ایران در معرض بیشترین گردوغبار/ بخش عمده تالاب‌های مهم ایران خشک شدند

به گزارش ایلنا از ستاد احیای دریاچه ارومیه، عیسی کلانتری در نشست مشترک ستاد احیا و سازمان خواربار وکشاورزی سازمان ملل متحد(فائو) با منتخبان سفیران و سازمان‌های بین‌المللی که با هدف تبادل دانش فنی در حوزه مدیریت منابع آب و حفاظت از تالاب ها و دریاچه ها برگزار شد، افزود: ایران به لحاظ جغرافیایی در یک منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد و در سال‌های اخیر بحث خشکی تالاب‌ها و دریاچه ها و گرد و غبارهای حاصل از آنها مورد توجه دانشمندان محیط زیست قرار گرفته است.

 ایران در معرض بیشترین گردوغبار

دبیرکل ستاد احیا دریاچه ارومیه با اشاره به خشکی دریاچه آرال و گرد و غبارهای برخاسته از مناطق خشک عراق و سوریه، تاکید کرد: ایران در معرض بیشترین خطر این گرد و غبار است.

 بخش عمده تالاب‌های مهم ایران خشک شدند

کلانتری به مشکلات کمبود آب ایران که در چند سال اخیر ملموس‌تر شده نیز اشاره کرد و گفت: به طور تقریبی تمامی تالاب‌های مهم ایران یا خشک شده‌اند و یا در حال خشک شدن هستند.

به گفته وی، براساس شاخص کمسیون توسعه پایدار سازمان ملل، در صورتی که میزان مصرف آب هر کشور حداکثر تا 20 درصد منابع آب تجدیدپذیر آن کشور باشد، به لحاظ پایداری منابع آب و محیط زیست در محدوده ایمن خواهد بود.

دبیر کل ستاد احیای دریاچه ارومیه، تصریح کرد: اگر این میزان بین 20 تا 40 درصد باشد، با فرض اینکه برنامه‌ریزی مناسبی شده باشد، می‌توان خطرات احتمالی آن را مدیریت کرد.

وی یادآور شد: اگر این مصرف بالای 40 درصد باشد، خطرات ناشی از آن جبران ناپذیر خواهد بود و کشور به بحران آبی وارد خواهد شد.

کلانتری با اشاره به این که میزان مصرف سالیانه آب در ایران، بیش از 85 درصد منابع تجدیدپذیر را به خود اختصاص می‌دهد، تاکید کرد: افزایش بیش از اندازه مصرف منابع آب تجدیدپذیر، دلیل اصلی کاهش ذخیره آبی دریاچه ها و تالاب‌های کشور ما و دریاچه ارومیه است.

تغییرات اقلیمی تا گونه‌های پر آب

دبیرکل ستاد احیای دریاچه ارومیه، به دلایل متعددی که کارشناسان برای خشک شدن دریاچه ارومیه مطرح کرده بودند، پرداخت و افزود: کارشناسان براین باورند که تغییرات محسوس در پارامترهای اقلیمی از جمله کاهش بارش‌ها در 20 سال اخیر و تغییر در الگوی بارش، افزایش تقاضای آب در بخش کشاورزی به دلیل توسعه اراضی کشاورزی به علاوه تغییر در الگوی کشت و استفاده از گونه‌های پرآب‌بر ازعوامل موثر بر این خشکی است.

از نگاه این کارشناسان، ‌مدیریت نکردن منابع آب سطحی و زیرزمینی شامل برداشت غیرمجاز آب‌های سطحی، برداشت بیش از حد مجاز از چاه‌های قانونی، احداث چاه‌های غیر مجاز و غیره از دیگر مسائلی است که باعث کاهش ورودی حقابه دریاچه ارومیه و ‌تامین نشدن نیاز اکولوژیکی آن شده است.

وی معتقد است، این مشکلات در حال جهانی شدن و خشکی دریاچه ارومیه یک نماد عینی برای درک منطقی از خشکی در ایران است.

حمایت‌ دانشگاه‌های داخلی و خارجی از دریاچه ارومیه

وی با بیان این که یونسکو این دریاچه را با توجه به اهمیت آن، جزو ذخایر زیست‌کره قرار داده و آن یک تالاب بین‌المللی است، گفت: دریاچه ارومیه امروز به دلیل مسائل زیست‌ محیطی و استراتژیک و مشکلات گرانبار حاصل از خشک شدن مورد توجه سازمان‌های دولتی و غیردولتی ملی و بین‌المللی قرار گرفته است.

کلانتری به حمایت‌های دولت یازدهم و تشکیل کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه با مسئولیت اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری اشاره کرد و افزود: با توجه به اصل 138 قانون اساسی تصمیم های این کارگروه به مثابه تصمیم های هیات دولت است و دولت یازدهم در برنامه 10 ساله احیا دریاچه، هفت میلیارد دلار( به طور متوسط سالیانه 700 میلیون دلار) هزینه خواهد کرد.

دبیر کل ستاد احیای دریاچه ارومیه، تصریح کرد: نگاه دولت در احیا دریاچه ارومیه فراتر از اصلاح ساختار مدیریت منابع و مصارف آب است؛ بلکه توجه عمیق به مشارکت مردم، توانمندکردن آنها و تفویض اختیار به آنها است.

وی ادامه داد: اجرای این برنامه‌ها به نحوی طراحی شده تا از توانایی علمی دانشگاه‌های داخلی مثل دانشگاه ارومیه، تبریز، صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، تربیت مدرس و خارجی شامل زوریخ سوئیس، یوتا آمریکا، واخنینگن هلند و بن آلمان بیشترین بهره‌برداری شود.

وی با اشاره به این که ما حاضریم تجربه‌های با ارزش خود را با سایر کشورها به اشتراک بگذاریم؛ گفت: بهره‌گیری از تجارب بین‌المللی و شرکت‌های خصوصی ملی و بین‌المللی از دیگر برنامه‌‌های ستاد احیا است.

وی سپس از کشورها، سازمان‌های بین‌المللی و دانشگاه‌های ملی و بین‌المللی خواست تا تجارب موفق و آموخته‌های با ارزش خود در زمینه مدیریت منابع و مصارف آب، کنترل و کاهش تقاضای آب، تکنولوژی‌های بروز کشاورزی، مقابله با پدیده گرد وغبار، سازگاری با تغییرات آب و هوا، جلب مشارکت‌های مردمی و در نهایت احیای تالاب‌ها و دریاچه‌های خشک شده و یا در حال خشک را به طرح ملی نجات دریاچه ارومیه منتقل کنند.

وی، از همکاری ستاد احیای دریاچه ارومیه و فائو در زمینه مدیریت منابع و مصارف آب با محوریت بخش کشاورزی که بخشی از آن مطالعات تحت عنوان مدیریت پایدار آب توسط دولت ژاپن تامین اعتبار شده است، قدردانی کرد.

 در این نشست که با هدف تبادل دانش فنی در حوزه مدیریت منابع آب و حفاظت از تالاب ها و دریاچه ها برگزار شد سفیران کشورهای ژاپن، هلند، دانمارک، سوئیس، فنلاند، بلژیک، اتریش، استرالیا، روسیه، کره و اسپانیا و نمایندگانی از سازمان‌های بین المللی همچون فائو و یونسکو و برخی از مقام‌های دولتی ایران حضور داشتند.