آنکه بدهی‌های پیشین را تسویه کند.

وی افزود: شبکه بانکی نیز معمولا به هنگام وجود فشار برای دریافت اعتبارات سرمایه‌گذاری از منابع بانک مرکزی برداشت می‌کند بدون اینکه بدهی قبلی را تسویه کند.