مافیای آیفون در صورت نیاز واکنش نشان می‌دهد/ خطر انحصار در بازار موبایل
"تجربه نشون داده که خریدار بیشتر به دنبال افزایش قیمته تا کاهش، هر وقت که قیمت می‌ره بالا تب و تاب خاصی تو بازارحس می‌کنیم" ، همین که جمله اش تمام می شود سرش را به کاری مشغول می کند، غیر مستقیم می خواهد به تو بفهماند که سوال بس است.
ایلنا، یاسمن خالقیان: بعد از توافق هسته‌ای و انتشار اخبار رفع تحریم ها بازار موبایل خلوت و کم رفت و آمدتر شد. فروشندگان با حساسیت بیشتری اقدام به خرید می کردند. مردم خرید را متوقف کرده با این فرض که قیمت ارز کاهش خواهد داشت یا پای نمایندگی برندهای مورد نظرشان به کشور باز خواهد شد تا سرانجام بازاری بدون نوسان قیمت، مطمئن و بدون رکود را شاهد باشند. اتفاقی که تا به امروز محقق نشده است. قیمت‌ها همچنان نوسان دارد و بازار هم به گفته فروشندگان راکد است.
"بازار موبایل همیشه تحت تاثیر قیمت ارز بوده و هست؛ حتی بعد از توافق صورت گرفته بین ایران و 1+5 خریداران موبایل دست نگه داشتن تا قیمت‌ها پایین بیاد؛ اما هیچ اتفاق خاصی نیفتاده." فروشنده ای در یکی از مراکز فروش در شمال تهران است که اصرار دارد برای کسب آمار دقیق نسبت به وضعیت خرید و فروش به علا الدین و مراکز فروش فعال در جمهوری سرک بکشم؛ چرا که به گفته او مافیای گوشی در یک گوشه از این نقطه از شهر به آرامی نشسته و به وضعیت بازار چشم دوخته است تا در وقت مناسب وارد گود شود؛ بخصوص پس از ابلاغیه جمع آوری گوشی با برند اپل که در روزهای گذشته هم خبرساز شده و هم اینکه افزایش قیمت این محصول را در کمتر از یک روز درپی داشته است.
پیش از ترک مرکز خرید مذکور به مقصد جمهوری یکی از خریداران حاضر در مغازه می گوید: "از وضعیت عجیب گارانتی‌ها هم بنویسید که قیمت مشخصی نداره و از این مغازه تا اون مغازه متفاوته، از 70 تا 300 تومن."
جمهوری؛ بازاری از گوشی‌های تقلبی تا اصل
خیابان جمهوری شلوغ و درهم است. نه می توانی حدس بزنی که کدام ماشین قصد پیچیدن به کدام خیابان را دارد و هم اینکه نمی‌دانی کدام مرکز خرید را برای خرید انتخاب کنی. غول‌هایی جدید و مدرن درست در قدیمی‌ترین نقطه از شهر که به شکل بدی به تو دهن کجی می‌کنند.
عابر پیاده پر است از دستفروش هایی که به فاصله چند متری از هم یا گوشی‌های فیک و تقلبی را به یک دهم قیمت گوشی های اصل می فروشند و یا کسانی که دست و جیب آنها پر از گوشی‌های دست دوم است و اگر کمی بیشتر با آنها دم‌خور شوی و از لغات نامتعارف نیز بگذری به راحتی به دزدی بودن اجناسشان نیز اعتراف می کنند. در کنار همه اینها کسانی هم هستند که لوازم جانبی گوشی‌های مختلف مثل شارژر، تبدیل، قاب، سه راهی، هندزفری و... را به قیمتی پایین‌تر از مغازه های مراکز خرید به فروش می رسانند.
علاالدین یکی از مراکزی است که قبل از ورود به آن باید خودتان را برای هر واکنشی از طرف فروشندگان آماده کنید. ترس و واهمه‌ای از خبرنگار ندارند چه برسد به افراد عادی که ممکن است خیلی از آنها بعد از کلی حساب و کتاب و پس انداز برای خرید جنس مورد نظرمراجعه کنند. اما طبق شنیده‌ها و دیده‌ها اغلب فروشندگان هر طور که صلاح بدانند برخورد می کنند، بدون هیچ نگرانی. شاید به همین خاطر است که همین طور که به طبقات مختلف سرک می‌کشم حرف مرد فروشنده در مرکز خرید موبایل قبلی در سرم تکرار می شود: "پشتشون حسابی گرمه" وروی کلمه حسابی تاکید خاصی دارد.
"خبرنگاری؟" ، "نه آقا" ، "تابلویی، حواستو جمع کن." بعد از مغازه بیرون می رود، بدون اینکه حتی به یک سوالم جواب بدهد؛ اما فروشنده مغازه کناری با حوصله است و کمی مراعات می کند: "از دو روز پیش که خبر ابلاغیه جمع آوری موبایل‌های آیفون تو بازار پیچید مردم بیشتر خواهان شدن، همیشه همینطوره تا وقتی بازار راکده و قیمت ها ثابته یا اینکه در حال پایین اومدن باشه مردم کمتر خرید می کنن به این امید که باز قیمت پایین‌تر بیاد؛ اما به محض اینکه یه کم قیمتا بالا بره این پاساژ پر می شه از خریدار که فقط قیمت نمی پرسن، خرید می کنن بی چک و چونه." بعد خودش را به کاری مشغول می کند، این یعنی سوال بس است.
خبر حضور یک خبرنگار به سرعت در این مرکز خرید می پیچد برای همین است که بعضی از فروشندگان حتی سر بالا نمی آورند چه برسد به اینکه به سوالی پاسخ بدهند؛ اما در این بین افرادی هم هستند که همکاری کنند، مثل فروشنده‌ای که بعد از کلی شکایت از وضعیت بازار می گوید: "از روزی که اعلام کردن باشروع رجیستری، گوشی‌های آیفون جدید که وارد مدار مصرف می‌شن سرویس‌دهی نمیشن، بازار فروش یه تکونی خورده. البته اینو یادتون نره که اونی که پشت واردات غیر قانونیه این برند وایستاده یه راهی هم برای دور زدن طرح رجیستری پیدا می کنه؛ چه با تاسیس نمایندگی چه بی تاسیس." درست مثل گفته های سید مهدی میرمهدی-رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه تهران- که در خصوص وضعیت بازار و تاثیر ابلاغیه جمع آوری موبایل‌های آیفون از بازار به صراحت می گوید: "این کار موجب افزایش قاچاق این کالا خواهد شد و سازمان مبازره با قاچاق کالا و ارز این نکته را مدنظر قرار نمی‌دهد که این کار موجب حمایت از قاچاق شده و در نهایت منجر به این خواهد شد که نرم افزاری بر روی موبایل‌های آیفون نصب شود تا رجیستری را دور بزنند و همین امر این طرح را باشکست مواجه خواهد کرد."
یکی از مشتریانی که در مغازه حضور دارد و بین خرید یک گوشی با دو حافظه متفاوت مردد است این مساله را مطرح می کند که با اجرای این ابلاغیه باید منتظر این باشید که عده‌ای با استفاده از این موقعیت سودهای کلانی نصیب‌شان شود که قابل محاسبه هم نیست. واردکننده هایی که طبق گفته فروشندگان انبارهایشان از آیفون پر است و به محض تکان و یا کمبود در بازار تمام گوشی های انبار خود را فعال می کنند و در این صورت است که به جای افزایش قیمت 7 درصدی که در روزهای اخیر در بازار خرید و فروش آیفون مشاهده می شود باید منتظر افزایش قیمت بیشتر حتی تا یک میلیون هم باشید؛ همانطور که یکی از کارشناسان این حوزه نیز اعلام کرده است که تا پیش از اجرای طرح رجیستری قیمت‌های عجیب و غریبی مطرح خواهد شد و پس از آن و با فرض اینکه این ابلاغیه عملی شود حتی برای مدتی کوتاه بازار باز هم شاهد تکان قیمت اما این بار در گوشی های اندروید خواهد بود. بازاری که دو دستی تقدیم این گوشی‌ها و منجر به انحصار برای عده‌ای خاص خواهد شد.
مبارزه با قاچاق یا ایجاد انحصار در بازار؟
در بین فروشندگانی که با نگرانی در خصوص این ابلاغیه صحبت می کنند افرادی هم هستند که این خبر را جدی نگرفته و با لبخند می گویند: "چنین طرح‌هایی هیچ وقت جواب نداده است." آنها بر این جمله تاکید می کنند که "تا به حال ابلاغیه های زیادی مطرح شده؛ اما اجرایی نشده است و کسانی که ابلاغیه های این چنینی را صادر می کنند باید بیشتر به این مساله فکر کنند که چرا علی‌رغم اعلام شرکت اپل مبنی بر این که درخواست‌هایی از ایران برای کسب نمایندگی این محصول در ایران داشته است؛ اما چرا تا به امروز کسی درخواست جدی برای اخذ نمایندگی اپل در ایران را به اتحادیه نداده است." سوالی که رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه تهران در پاسخ به آن می گوید:"کسانی که ادعای نمایندگی اپل در ایران را داشتند دروغ گفته اند؛ چراکه با توجه به تحریم‌هایی که با آن مواجه بوده‌ایم شرکت اپل تمایل کمتری به این کار دارد؛ همچنین با توجه به نگاهی که نسبت به این برند در کشور وجود دارد، بسیاری از این کار هراس دارند چرا که آن را سیاسی کرده‌اند و کسانی که توان اخذ نمایندگی دارند نیز از این کار امتناع می‌کنند." بنا بر این باید به این سوال نیز پاسخ داده شود که آیا حذف یک برند از بازار که بدون شک منجر به انحصار در بازار خواهد شد غیر منطقی و بدترین روش ممکن برای مبارزه با قاچاق نیست؟