تاوان مشترکین پرمصرف را صنایع می‌پردازند/ لزوم بازنگری در تعرفه‌ها

یادداشت از مسعود احمدی کارشناس ارشد برق- درخواست وزارت نیرو از صنایع بزرگ برای کاهش مصرف برق در زمان‌ پیک مصرف در حالی اتفاق افتاده است که می‌توان بار حداکثر در تابستان را از طریق تغییر تعرفه برق مشترکین پرمصرف و کاهش مصرف برق این دسته از مشترکین تامین نمود.

با شروع فصل گرما و در مدار قرار گرفتن وسایل سرمایشی و اجرایی نشدن برنامه‌های افزایش ظرفیت تولید برق در کشور، وزارت نیرو جهت تامین برق و پرهیز از خاموشی‌های ناخواسته، طرح‌هایی را دست اجرا دارد. یکی از طرح‌های مورد تاکید این وزارت‌خانه درخواست از صنایع بزرگ مصرف‌کننده برای تغییر زمان مصرف برق خود است. وزارت نیرو اعلام کرده است که صنایع در دوره زمانی 15 خرداد لغایت 15 شهریور با انجام هر یک از سه بند ذیل، می‌توانند از مکانیزم های تشویقی وزارت نیرو بهره‌مند گردند:

1. جابجایی تعطیلات هفتگی از  روز جمعه به یکی از روزهای میانی هفته از شنبه تا چهارشنبه.
2. جابجایی شیفت دوم به شیفت شب در دوره همکاری بمدت حداقل 5 روز مستمر
3. انجام تعمیرات و تعطیلات تابستانی و کاهش حداقل 10 درصد از دیماند مصرفی بمدت حداقل 5 روز مستمر

وزارت نیرو همچنین برای تشویق بیشتر این صنایع برای مشارکت در طرح کاهش مصرف برق در تابستان مشوقهای زیر را برای آنها در نظر گرفته است:

1. ارائه گزارشات وتحلیل از مصارف برق به همراه نمودار وضعیت مصرف.
2. استفاده از امکانات مشاوره ای شرکت در امر بهینه سازی مصرف وکاهش هزینه های مصرفی برق.
3.  مشارکت ودعوت به دوره های آموزشی مدیریت انرژی .

برنامه‌ریزی‌های نام برده‌شده برای جلوگیری از بروز خاموشی در تابستان در حالی صورت گرفته است که برخی از کشورهای پیشرفته در دنیا بدون نیاز به چنین اقداماتی با تعرفه‌گذاری صحیح مشترکین را به مدیریت مصرف برق هدایت کرده‌اند. در این نوع تعرفه‌گذاری با توجه به فصل‌های مختلف سال قیمت پلکان‌های برق به گونه‌ای تنظیم می‌شود که بدون نیاز به خواهش از مردم و صنایع برای کاهش مصرف برق، این اتفاق رخ خواهد داد.

بررسی‌ها نشان داده است که مشترکین پرمصرف که تنها 17% از کل مشترکین را شامل می‌شوند در صورتی که الگوی مصرف برق(با توجه به میزان مصرف اکثریت مشترکین) را رعایت کنند، نیازی به اجرای طرح‌های تشویقی برای کاهش مصرف برق نخواهد بود. مشترکین پرمصرف برق به دلیل نداشتن انگیزه کافی برای تغییر الگوی مصرف خود، سهم قابل توجهی در بار حداکثر تابستان را دارند.

یکی از راهکارهای افزایش انگیزه مشترکین پرمصرف به رعایت الگوی مصرف برق، اصلاح نظام تعرفه‌گذاری این مشترکین است. اگر تعرفه این دسته از مشترکین به گونه ای تعیین گردد که میزان مازاد مصرف برق از الگوی تعیین شده، به قیمت برق صادراتی(به عنوان فرصت از دست رفته توسط مشترکین پرمصرف) محاسبه شود در این صورت انگیزه بالایی برای کاهش مصرف برق خود خواهند داشت. در صورت تغییر تعرفه برق مشترکین پرمصرف شاهد وقوع 2 اتفاق خواهیم بود:

1. نیازی به درخواست از صنایع و مردم برای همکاری در کاهش مصرف برق در تابستان نخواهد بود.
2. به دلیل یارانه‌ای بودن تمام پلکانهای تعرفه برق، یارانه پنهان مشترکین پرمصرف حذف خواهد شد.

بنابر این لازم است که وزارت نیرو برای پیش‌برد برنامه‌های مدیریت مصرف برق در تابستان اصلاح تعرفه برق مشترکین پرمصرف را به عنوان یکی از مهم‌ترین راهکارها دنبال کند.